Đức Thánh Cha: Đời Sống Dòng Tu không phải là cuộc sống trên Thiên
Đàng
Vào chiều thứ Bảy vừa qua, Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã có một cuộc
gặp gỡ với giới Tu Sĩ của Tổng Giáo Phận Rô-ma. Cuộc gặp gỡ này đã diễn ra với
những lời ca hát và cầu nguyện, nhưng cũng có cả „trò chơi hỏi-đáp“ với Đức
Thánh Cha. Ngài đã dành khá nhiều thời gian để lắng nghe những câu hỏi và sau
đó trả lời. Ngài đã trả lời cho tất cả mọi câu hỏi được đưa ra trong cuộc gặp gỡ
này, cũng như đã trả lời một cách bột phát và tự nhiên. Ngài khuyên tất cả những
ai đang thực hành Đời Sống Thánh Hiến cũng như đang thuộc về Giáo Phận Rô-ma một
điều rằng: Hãy đi đến với con người và hãy cười với họ. Ngài nói đùa rằng, Đời
Sống Dòng Tu không phải là cuộc sống trên Thiên Đàng, nhưng đúng hơn, là cuộc sống
trong Luyện Ngục. Tuy nhiên, Đời Sống này tiến về phía trước.
Cười và giao tiếp với con người
Một trong bốn người đã đặt ra câu hỏi cho Đức Thánh Cha là Sơ
Fulvia. Với tư cách là một Nữ Tu Dòng Augustino thuộc cộng đoàn Santi Coronati
al Lateran tại Rô-ma, Sơ Fulvia đã đại diện cho đời sống Đan Viện hiện diện trong
những khu vực thành thị giống như Rô-ma. Thành phố mang trong mình tất cả những
mặt tối và mặt sáng của nó, và đời sống Đan Viện tại thành phố cũng vậy. Sơ đã
chia sẽ về việc thực hành đời sống chiêm niệm và sau cùng đã đặt ra câu hỏi: Đời
sống Đan Viện có thể tác động đến đời sống trong Giáo phận như thế nào, và đời
sống ấy có thể tự làm giầu cho mình như thế nào từ những hình thức khác của đời
sống Thánh Hiến để không đánh mất đi những tính chất đặc thù của mình?
Đức Thánh cầm một tờ giấy duy nhất trên tay và nói đùa về lời giới
thiệu dài lê thê của vị Nữ Tu trên rằng. „Đó
là lời hướng dẫn của Sơ để Cha có thể nhớ đến tất cả.“ Rồi sau đó Ngài lấy thêm
các tờ giấy khác và chồng thêm vào tờ giấy mà Ngài đang cầm trên tay.
Đối với Đức Thánh Cha, ơn gọi sống đời Thánh Hiến không nhất thiết
là một sự cân bằng, nhưng đúng hơn, là một sự căng thẳng – Đức Thánh Cha giải
thích. Đó là một sự căng thẳng giữa cái hữu hình và cái vô hình. Sự căng thẳng
này là một sự căng thẳng thuộc về cuộc sống mà người ta có thể thấy được nó
trong lời mời gọi của Thiên Chúa. Ngài kêu gọi người ta biến sự sống vô hình
thành hữu hình. Và các Nữ Tu trong Đan Viện đang ở trong sự căng thẳng ấy giữa
cái hữu hình và cái vô hình: „Sự hữu hình
này sẽ phải trở nên như thế nào? Sự sống đang được cất giấu sẽ trở nên như thế
nào? Sự căng thẳng này sẽ đưa chị em đi vào trong tâm hồn của mình. Đó là ơn gọi
của chị em. Chị em là những phụ nữ đang ở trong gia đoạn căng thẳng này … để kiếm
tìm Thiên Chúa trong thái độ ấy, để tự giấu mình trong Thiên Chúa, và trao cho
ơn gọi một ý nghĩa. Những bức tường sẽ không đủ đối với những dấu chỉ ấy.“
Nhưng đời sống Đan Viện không nên trở thành một sự cắt đứt hoàn
toàn đối với thế giới bên ngoài – Đức Thánh Cha nói. Ngay cả những tin tức, lẽ
dĩ nhiên không phải là những tin tức tầm phào và những chuyện ba hoa rỗng tuếch,
nhưng những tin tức về chiến tranh, về hòa bình và về những nỗi khổ đau trên khắp
thế giới, cũng nên đến được với những con người sống đàng sau bốn bức tường của
Đan Viện. Đan Viện và đời sống Dòng Tu không phải là nơi ẩn trốn. Việc lắng
nghe người khác cũng như việc đi đến với người khác, đó là điều quan trọng. „Nụ cười của các Nữ Tu sẽ mở con tim người
khác ra. Nụ cười của các Nũ Tư sẽ dưỡng nuôi người khác tốt hơn cả cơm bánh… Chị
em đừng quên rằng, một người Nữ Tu mà không cười thì người Nữ Tu đó đang thiếu
một cái gì đó“. Sau cùng, Đức Thánh Cha khuyên các Nữ Đan Sĩ rằng, đừng bao
giờ để cho mình bị cắt đứt khỏi sự tiếp xúc với con người, họ cũng nên kiếm tìm
sự đối thoại với các Linh Mục cũng như nên cầu nguyện cho các vị ấy.
Tình Yêu cụ thể và mẫu tính
Một Nữ Đan Sĩ khác đã thắc mắc với Đức Thánh Cha về đời sống hôn
nhân và sự trinh khiết. Cả hai đều là lời mời gọi của Tình Yêu Thiên Chúa, cả
hai đều đòi hỏi sự tín thác. Người ta có thể giải nghĩa về cả hai con đường này
như thế nào? Người ta có thể so sánh Tình Yêu của đời sống hôn nhân với một
Tình Yêu trong đời sống Thánh Hiến được không?
Trong câu trả lời của mình, Đức Thánh Cha đã nhấn mạnh đến nữ
tính của Giáo hội. Đó là „mẹ Giáo hội“, hiền thê của Chúa Giê-su. Các Nữ Đan Sĩ
cũng là những bức chân dung của Giáo hội và của Mẹ Thiên Chúa. Thực ra, Tình
Yêu này đối với đời sống Thánh Hiến chính là một „Tình Yêu cụ thể và mẫu tính“. Đức Thánh Cha đã khuyên các Nữ Đan Sĩ
nên đọc Tin Mừng theo Thánh Mát-thêu chương 25.
Việc cải tiến văn kiện Mutuae Relationes (Các Mối Quan Hệ Hỗ
Tương)
Câu hỏi thứ ba được một nhà truyền giáo thuộc Dòng Scalabrini đặt
ra. Nhà truyền giáo này đang dấn thân cho những người di cư, và từ 24 năm nay,
Ngài vẫn thường xuyên tổ chức ngày Tết các Dân Tộc, cũng như đã tổ chức một
căng-tin cho người di dân. Câu hỏi của Ngài có nội dung như sau: Tất cả các cơ
quan, các phong trào, các Hội Dòng và các cơ sở khác nhau của Giáo hội có thể cộng
tác với nhau như thế nào mà không đưa đến chuyện ganh đua trong vấn đề này?
Việc cử hành các Lễ Hội là một truyền thống Ki-tô giáo mà chúng
ta thường hay quên. Đức Thánh Cha nhắc nhớ rằng, Lễ Hội là một phạm trù có tính
Thần Học (xc. Đnl 26,5-10). Thể thao là một sự thiện quan trọng, nhưng Lễ Hội
cũng quan trọng, và việc cử hành Bí Tích Thánh Thể cũng là một Lễ Hội. Vấn đề về
sự hiệp nhất với các phong trào có đoàn sủng khác nhau và với Giám Mục thường rất
khó khăn, nhưng điều đó cũng là yếu tố thuộc về con người. Để tìm cho ra một
quy tắc, trong thời gian này, văn kiện Mutuae Relationes (Những Mối Quan Hệ Hỗ
Tương) của Thượng Hội Đồng Giám Mục 1994 cần phải được cải tiến – Đức Thánh Cha
nhấn mạnh. Văn kiện này sẽ xác định các mối tương quan cũng như các cấu trúc của
các Tu Sĩ và các Giám Mục.
Phụ Nữ trong Giáo hội
Câu hỏi cuối cùng được đặt ra cho Đức Thánh Cha là của Cha
Gaetano. Cách nay hai năm, chính Ngài đã tham dự Thánh Lễ Tiệc Ly vào thứ Năm
Tuần Thánh, trong đó có nghi thức Rửa Chân, do Đức Thánh Cha cử hành tại một
nhà tù dành cho giới trẻ. Hôm nay Cha Gaetano vẫn đang còn là Linh Mục tuyên úy
của nhà tù giới trẻ. Đời sống Thánh Hiến trong Giáo hội có đến 80% là phụ nữ, vậy
sự hiện diện ấy của họ có thể được coi trọng như thế nào?
Trong câu trả lời cuối cùng của Ngài, Đức Thánh Cha lại tái đề cập
tới vai trò làm mẹ của nữ giới. Đó là Tình Yêu từ mẫu của phụ nữ mà họ dành cho
các bệnh nhân. Tình Yêu từ mẫu giúp họ phát triển. Đức Thánh Cha cũng đề cập tới
chuyện rằng, rất nhiều phụ nữ nên đứng trong vị trí lãnh đạo, và Ngài cũng nói tới
chuyện một người phụ nữ đầu tiên đã trở thành nữ hiệu trưởng của một Đại Học trực
thuộc Tòa Thánh. Nhưng đó là sự quan sát thuần túy về chức năng của phụ nữ
trong Giáo hội. Việc khám phá ra vai trò đích thật của phụ nữ phải đa dạng hơn
và cũng phải đi vào chiều sâu hơn.
„Nếu những người nam giới
chúng ta giải quyết một vấn đề, chúng ta sẽ đi tới một kết luận. Nhưng cũng vấn
đề ấy lại có thể dẫn tới một giải pháp khác nếu được giải quyết chung với giới
chị em phụ nữ. Tuy nhiên, với hướng giải quyết ấy, giải pháp sẽ trở nên trực
giác hơn, phong phú hơn và mạnh mẽ hơn.“
Sau 30 phút với „trò chơi hỏi đáp“, Đức Thánh Cha đã nói đùa rằng:
„Đời sống Dòng Tu không phải là Thiên
Đàng tại thế - đúng không? Có lẽ nó là Luyện ngục thì đúng hơn, chứ không phải
là Thiên Đàng. Thật không hề dễ dàng trong việc tiến về phía trước.“
(rv 16.05.2015 no)
Minh Trần