IV
MÙA
CHAY THÁNH
ĐẦU THIÊN NIÊN KỶ THỨ BA
Giáo Hội bắt đầu Mùa
Chay thánh với nghi thức làm phép tro và bỏ tro trong ngày Thứ Tư Lễ Tro. Chúng
ta đã sống qua nhiều Mùa Chay và năm nay là Mùa Chay đầu tiên của Thiên niên kỷ
thứ ba, tuy nhiên mỗi năm Giáo Hội muốn chúng ta đi sâu hơn vào ý nghĩa của Mùa
phụng vụ quan trọng này.
Vì thế hôm nay chúng ta
cùng nhau tìm hiểu ý nghĩa Mùa phụng vụ quan trọng này, qua các sách phụng vụ,
để có thể từ đó sống Mùa Chay với những tâm tình như Giáo Hội mong muốn nơi
chúng ta. Tâm tình này được diễn tả như sau : “Hành
trình thống hối hằng năm trong Mùa Chay là thời gian của ơn thánh, trong đó
chúng ta tiến tới núi thánh của Lễ Phục sinh. Quả vậy Mùa Chay, mang hai đặc
tính liên hệ tới dự tòng và tín hữu, tập hợp các dự tòng và tín hữu lại để cùng
mừng mầu nhiệm vượt qua. Các dự tòng … được chấp thuận để lãnh nhận các bí tích
khai tâm kitô giáo ; còn các tín hữu qua việc nghe Lời
Chúa thường xuyên hơn, qua việc cầu nguyện sâu xa hơn, cùng với việc thống hối,
được chuẩn bị để nhắc lại các lời hứa rửa tội” (Sách Nghi thức cử hành phụng vụ
của các giám mục, số 249). Ngoài ra chúng ta cũng nhờ Tông thư Bắt đầu Thiên Niên kỷ mới của Đức Thánh Cha Gioan
Phaolô II (Novo Millennio ineunte, ban hành ngày 6.1.2001 = BĐTNKM)
để sống Mùa Chay Thánh thứ nhất của Thiên Niên kỷ mới này.
1. Mùa Chay thánh trong Năm phụng vụ
Nhìn chung trong Năm phụng vụ, Mùa Chay có một
tầm quan trọng đặc biệt, vì chuẩn bị cho biến cố trung tâm của tất cả lịch sử
cứu rỗi và Năm Phụng vụ, đó Đại Lễ Phục Sinh. Xét về thời gian, Mùa Chay bắt
đầu từ Thứ Tư Lễ Tro và kết thúc vào sáng Thứ Năm Tuần thánh, với việc cử hành
thánh lễ làm phép Dầu bệnh nhân, Dầu dự tòng và thánh hiến Dầu thánh. Như vậy
Mùa Chay gồm có những ngày Thứ Tư Lễ Tro, thứ năm, thứ sáu và thứ bảy sau Lễ
Tro, 5 Chúa Nhật và tuần lễ I, II, III, IV và V, cùng với Chúa Nhật Lễ Lá và ba
ngày đầu Tuần Thánh. Sau đó với Thánh Lễ chiều Thứ Năm Tuần Thánh
: Kỷ niệm việc Chúa Giêsu lập phép Thánh thể, Giáo Hội bắt đầu Tam Nhật Thánh.
Xét về nguồn gốc Mùa
Chay thánh, chúng ta phải đi từ việc thành hình Năm phụng vụ. Đầu
tiên Cộng đoàn kitô hữu sơ khai đã mừng Lễ Phục Sinh, hằng tuần vào các Ngày
Chúa Nhật, và hằng năm vào Đại lễ Phục Sinh. Dần dần việc mừng Lễ Phục Sinh
đã được chuẩn bị với những tuần lễ trước đó, nhất là vào đầu thế kỷ thứ tư, khi
Giáo Hội được tự do sau ba thế kỷ bị bách hại, Giáo Hội chuẩn bị các dự tòng để
họ lãnh nhận các bí tích khai tâm Kitô giáo (rửa tội, thêm sức, và thánh thể)
vào Đêm Vọng Phục Sinh, thì Mùa Chay đã có thêm một ý nghĩa mới. Từ đây việc tổ
chức Mùa Chay được tiến hành theo những chiều hướng trên đây và Mùa Chay có một
thể chế rõ ràng, mang tầm quan trọng đặc biệt trong Năm Phụng vụ. Như vậy Mùa
Chay đã bắt đầu rất sớm, sát liền với Lễ Phục Sinh và bao gồm thời gian chuẩn
bị các dự tòng (hoặc chầu nhưng).
2. Tinh thần của Mùa Chay thánh
Nói về tinh thần và ý nghĩa Mùa Chay thánh,
Công Đồng chung Vaticanô II đã xác định như sau : ²Hai đặc tính của Mùa
Chay là việc sám hối và nhất là việc nhớ lại hoặc dọn mình chịu phép rửa tội,
chuẩn bị các tín hữu cử hành mầu nhiệm phục sinh, bằng sự nhiệt thành nghe Lời
Chúa và chuyên chăm cầu nguyện hơn. Hai đặc tính trên phải được trình bày rõ
ràng hơn cả trong Phụng vụ lẫn giáo lý phụng vụ² (Hiến chế phụng vụ số
109).
Theo lời chỉ dẫn trên đây, chúng ta nhận ra hai
đặc tính truyền thống của Mùa Chay thánh : đó là sám
hối và hướng về các bí tích khai tâm Kitô giáo. Hai điểm này
được diễn tả cách rõ rệt trong các kinh nguyện và các bài sách thánh được chọn
đọc trong Mùa Chay.
Tất cả đều nhằm chuẩn
bị tín hữu chuẩn bị mừng Lễ Phục Sinh. Với tín hữu, thì việc
chuẩn bị này được thể hiện qua thái độ và tâm tình sám hối nội tâm, cũng như
việc nhớ lại các bí tích khai tâm Kitô giáo đã lãnh nhận. Với các dự tòng,
thì việc chuẩn bị này được thể hiện qua các giai đoạn khác nhau của thể chế dự
tòng (hoặc chầu nhưng), đã được Công đồng Vaitcanô II lấy lại (xc. Hiến chế
phụng vụ, số 64).
3. Tổ chức cơ cấu Mùa Chay Thánh
Như trên đã nói, Mùa
Chay thánh có hai đặc tính là sám hối và rửa tội. Tất
cả phụng vụ trong Mùa này đều làm nổi bật hai đặc tính này. Vậy để thực
hiện hai đặc tính này, Giáo Hội đã xếp đặt Mùa Chay thánh theo những cách thế
sau đây :
a) Mùa Chay : Mùa sám hối và canh tân
nội tâm
Hành trình Mùa Chay là hành trình nhìn nhận
tội lỗi và những sa ngã của con người : từ nguyên
tổ, xuyên suốt lịch sử con người, lịch sử dân Chúa chọn, và lịch sử từng cá
nhân. Ý thức về tội lỗi trên đây càng cần được nhấn mạnh hơn nữa trong thế giới
ngày nay, khi con người tự mãn, mất dần ý thức về tội lỗi (xc. BĐTNKM, số 37). Vì thế Mùa Chay càng có ý
nghĩa sâu xa trong bối cảnh của một thế giới tục hóa, có những hành động chống
lại Thiên Chúa, nhưng đồng thời không biết nhìn nhận tội lỗi của mình.
Tuy nhiên nhìn nhận tội
lỗi chưa đủ, con người còn cần sám hối, xưng thú, và đền bù tội lỗi đã
phạm tới Thiên Chúa.
Sau cùng, con đường sám hối Mùa Chay bao gồm
một tâm thức biết quay trở về với Thiên Chúa, từ bỏ con đường cũ, từ bỏ
con người cũ và biến đổi con người để trở về với tình trạng nguyên thủy vô tội
trong sạch, để được sống trong niềm vui vô tận của Thiên Chúa và Chúa Kitô phục
sinh. Như vậy hành trình sám hối được thể hiện như những hành động trở về của
người con hoang đàng trong Phúc âm thánh Luca (xc.Lc. 15).
Năm Thánh 2000 giúp tín hữu có được hành trình
thống hối này, qua các cuộc hành hương thống hối, việc lãnh nhận bí tích thống
hối và hòa giải, việc lãnh nhận ơn toàn xá (xc. BĐTNKM số 30).
Vì thế Phụng vụ Mùa Chay năm nay và Tông thư Bắt đầu Thiên niên kỷ mới sẽ giúp tín hữu sống
tâm tình sám hối này cách rất cụ thể thiết thực.
Ngay đầu Mùa Chay, vào Thư Tư Lễ Tro, Giáo Hội
đưa tín hữu vào tâm tình sám hối bằng một biểu hiệu : lãnh nhận tro trên
đầu, và nghe lời Giáo Hội khuyên nhủ : ²Hãy ăn năn sám hối và
đón nhận Tin mừng² (Mc 1,15) ; hoặc ²Ta là thân cát bụi, sẽ
trở về cát bụi² (xc. St 3,19). Đồng thời cho hát những bài đầy tâm tình thống hối ăn năn. Tro bụi đã được Kinh Thánh xử dụng như là dấu hiệu của
việc sám hối và quay trở về chính lộ, như dân thành Ninivê xưa đã làm, sau khi
nghe lời ngôn sứ Giona khuyên bảo.
Trong chính ngày thứ tư đầu Mùa Chay, Giáo Hội
buộc mọi tín hữu phải ăn chay kiêng thịt (Giáo luật, khoản 1251),
cùng với ngày Thứ Sáu Tuần Thánh. Việc ăn chay kiêng thịt còn mang những ý
nghĩa khác nữa, nhưng chắc chắn việc kiêng hãm của ăn phần xác, phải cho thấy
tâm tình sám hối và canh tân nội tâm của tín hữu. Trong từ
ngữ thần học phụng vụ Việt
Ngoài ra còn có những biểu hiệu bên ngoài khác
cho thấy tinh thần sám hối canh tân trong Mùa Chay, như :
việc bỏ trưng bông trên bàn thờ, trừ các lễ trọng ; hoặc việc không
dùng đàn phong cầm hoặc các loại đàn khác tương tự, trong mùa này, trừ
khi xử dụng một cách hết sức giới hạn để giúp cộng đoàn hát mà thôi.
Trong Mùa Chay, bỏ hát Kinh Vinh Danh
và bỏ hát Câu xướng Alleluia và thay vào đó bằng một câu tung hô khác. Trong Các giờ kinh phụng vụ,
cuối các bài đọc của giờ độc vụ, không hát Kinh Lạy Thiên Chúa (Te
Deum).
Về mầu áo và đồ thờ
phượng trong mùa Chay, áo lễ linh mục mặc cử hành thánh lễ là mầu tím. Biểu
hiệu này cũng giúp tín hữu nhớ tới tình trạng tội lỗi của mình.
Các kinh nguyện trong Mùa Chay nhắc nhở rất
nhiều vể việc sám hối và quay trở về với Thiên Chúa, như lời kinh nhập lễ Thứ
Tư Lễ tro được đọc lên như sau : ²Lạy Chúa, ngày hôm nay,
tất cả chúng con ăn chay hãm mình, để bước vào mùa tập luyện chiến đấu thiêng
liêng. Xin giúp chúng con hằng biết sống khắc khổ, để càng
ngày thêm vững mạnh mà chiến thắng ác thần².
Trong Mùa Chay thánh này, Giáo Hội cũng khuyến
khích cử hành các Nghi thức thống hối, như các mẫu đề nghị trong
Sách Nghi thức cử hành bí tích thống hối và hòa giải. Trong các buổi cử hành
nghi thức thống hối này, tín hữu được nghe các đoạn Kinh Thánh nhắc nhở đến tội
lỗi, đến lời mời gọi thống hối, canh tân... Việc cử hành này cũng cần được thực
hiện do chính giám mục chủ sự.
Còn bí tích giải
tội phải là phương thế hữu hiệu nhất để sám hối và quay trở về với
Thiên Chúa và với Giáo Hội. Khi chuẩn bị lãnh nhận bí tích giải tội, tín
hữu cùng anh chị em khác, nghe Lời Chúa, xét lại các lỗi phạm tới Chúa, tới tha
nhân, tới cộng đoàn. Nhớ lại không chỉ các tội riêng của
mình, nhưng cả những tội tập thể đã làm, hoặc cá nhân làm nhân danh tập thể, cả
những tội mang tính cách xã hội. Trong Tông huấn Bắt đầu Thiên kỷ
mới, Đức Thánh Cha Gioan Phaolô cũng nhắc lại sự cần thiết của việc lãnh
nhận bí tích thống hối và hòa giải như là một phương thế hữu hiệu để sống ngàn
năm thứ ba (xc BĐTNKM, số 37).
Sau cùng, Bí tích Thánh Thể được
coi là bí tích mang lại sự hòa giải, vậy trong Mùa Chay thánh, việc tham dự
thánh lễ, nếu có thể hằng ngày, được coi như là một cách thế ăn năn sám hối và
giao hòa với Thiên Chúa và cộng đoàn (xc. Nghi thức thống hối đầu lễ ; Kinh nguyện thánh thể thứ III ; Kinh nguyện thánh thể
hòa giải ; xc. BĐTNKM, số 43 : nói về linh đạo hiệp
thông). Song song với tính cách hữu hiệu trong việc hòa giải của Bí tích
Thánh Thể, Tông thư Bắt đầu Thiên Niên kỷ mới đã
nhấn mạnh tới việc tham dự Thánh lễ, nhất là thánh lễ ngày Chúa Nhật (xc.
BĐTNKM, số 36).
b) Mùa Chay và bí tích rửa tội
Một trong những đặc
tính của Mùa Chay là mối liên hệ với bí tích rửa tội. Đặc
tính liên hệ tới bí tích rửa tội được nhấn mạnh rất nhiều trong phụng
vụ từ thời xa xưa và trong các kinh nguyện Mùa Chay thánh. Bí tích Rửa tội
và thống hối được coi như là những phương thế thanh tẩy con người, như Thánh
Ambrosiô nói : Giáo Hội có hai loại nước : nước tự
nhiên để rửa tội và nước mắt thống hối để giao hòa.
Đối với các tín hữu, trong Mùa này, Giáo
Hội giúp họ nhắc lại Bí tích Rửa Tội, Thêm Sức, mà họ đã lãnh nhận. Điều này
được nhắc tới qua việc cử hành Bí tích Rửa Tội cho trẻ con trong họ đạo ; việc
nhắc lại các lời hứa rửa tội trong Đêm Vọng Phục Sinh ; việc làm phép Nước và
rảy Nước thánh trong ngày Chúa Nhật, cũng như thói quen lấy Nước thánh làm dấu
thánh giá khi vào nhà thờ. Hoặc khi tín hữu được mời giúp các
dự tòng, hoặc tham dự các nghi lễ cử hành cho dự tòng trong Mùa Chay này.
Vì thế phải có những bài giáo lý nói về các lời hứa rửa tội, nghi thức nhắc lại
các lời hứa này, để vào đêm Vọng Phục Sinh, tín hữu cử hành một cách ý thức và
sốt sắng, cũng như dấn thân để tuân thủ các lời hứa này.
Đối với các dự tòng, đặc tính liên hệ tới Bí
tích Rửa Tội càng được thể hiện cách rõ rệt, khi Giáo Hội qua các giai đoạn,
trực tiếp chuẩn bị các dự tòng lãnh nhận các bí tích khai tâm Kitô giáo, mà tột
điểm vào Đêm Vọng Phục Sinh. Như chúng ta nói trên đây, Công Đồng
Vaticanô II đã lấy lại định chế về thời gian dự tòng, trong đó có việc huấn giáo
và việc cử hành một số lễ nghi phụng vụ cho người dự tòng. Vì thế phải liệu hết sức có thể để các dự tòng được lãnh nhận các
bí tích khai tâm Kitô giáo trong Đêm Vọng Phục Sinh thay vì cử hành trong các
mùa khác trong năm. Họ cần được chuẩn bị cách đặc biệt
trong Mùa Chay. Sách Nghi thức khai tâm Kitô giáo được ban hành năm
1973, và đã được dịch sang tiếng Việt
Trước tiên có việc công bố Tin Mừng của Chúa
Kitô ; người nghe sẽ tin vào Chúa Kitô, học hỏi thêm
về Ngài và giáo l ý của Ngài. Từ đây bắt đầu giai đoạn thứ I, tức là tiếp
nhận với lễ nghi tiếp nhận vào bậc dự tòng ;
sang giai đoạn thứ II : tức là thời gian chuẩn bị tích cực để dự
tòng lãnh nhận các bí tích khai tâm Kitô ; ở đây có lễ nghi tuyển chọn và ghi
danh. Sau cùng là giai đoạn thứ
III : khi cử hành các bí tích khai tâm Kitô
giáo và thời gian nhiệm huấn sau khi lãnh nhận các bí tích khai tâm Kitô giáo. Giai
đoạn II nằm trong bối cảnh Mùa Chay, từ Chúa Nhật I đến Tuần Thánh
; và giai đoạn III nằm trong Đêm Vọng Phục Sinh và thời gian sau đó. Trong giai đoạn II, có những lễ nghi, như đặt tên, trừ ma quỷ, khảo
hạch nhiều lần, tức là khảo hach về ý hướng ngay lành của dự tòng, chúc lành
cho dự tòng. Ngoài ra còn có việc trao Kinh Lạy Cha và Kinh
Tin kính, và các dự tòng phải trả lại, tức là đọc trước
Giám mục và cộng đoàn.
Vì thế cần lưu tâm để cử hành các bí tích khai
tâm kitô giáo vào Đêm Vọng Phục Sinh ; ít ra là có
việc rửa tội cho trẻ con.
4. Mùa Chay :
thời gian
tăng cường đời sống thiêng liêng
Để tín hữu đạt được hai mục tiêu trên đây, Giáo
Hội đã nhấn mạnh đến một số phương tiện khác, mà tín hữu phải lưu tâm để sống
Mùa Chay thánh và được gợi ý nhiều trong các kinh nguyện Mùa Chay. Trong Tông thư Bắt đầu Thiên kỷ mới Đức Thánh Cha Gioan Phaolô
đã đưa ra những yếu tố quan trọng để các tín hữu bước vào và sống thiên kỷ mới
này, như sống thánh thiện (xc. BĐTNKM, số 30), tăng cường
việc cầu nguyện (nt. số 32-34), tin tưởng tuyệt đối vào ơn thánh của
Chúa (nt, số 38) ; nghe Lời Chúa, công bố
Lời Chúa (nt. số 37.39.40). Với các giáo huấn của Đức Thánh Cha trong
tông thư trên, chúng ta sẽ thực hiện các phương thế mà
Phụng vụ đề ra để sống Mùa Chay một cách sâu xa hơn. Các phương thế đó là :
- chuyên
chăm đọc nghe Lời Chúa trong sa mạc của tâm hồn mình ; biết dùng phương
pháp đọc Lời Chúa được các giáo phụ và các dòng tu thực hiện, quen gọi là Đọc
Lời Chúa (Lectio divina, xc.
BĐTNKM, số 39-41) ;
- tăng cường việc cầu nguyện
riêng và chung trong cộng đoàn ; họ đạo và gia đình (xc.
BĐTNKM, số 32-34) ;
- ăn
chay hãm dẹp xác thịt và các hành động thống hối khác ;
- sống
bác ái và làm phúc bố thí cho kẻ nghèo khó ; sống bác ái cách sâu xa
hơn ; tha thứ và hòa giải với nhau ; tham gia các công tác từ thiện, xã hội để
thăng tiến dân sinh. Về điểm này, Tông thư Bắt đầu
Thiên Niên kỷ mới đã đặc biệt nói về chứng tá của tình thương, của bác ái,
của hiệp thông (xc. BĐTNKM, số 42-45).
- tham
gia các buổi cử hành phụng vụ, thánh lễ các ngày Chúa nhật và trong
tuần khi có thể ; tham dự các bí tích, và phụ tích. Cử hành
các Giờ Kinh phụng vụ, trong giáo xứ vào các ngày Chúa Nhật, hoặc trong gia
đình.
- thực hành các việc
đạo đức bình dân : như gẫm đàng thánh giá (cũng nên xét lại việc ngắm
nguyện, làm sao để phù hợp với tinh thần phụng vụ và không lấn át các buổi cử
hành phụng vụ. Tôi thấy có nơi giờ cử hành phụng vụ Tôn kính
Thánh Giá vào chiều thứ sáu tuần thánh, rất ít người tham dự, nhưng đến giờ
ngắm đứng sau đó, thì lại đông người. Làm như vậy không đúng tinh thần
phụng vụ và không giúp huấn luyện đức tin trưởng thành) ;
- Sống hồi tâm, thinh lặng nhiều
hơn để tìm gặp Chúa, tìm gặp chính mình. Tham dự các buổi
tĩnh tâm, cấm phòng, tuần đại phúc Mùa Chay.
Đó là những phương thế Giáo Hội rút tỉa từ Kinh
thánh và giáo huấn của các giáo phụ, cũng như Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã
dề nghị và giới thiệu cho con cái mình để sống Mùa Chay Thánh và để sống Thiên
Niên kỷ mới.
5. Cộng đoàn dân Chúa
cùng tham dự
cuộc hành trình Mùa Chay thánh
Để Mùa Chay thánh mang lại kết quả dồi dào, các
thành phần dân Chúa được Giáo Hội khuyến khích cử hành và sống Mùa Chay thánh
này, nhất là trong Mùa Chay thứ nhất của Thiên niên kỷ mới.
Trước tiên các giám mục, được coi
như chủ chăn, hướng dẫn dân Chúa trong hành trình tiến tới mầu nhiệm vượt qua,
như Ông Maisen xưa hướng dẫn dân Israel qua Biển đỏ. Vì thế
vai trò của giám mục rất nổi bật và quan trọng trong Mùa Chay. Vào Chúa
nhật thứ I Mùa Chay, các Ngài cử hành việc ghi danh những người được cử đề lãnh
nhận các bí tích khai tâm Kitô giáo vào Đêm Vọng Phục Sinh ;
các ngài trực tiếp theo dõi các dự tòng trong thời gian chuẩn bị gần này. Các Ngài chuyên cần giảng dạy Lời Chúa cho dân chúng. Đi thăm viếng mục vụ các giáo xứ. Chủ sự các thánh lễ Chúa
Nhật Mùa Chay, tại các vùng, miền chính, với sự tham dự đông đảo của các thành
phần dân Chúa, như linh mục, phó tế, các thừa tác viên và giáo hữu ; chủ sự các
buổi thống hối chung. Thời xưa các giám mục cử hành các lễ theo
từng trạm (statio quadragesimalis) được báo trước cho dân chúng đến
tham dự.
Các
linh mục cử hành thánh lễ, các buổi thống hối, chuyên cần ngồi tòa và
cử hành nghi thức giải tội ; chuẩn bị chầu nhưng cách tích cực và trực tiếp ;
thăm viếng bệnh nhân, người già cả, để họ cũng được tham dự vào sinh hoạt Mùa
Chay thánh với các anh chị em tín hữu khác. Chuyên cần đọc và dạy dỗ Lời Chúa ;
các bài giảng được soạn thảo kỹ lường rút từ các bài Sách Thánh liên hệ tới
việc sám hối, Bí tích Rửa Tội, lòng nhân từ của Thiên Chúa, việc trở về... ; tổ
chức tĩnh tâm cho giáo xứ, cũng gọi là “làm phúc”, “tuần đại phúc”. Cổ võ việc
cầu nguyện nơi con chiên bổn đạo (xc. BĐTNKM, số 32-34). Các phó
tế và các thừa tác viên khác, các giáo lý viên, trợ giúp các linh mục trong
công tác mục vụ quan trọng của Mùa Chay thánh này.
Giáo dân và các dự tòng tích cực tham dự sinh
hoạt Mùa Chay thánh trong giáo xứ và trong các hội đoàn. Tham dự thánh lễ Chúa
Nhật cũng nhu năng tham dự thánh lễ trong tuần ; lãnh
nhận Bí tích Giải tội, thu xếp trước đừng để phút chót mới đi xưng tội. Giữ hai
ngày chay và kiêng thịt như luật buộc, vào Thứ Tư Lễ Tro và Thứ Sáu Tuần Thánh ; tuy nhiên còn giữ thêm các ngày khác. Nếu không giữ
được các ngày khác, thì bù vào bằng các việc hãm mình khác, những việc thống
hối và bác ái khác như Giáo Hội mong muốn (xc. Giáo luật, khoản 1250 và 1251).
Tăng cường việc đọc sách Kinh Thánh riêng hay theo nhóm ;
cầu nguyện riêng và trong gia đình.
6. Mùa Chay và Chúa Thánh Thần
Chúng ta gợi ra đây một vài điểm về Chúa Thánh
Thần để nhờ Ngài hướng dẫn bước vào cuộc hành trình Mùa Chay thánh, như Ngài đã
đưa Chúa Kitô vào trong sa mạc để ăn chay và chịu ma quỷ cám dỗ (xc.
Mc 1,12 ; Lc 41,1). Ngài là Đấng hướng dẫn
tất cả hành trình cứu độ của Chúa Giêsu Kitô, cho tới chết trên thập giá, để
rồi sống lại cũng là do Chúa Thánh Thần.
Trên thập giá, khi tắt thở, Chúa Kitô đã trao
ban Thần khí của Ngài (xc. Ga 19,30),
để thiết lập Giáo Hội và các bí tích trong Giáo Hội. Chiều ngày sống lại, Chúa
Kitô đẽ thở hơi ban Chúa Thánh Thần để trao ban quyền đem ơn cứu dộ cho muôn
dân (xc. Ga 21,22). Như
Vậy Thánh Thần là Tác viên chính của hành trình vượt qua của Chúa Kitô. Ngày nay Ngài cũng là Tác viên chính của hành trình vượt qua của
chúng ta trong Mùa Chay thánh này. Vậy chúng ta hãy để Chúa Thánh Thần
soi sáng hướng dẫn chúng ta trên con đường sám hối, sống ơn Bí tích Rửa Tội và
đi vào con đường đau khổ của Chúa, chịu chết và sống lại của Chúa Kitô. Như vậy
Thánh Thần sẽ làm cho con người cũ của ta chết đi và sẽ sống lại trong con
người mới cùng với Chúa Kitô sống lại.
Mùa Chay năm 2001 là một khởi đầu Thiên niên kỷ
mới : mỗi người đem ra sống những ơn huệ Chúa đã ban cho trong Năm Thánh vừa
qua, đồng thời nghe lời kêu gọi của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II trong Tông
thư Bắt đầu thiên niên kỷ mới : Hãy ra khơi (Duc in altum) ! (xc. BĐTNKM, số 58-59). Hãy lên đướng ra đi và rao giảng
Tin Mừng của Chúa Kitô, công bố những kỳ công Ngài đã thực hiện cho Giáo Hội và
cho mỗi người trong Năm Thánh vừa qua. Hành trang để lên
đường là những điều chúng ta vừa suy niệm trên đây. Sau Mùa Chay này,
chúng ta hãy hiên ngang nói cho mọi người biết :
Chúng tôi đã thấy Chúa Kitô, Ngài đã sống lại (xc. Ga 20,25).
Rôma, 28.02.2001. Thứ Tư Lễ Tro