SÁNG
MẮT SÁNG LÒNG
Chúa Nhật 4A Mùa Chay
Aùnh sáng và bóng tối
vẫn giao tranh ác liệt. Bóng tối không
ngừng gieo rắc tai họa khắp nơi. Nhưng ánh
sáng đã thắng lớn khi Đức Giêsu ra tay “để thiên hạ nhìn thấy công trình của
Thiên Chúa” (Ga 9:3) nơi “một người mù từ thuở mới sinh.” (Ga 9:1)
.
THUI RA MỚI BIẾT BÉO GẦY
Mặt trận chia làm
hai phe rõ rệt. Một bên là “môn đệ của ông
Môsê” (Ga 9:28). Bên kia là “môn đệ của
ông ấy” (Ga 9:28) tức là Đức Giêsu. “Các
môn đệ của ông Môsê”â lớn tiếng kết án Đức Giêsu “là người tội lỗi.” (Ga 9:24) Cả anh mù cũng bị lên án : “Mày sinh ra tội lỗi
ngập đầu.” (Ga 9:34) Tất cả “không thể
là người của Thiên Chúa được, vì không giữ ngày Sabát.” (Ga 9:16) Đó là tiêu chuẩn duy nhất đánh giá con người. Cả một màn đêm bao phủ tinh thần nệ luật. Bóng tối đã làm tê liệt khả năng đối thoại và
nhìn nhận sự thật. Đúng như Chúa nói :
“Đêm đến, không ai có thể làm việc được.” (Ga 9:4)
Không chỉ lên án Đức Giêsu, họ còn “đồng lòng trục xuất khỏi hội đường
kẻ nào dám tuyên xưng Đức Giêsu là Đấng Kitô.” (Ga 9:22) Anh mù bẩm sinh đã trở thành nạn nhân của lối
nhìn khắt khe đó (x. Ga 9:34). Mặc dù biết
rõ sẽ bị lên án, anh vẫn can đảm nói lên sự thật: “Thiên Chúa không nhậm lời những
kẻ tội lỗi ; còn ai kính sợ Thiên Chúa và làm theo ý của Người, thì Người nhậm
lời kẻ ấy.” (Ga 9:31) Lập luận đanh thép đó đương nhiên dẫn đến kết luận : Đức
Giêsu là “người bởi Thiên Chúa mà đến.” (Ga 9:33) Ý Thiên Chúa là tiêu chuẩn duy nhất để đánh
giá và phân hạng con người.
Cuối cùng chiến thắng sẽ thuộc về ánh sáng. Quyền năng Thiên Chúa nơi
Đức Giêsu đã đưa anh mù vào vùng ánh sáng. Phép lạ lớn lao đó không thể không tác
động đến toàn thể con người và cuộc đời anh.
Khi còn chìm ngập trong đêm tối, anh như mất tất cả. Sau khi “đến hồ Silôac mà rửa”, anh đã “nhìn
thấy được.” (Ga 9:6-7) Ánh sáng đã thay
đổi toàn diện con người anh. Anh rất bén
nhậy trước nguồn ánh sáng đang ùa tràn vào con mắt và tâm hồn. Anh không thể không
nói lên sự thật. Trước mặt những người
Pharisêu anh dõng dạc làm chứng. Sau khi
đã được mạc khải rõ về Con Người, anh còn tuyên xưng : “‘Thưa Ngài, tôi
tin.’ Rồi anh sấp mình xuống trước mặt
Người,” (Ga 9:38) với tất cả niềm tri ân
cảm tạ hồng ân giải thoát anh khỏi vùng tối tăm. “Người mù đã được sáng mắt, giờ đây độ sáng
tinh thần đang tăng lên nhờ nhận ra Đức Giêsu.” (Faley 1994:258) Anh đã
sáng mắt sáng lòng.
Người
mù bẩm sinh đã đón nhận được ánh sáng và nguồn ân sủng đó, nên đã thành một chứng
nhân phi thường cho Đức Giêsu trước quyền bính. Tại sao anh có một sức mạnh lớn
lao đó ? Còn ai cảm nghiệm được bề dầy của
đêm tối bằng người mù bẩm sinh ? Phá sập
bức tường tăm tối đó, Đức Giêsu đã chinh phục được trọn vẹn tâm hồn anh mù từ bẩm
sinh. Mặc dù không biết Đức Giêsu xuất thân từ đâu (x. Ga 9:12), nhưng anh mù vẫn
mạnh mẽ tuyên xưng “Người là một vị ngôn sứ” (Ga 9:17) và “tin vào Con Người,”
(Ga 9:35) Đấng từng hứa : “Một khi được giương cao lên khỏi mặt đất, tôi sẽ kéo
mọi người lên với tôi.” (Ga 12:32, 34)
Phép lạ đã trở thành dấu chỉ rõ nét nhất về nguồn ân sủng đó. “Các
môn đệ của ông Môsê” có dư phương tiện để tìm hiểu sự thật. Thế nhưng, dù nắm đầy
đủ bằng chứng, họ vẫn không nhích được một bước. Không hi vọng có một chút thay đổi nào nơi những
não trạng duy luật đó. Họ mất hết bén nhậy
trước những thực tại tươi rói của Tin Mừng.
Những đầu óc chai cứng đó không thể mở ra đón nhận bất cứ chân lý mới mẻ
nào nữa. Đó là những người chỉ đọc một sách.
Trái lại, người mù bẩm sinh chưa
hề đọc cuốn sách nào lại dễ mở lòng đón nhận chân lý là Đức Giêsu. Trước luận điệu những người Pharisêu khăng khăng buộc
tội Đức Giêsu, anh cương quyết bênh vực : “Ông ấy có phải là người tội lỗi hay không,
tôi không biết. Tôi chỉ biết một điều :
trước đây tôi bị mù mà nay tôi nhìn thấy được !” (Ga 9:25) Nói thế có khác gì thánh Phaolô đã từng quả
quyết: “Tôi đã không muốn biết đến chuyện gì khác ngoài Đức Giêsu Kitô, mà là Đức
Giêsu Kitô chịu đóng đinh vào thập giá.” (1 Cr 2:2) Một chứng từ quá đủ để cho anh tìm ra sự thật
giải thoát. Trái lại, vì không tìm ra sự thật đó, nên các người Pharisêu vẫn cứ
luẩn quẩn tìm cách kết án Đức Giêsu là người tội lỗi. Càng tìm cách củng cố lập luận, càng bị sa lầy. Sau bốn lần hội kiến với các nhân chứng, họ vẫn
không tìm ra sự thật. Đúng hơn, họ đã cố
tình bẻ cong và cô lập sự thật. Không ai
điếc bằng người không muốn nghe. Họ bắt
buộc phải nghe một sự thật từ miệng Đức Giêsu: “Tôi đến thế gian này chính là để
xét xử : cho người không xem thấy được thấy, và kẻ xem thấy lại nên đui mù.”(
Ga 9:39) Bởi đấy, nguy cơ lớn nhất đã đến,
khi Đức Giêsu phán quyết : “Nếu các ông đui mù, thì các ông đã chẳng có tội. Nhưng giờ đây các ông nói rằng :’chúng tôi
thấy’, nên tội các ông vẫn còn đó.” (Ga 9:41)
Cuối cùng mới rõ trắng đen.
ÁNH SÁNG TRẦN GIAN.
Sau khi bị lên án như
thế, chắc chắn người Pharisêu vẫn chưa sáng mắt sáng lòng để nhận ra Đức Giêsu
“là ánh sáng thế gian.” (Ga 9:5) Họ đồng
lõa với bóng tối. Ngày nay, bóng tối đó vẫn
phủ ngập trần gian và lăm le triệt hạ ánh sáng. Thế nhưng, “bóng tối đã không diệt được ánh
sáng.” (Ga 1:5) Chẳng hạn, bóng tối tràn
ngập xã hội Ấn độ khi một nhóm Ấn độ giáo cực đoan tấn công các tu sĩ Công giáo
và thí điểm truyền giáo tại Sanjeli, vào ngày 2/3/2002 (ZENIT.org-Fides 5/3/
2002). Giáo Hội vẫn không tìm cách trả
thù. Nhưng một đàng, các người Kitô hữu Ấn
độ kêu gọi những người thiện chí đoàn kết để cô lập nhóm quá khích cuồng tín và
tái lập hòa bình. Đàng khác, Giáo Hội vẫn tin tưởng rằng “việc chung sống nhân
danh tôn giáo là con đường dẫn tới hòa bình, chứ không phải là dịp tạo ra chiến
tranh. Thập điều Assisi hiện nay gây ấn tượng mạnh vì hòa bình trở thành một
cam kết chung, chứ không phải chỉ là lời kêu gọi vượt qua những đối đầu kiểu chiến
tranh.” (Riccardi: ZENIT.org-Fides 5/3/
2002) Hơn lúc nào, nhân loại cần đến “ánh
sáng trần gian” để nhìn ra sự thật và chung sống hòa bình. ĐGH Gioan Phaolô II quả quyết Giáo Hội Công
giáo “sẽ tiếp tục cam kết thập điều Assisi chân chính, sự tha thứ cho nhau và đồng
tâm nhất trí với nhau sẽ hướng dẫn nhịp sống nhân loại trong đệ tam thiên niên
kỷ này.” (ZENIT.org-Fides 5/3/
2002) Người còn cho biết “tinh thần và
sự cam kết ở Assisi sẽ hướng dẫn mọi người thiện chí đi tìm chân lý, công lý, tự
do, tình yêu để mỗi người có thể hưởng những quyền lợi bất khả nhượng và mỗi quốc
gia được hòa bình.” (ZENIT.org-Fides 5/3/
2002) Điều 3 trong thập điều Assisi nói rõ : “Chúng
tôi cam kết cổ võ một nền văn hóa đối thoại để sự hiểu biết và tin tưởng có thể
phát triển giữa cá nhân và các dân tộc
như những điều kiện để đạt đến một nền hòa bình đích thực.” (CWNews
4/0/2002) Quả thực, khi con người chấp
nhận đối thoại, vấn đề nào cũng có thể giải quyết được. Tôn trọng những khác biệt
của nhau là điều kiện cần cho cuộc chung sống. Bởi thế, điều 5 trong thập điều
Assisi quả quyết : “Chúng tôi cam kết thành tâm và kiên nhẫn dấn thân vào cuộc đối
thoại, bất chấp những khác biệt, chúng tôi nhận thức rằng đối diện với những khác
biệt đó có thể là một cơ hội lớn để hiểu biết nhau hơn.” (CWNews 4/0/2002) Nhưng nếu không có “ánh sáng trần gian”, chúng ta không thể
thấy những nét kỳ diệu trong các tôn giáo và văn hóa. Bởi thế, Đức Giêsu mới bảo đảm cho muôn dân một
cuộc sống phong phú và một nền hòa bình lâu dài.
Lm. Đỗ Vân Lực, OP