CN LỄ NGÀY PHỤC SINH ABC
Cv 10,34a.37-43; Cl 3,1-4; Ga
20,1-9
ÔNG ĐÃ THẤY VÀ ĐÃ TIN
I. HỌC LỜI CHÚA
1.TIN MỪNG: Ga 20,1-9
(1) Sáng sớm ngày Thứ Nhất
trong tuần, lúc trời còn tối, bà Ma-ri-a Mác-đa-la đi đến mộ, thì thấy tảng đá lăn khỏi mộ. (2) Bà liền chạy về gặp Simon Phê-rô và người
môn đệ Đức Giê-su thương mến. bà nói: “Người ta đã đem
Chúa đi khỏi mộ, và chúng tôi chẳng biết họ để Người ở đâu ?”. (3) Ông Phê-rô
và môn đệ kia liền đi ra mộ. (4) Cả hai người cùng
chạy, nhưng môn đệ kia chạy mau hơn ông Phê-rô và đã
tới mộ trước. (5) Ông cúi xuống và nhìn thấy những băng vải còn ở đó nhưng
không vào. (6) Ông Si-mon Phê-rô theo sau cũng đến
nơi. Ông vào thẳng trong mộ, thấy những băng vải để ở đó, (7)
và khăn che đầu, khăn này không để lẫn với các băng vải, nhưng cuốn lại, xếp
riêng ra một nơi. (8) Bấy giờ người môn đệ kia,
kẻ đã tới mộ trước, cũng đi vào. Ông đã thấy và đã tin.
(9) Thật vậy, trước đó hai ông chưa hiểu rằng: Theo Kinh Thánh, Đức Giê-su phải trỗi
dậy từ cõi chết.
2. Ý CHÍNH:
Gio-an viết Tin Mừng nhằm mục đích “Để anh em tin rằng Đức Giê-su là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa, và
để anh em tin mà được sự sống nhờ danh Người” (ga 20,31). Riêng đoạn Tin Mừng
hôm nay, Gio-an cho thấy Đức Giê-su thực sự đã từ cõi
chết sống lại như Người đã báo trước.
3. CHÚ THÍCH:
- C 1: + Ngày Thứ Nhất trong tuần: Theo Sáng Thế Ký,
thì một tuần lễ có bảy ngày. ngày Thứ Nhất là ngày sau
ngày Sa-bát và bắt đầu một tuần lễ. Về sau, Giáo Hội dựa vào việc Chúa Phục
Sinh hiện ra vào ngày Thứ Nhất, nên gọi là ngày Chúa Nhật hay Ngày Của Chúa. +sáng
sớm… lúc trời còn tối: Về thời gian khi các phụ nữ ra thăm mộ, các Tin
Mừng có những diễn tả hơi khác nhau: Ở đây Gio-an viết: “Sáng sớm ngày Thứ Nhất
trong tuần, lúc trời còn tối” (x. Ga 20,1); Còn Mát-thêu viết: “Sau ngày Sa-bát,
khi ngày Thứ Nhất trong tuần vừa ló rạng (x. Mt 28,1); So với Mác-cô: “Sáng
tinh sương ngày Thứ Nhất trong tuần, lúc mặt trời hé mọc” (x. Mc 16,2) ; Riêng
Lu-ca lại viết: “Ngày Thứ Nhất trong tuần, vừa tảng sáng” (x. Lc 24,1). +
Ma-ri-a Mác-đa-la: Mác-đa-la là một thị trấn nằm trên bờ phía tây biển
hồ Ghen-nê-xa-rét. Là quê của bà Ma-ri-a. Bà đã từng
bị 7 quỷ ám trước khi theo Chúa Giê-su (x. Lc 8,2). Bà
là một trong những phụ nữ đầu tiên đã ra thăm mộ Chúa (x. Ga 20,1; Mt 28,1; Lc 24,10). Trước đó, bà đã can đảm đứng gần
thập giá (x. Ga 19,25; Mt 27,56) và đã chứng kiến hai
môn đệ mai táng Thầy trong mồ (x. Mt 27,61; Mc 15,47).
- C 2: + Bà liền chạy về gặp ông Si-mon Phê-rô: Câu này nói lên vai trò quan trọng đặc biệt của Phê-rô là người
đứng đầu Nhóm Mười Hai. Do đó, Ma-ri-a Mác-đa-la cần phải báo cáo với ông trước
tiên về việc xác Thầy biến mất. + Và người môn đệ Đức Giê-su thương mến:
Cách nói “môn đệ Đức Giê-su thương mến” là kiểu nói riêng trong Tin Mừng
Gio-an. Đây là cách tác giả nói về mình một cách khiêm tốn khi không muốn nhắc
đến tên của mình. + Người ta đã đem Chúa đi khỏi mộ và chúng tôi không biết: Khi
thấy mồ trống, Ma-ri-a Mác-đa-la không nghĩ đến việc Chúa sống lại như nhiều
lần Người đã báo trước, mà bà chỉ theo suy luận tự
nhiên để cho rằng ai đó đã đến mang xác Thầy ra khỏi mồ. Từ “Chúng tôi” trong
câu này ám chỉ Ma-ri-a không đi ra mộ Chúa một mình mà đi chung với mấy bà khác
nữa (x. Mt 28,1).
-C 3-4: + Ông Phê-rô và môn đệ kia liền đi ra mộ: Khi được các phụ nữ báo tin mộ trống và xác Thầy biến mất, hai môn
đệ nòng cốt là Phê-rô và Gio-an liền tức tốc chạy ra mộ để kiểm tra thực hư. điều đó cho thấy lòng nhiệt thành và ý thức trách nhiệm trổi
vượt của hai ông. + Môn đệ kia chạy mau hơn ông Phê-rô và đã tới
mộ trước: Lý do Gio-an chạy nhanh hơn và đến mộ trước Phê-rô đơn giản là
vì ông trẻ hơn nên khỏe và chạy nhanh hơn Phê-rô, và có lẽ cũng vì nôn nóng do yêu
mến Thầy nhiều hơn.
- C 5-6: + Băng vải còn ở đó: Đây là tấm vải lớn
bao bọc toàn thân Đức Giê-su. Khăn này theo truyền
thuyết còn được lưu giữ tại nhà nguyện thánh Gio-an ở Tu-ri-nô miền Bắc nước Ý.
+
Nhưng không vào: Gio-an không vào có thể do ông tôn trọng và nhường cho
Phê-rô là đàn anh vào trước mình. Nhưng đúng hơn có lẽ do ông cảm thấy bàng
hoàng trước sự kiện cửa mồ rộng mở và mải lo suy nghĩ về những tấm khăn để lại,
đủ thời gian cho Phê-rô theo sau kịp chạy đến nơi. +
Si-mon Phê-rô … vào thẳng trong mộ: Phê-rô tính nóng nảy nên lập tức
bước vào trong mộ.
- C 7-9: + Và khăn che đầu. Khăn này không để lẫn với các băng vải, nhưng cuốn lại,
xếp riêng ra một nơi: Bên trong mộ các khăn liệm xác
vẫn còn để lại, khác với trường hợp La-da-rô khi sống lại ra ngoài trong tình
trạng “chân tay còn quấn vải, và mặt còn phủ khăn” (Ga 11,43-44).
Điều này cho thấy Đức Giê-su không cần ai giúp đỡ khi trỗi
dậy ra khỏi mồ. Người đã có thể tự lăn tảng đá
che kín mộ ra thì cũng có thể tự tháo gỡ các khăn liệm và khăn che mặt như vậy.
Sự kiện khăn còn để lại cho Gio-an thấy Thầy Giê-su đã
thực sự sống lại. Vì không kẻ trộm nào lại bỏ công sức và thời gian để làm một
việc vô ích là cởi các dây vải ra và xếp gọn để vào một chỗ rồi mới đem xác trần
đi cả ! + Ông đã thấy và đã tin: Dấu chỉ
ngôi mộ trống và các băng vải liệm xác được xếp gọn lại đã giúp Gio-an suy luận và đạt tới đức tin vào mầu nhiệm Đức Giê-su từ
cõi chết sống lại. +Trước đó hai ông chưa hiểu rằng: Theo Kinh Thánh, Đức Giê-su phải trỗi
dậy từ cõi chết: Trước khi thấy các dấu chứng vừa nói thì Gio-an và các
tông đồ đều không tin Thầy các ông sẽ sống lại, dù Người đã báo trước ba lần (x. Mt 16,21; 17,23; 20,19). Nhưng khi
thấy các dấu chứng như mồ trống, các khăn vải liệm xác, dây băng được cuộn lại
riêng một chỗ, thì các ông đã nhớ lại những lời Thánh Kinh được ứng nghiệm nơi Đức
Giê-su và tin Người đã thực sự sống lại (x.Tv 16,10; Tv 2,7; Hs 6,2).
4. CÂU HỎI:
1) Tại sao ngày nay người ta
gọi ngày Thứ Nhất trong tuần là Chúa Nhật ? 2) Về thời
điểm bà Ma-ri-a Mác-đa-la ra thăm mộ Chúa, so sánh bản tường thuật của 4 tác
giả Tin Mừng khác nhau thế nào ? 3) Bạn biết gì về thân thế của bà Ma-ri-a
Mác-đa-la ? 4) Bà đã báo tin xác Thầy biến mất cho ai ? Tại sao ? 5) Qua câu nói với
Phê-rô và Gio-an, bà Ma-ri-a Mác-đa-la có tin việc Thầy Giê-su đã phục sinh hay
không ? 6) Hành động chạy nhanh ra mộ của Phê-rô và
Gio-an cho thấy tinh thần trách nhiệm của 2 ông thế nào ?
7) Tại sao Gio-an chạy nhanh hơn Phê-rô ? 8)Tại sao ông Gio-an đến mộ trước Phê-rô mà không vào bên
trong mộ ngay ? 9) Khi thấy hiện tượng mộ trống, băng vài và khăn che đầu được
xếp gọn, hai ông đã tin gì về mầu nhiệm Đức Giê-su sống lại ?
II.SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: Ông đã thấy và đã
tin (Ga 20,8).
2. CÂU CHUYỆN: VỀ SỨ VỤ RAO
GIẢNG TIN MỪNG PHỤC SINH:
Sau khi chịu chết trên thập giá, Đức Giê-su đã sống lại và
vào trong vinh quang. Tuy vậy, trên tay chân và cạnh sườn Người vẫn còn mang những dấu tích đau
thương từ những cây đinh nhọn và lưỡi đòng đâm thâu. Một vị thiên thần đã lên
tiếng hỏi Đức Giê-su rằng: “Chắc Chúa đã phải chịu muôn vàn đau khổ nhục nhã do
loài người dưới thế gây ra ?” Người đáp: “Đúng vậy !” Thiên thần hỏi tiếp: “Có phải tất cả con cái loài
người đều biết Chúa đã chịu đau khổ và chịu chết để đền thay các tội lỗi của họ
không ?” Chúa trả lời: “Chưa đâu, mới chỉ có một số ít
người nhận biết mà thôi”. Thiên thần lại nói: “Thế thì Chúa đã làm gì để họ nhận
biết ơn cứu độ đó ?”
Chúa đáp: “Ta lại đi loan báo Tin Vui cho những người khác, đến khi nào
tất cả mọi người trên địa đầu đều được nghe Tin Mừng cứu độ ấy mới thôi”. Vị
thiên thần đã hiểu rõ tính bốc đồng của loài người và nghi ngờ thiện chí của họ
nên hỏi tiếp: “Giả như Phê-rô, Gio-an và các tông đồ quên thi hành sứ vụ rao
giảng đó thì sao ? Nếu các tín hữu các thế hệ sau này
có lúc nào đó gặp phải những bách hại chống đối của kẻ gian ác mà chán nản
buông xuôi thì sao ? Chúa có lập thêm một chương trình
cứu độ nào khác nữa thôi ?” Chúa Giê-su trả lời: “Ta
sẽ không bao giờ lập ra thêm một chương trình cứu độ nào khác nữa ! Ta đã biết trước tính khí con cái loài người thường nhát
đảm sợ sệt và bất định, nên đã thổi hơi ban sức mạnh Thần Khí của Ta cho họ, để
giúp họ thi hành sứ vụ, và Ta hoàn toàn tin tưởng họ sẽ chu toàn được sứ vụ
đó”.
3. SUY NIỆM:
Bằng lối văn súc tích và hàm chứa những tư tưởng sâu sắc, Tin Mừng
Gio-an đã mô tả cuộc hành trình đức tin và đức mến của ba nhân vật quan trọng
trong Tin Mừng Phục Sinh hôm nay như sau:
- CHÍNH LÒNG MẾN ĐÃ THÚC BÁCH
MA-RI-A MÁC-ĐA-LA ĐI TÌM CHÚA:
Niềm vui Phục Sinh khởi đầu bằng việc bà Ma-ri-a Mác-đa-la đi thăm
mộ ngay từ sáng tinh sương ngày Thứ Nhất trong tuần. Bà hốt hoảng khi thấy tảng
đá che cửa mộ đã bị lăn sang một bên và xác Thầy trong
mộ biến mất. Cũng như chính lòng mến đã làm cho bà thêm can đảm đứng dưới chân
thập giá (x. Ga 19,25), và ở lại chứng kiến việc 2 môn
đệ an táng Thầy trước đó (x. Mt 27,61), thì giờ đây lòng mến đó lại thôi thúc
bà cùng mấy bà khác đem theo dầu thơm ra mộ để ướp xác Thầy theo phong tục Do
thái (x. Mc 16,2). Khi thấy mộ trống, Ma-ri-a hốt hoảng chạy về báo tin cho hai
môn đệ Phê-rô và Gio-an (x. Ga 20,2). Theo bà suy nghĩ
thì ai đó đã đến lấy mất xác Thầy và bà không biết họ đã để Thầy ở đâu (x. Ga
20,13.15). Ma-ri-a không hề nghĩ rằng
Thầy đã phục sinh, mà bà chỉ mong sao tìm lại được xác Thầy để mang về chôn lại
trong mộ mà thôi. Sau khi Phê-rô và Gio-an chạy
ra mộ rồi trở về, thì một lần nữa, do lòng mến thôi thúc, Ma-ri-a lại quay ra
mộ mà than khóc. Trong lần ra mộ thứ hai này, bà đã trở thành
người đầu tiên gặp được Chúa Phục Sinh hiện ra. Người còn trao cho bà sứ
vụ đi loan báo Tin Mừng Phục Sinh cho các tông đồ như sau: “Hãy đi gặp anh em
Thầy và bảo họ rằng: Thầy lên cùng Cha của Thầy, cũng là Cha của anh em, lên
cùng Thiên Chúa của Thầy, cũng là Thiên Chúa của anh em” (Ga 20,17).
- CHÍNH LÒNG MẾN ĐÃ GIÚP GIO-AN
NHẬN BIẾT CHÚA PHỤC SINH TRƯỚC ANH EM:
Gio-an là một trong bốn môn đệ được Thầy kêu gọi đầu tiên (x Mt 4,21). Là một trong ba môn đệ được chứng kiến Thầy biến hình
(x Mt 17,1) và cũng là người môn đệ được Thầy yêu mến
nhất (x Ga 13,23). Tình yêu đối với Thầy đã thôi thúc ông, làm cho ông trở
thành người can đảm hơn cả: Không bỏ chạy như các môn đệ khác, nhưng âm thầm theo
dõi các sự kiện xảy ra từ lúc Thầy bị bắt đến khi bị xét xử giữa hai tòa án đạo
và đời; Can đảm đứng dưới chân thập giá để chứng kiến giờ phút cuối cùng của
Thầy và được Thầy trăn trối Đức Ma-ri-a làm Mẹ của mình và đón Mẹ về nhà mà phụng
dưỡng thay cho Thầy (x Ga 19,27). Cũng do tình yêu thôi thúc mà Gio-an đã trở
thành người môn đệ đầu tiên trong Nhóm Mười Hai nhận ra Chúa Phục Sinh tại biển
hồ Ti-bê-ri-a (x Ga 21,7). Cũng chính tình yêu ấy đã thúc
bách Gio-an chạy nhanh hơn 0và đạt đến đức tin trước Phê-rô (x Ga 20,8).
- LÒNG MẾN LÀM PHÊ-RÔ ĐƯỢC THA
THỨ VÀ ĐƯỢC TRAO QUYỀN CHĂN CHIÊN:
Phê-rô là một trong bốn môn đệ đã theo Đức Giê-su trước hết (x. Mt
4,18-20). Ông đã tình nguyện bỏ hết mọi sự mà đi theo
Thầy (x. Mt 19,27-29; Lc 18,28-30). Ông luôn được xếp đứng
đầu danh sách Nhóm Mười Hai (x Mt 10,2). Ông còn là
một trong ba môn đệ được nhìn thấy Thầy biến hình trên núi cao (x Mt 17,1), được chứng kiến phép lạ Người cho bé gái mới chết sống
lại (x Lc 8,51), được ở gần Đức Giê-su khi Người hấp hối trong vườn Ghết-sê-ma-ni
(x Mt 26,37). Trong thời gian rao giảng Tin Mừng, Đức Giê-su thường đến ở trọ tại nhà ông
Si-mon Phê-rô tại thành Ca-phác-na-um (x Mc 1,29). Có lần Phê-rô đại diện anh
em tuyên xưng đức tin “Thầy chính là Đức Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt
16,16). Nhờ đức tin đó, Phê-rô đã
được khen có phúc, và được Thầy hứa sẽ xây Hội Thánh trên nền tảng đức tin vào
Đức Giê-su vững chắc như đá của ông. Người cũng trao quyền cầm buộc và
tháo cởi cho ông (x Mt 16,17-19). Ông còn được trao sứ mệnh
củng cố đức tin cho anh em sau khi trở lại (x. Lc 22,31-32). Dù còn nhiều
khuyết điểm như: bị Thầy nặng lời quở trách vì dám khuyên Thầy đừng chấp nhận
con đường thập giá (x Mt 16,22-23), hoặc có lúc ông đã
bị Thầy trách kém lòng tin (x Mt 14,31) hay trách khi ông không muốn cho Thầy
rửa chân (x Ga 13,6-8). Phê-rô còn bị trách khi quá tự tin vào sức riêng của
mình (x Mt 26,33-35). Nhất là ông đã tỏ ra hèn nhát
chối Thầy ba lần, dù đã được Thầy cảnh báo trước đó (x Mt 26,69-75).
Nhưng bù lại Phê-rô đã có lòng yêu mến Thầy hơn ai hết. Lòng mến của ông thể hiện qua thái độ dứt khoát từ bỏ nghề chài
lưới và chấp nhận theo Thầy làm nghề chài lưới các linh hồn (x Mt 4,18-20). Ông cũng thường được Đức Giê-su hỏi ý kiến như: Thầy
trò có nên nộp thuế Đền thờ không ? (x Mt 17,24-27). Có lần ông hỏi ý Đức Giê-su về số lần phải
tha thứ cho anh em (x Mt 18,21). Ông cũng đại diện anh
em để tuyên xưng đức tin và thề quyết trung thành với Thầy đến cùng (x Ga 6,68-69). Ông can đảm rút gươm chém đứt tai tên đầy tớ của
thượng tế khi chúng đến bắt Thầy (x Ga 18,10). Ông
không chạy trốn như các ông khác mà đi theo Gio-an theo dõi diễn tiến tòa án
xét xử Thầy (x Ga 18,15). Trong Tin Mừng hôm nay, khi
nghe các phụ nữ báo tin xác Thầy bị mất, Phê-rô cùng Gio-an
chạy ra mộ để kiểm chứng thực hư. Trước sự kiện mồ trống, các khăn vải liệm xác
vẫn còn, Phê-rô đã tin Thầy sống lại chứ không bị kẻ trộm lấy xác (x Ga 20,8-9). Sau đó ông còn được Chúa Phục Sinh hiện ra trước anh
em Nhóm Mười Một (x Lc 24,34; 1 Cr 15,5). Khi được
Gio-an mách bảo Người mặc áo trắng đứng trên bờ hồ là Thầy, Phê-rô vội khoác áo
vào rồi nhảy xuống biển bơi vào bờ để mau được gặp Thầy (x Ga 21,7). Ông cũng tuyên xưng lòng mến ba lần và được Thầy trao cho
sứ vụ chăn dắt chiên con chiên mẹ và chăn dắt cả đàn chiên là Hội Thánh (x Ga
21,15-17). Ông còn chứng tỏ lòng mến tột cùng khi sẵn
sàng chịu chết để làm chứng cho thầy (x Ga 21,18-19).
- GIÁ TRị CỦA ĐỨC TIN VÀ LÒNG
MẾN:
Chính lòng mến Chúa đã làm cho Ma-ri-a Mác-đa-la ăn năn sám hối tội lỗi, ra thăm mộ đầu tiên và đã được Chúa
Phục Sinh hiện ra trao cho sứ vụ loan Tin Mừng cho các tông đồ. Cũng chính lòng
mến Thầy của Gio-an đã làm cho ông nhận ra Thầy trước
anh em và thấy được ý nghĩa của những sự kiện dẫn đến mầu nhiệm Phục Sinh của
Chúa Giê-su. Lòng mến
cũng làm cho ông Phê-rô luôn gắn bó mật thiết với Thầy, hy sinh
mọi sự để đi theo làm môn đệ của Thầy. Dù có lúc yếu đuối sa ngã phạm tội,
nhưng ông đã sớm hồi tâm sám hối trở về và được Thầy tín nhiệm đặt làm Đá Tảng
đức tin, có nhiệm vụ củng cố đức tin cho các anh em (x Lc 22,32), và còn được Chúa
Phục Sinh trao quyền chăn dắt đoàn chiên Hội Thánh. Đối với các tín hữu chúng
ta, lòng mến rất cần để ta khỏi bị thất vọng hay hốt hoảng khi gặp đau khổ thất
bại trên đường đời. Cuộc sống chúng ta nhiều lúc giống như một ngôi mộ trống
rỗng, khi những gì chúng ta yêu quý nhất hoặc những người thân yêu nhất của
mình không còn, chúng ta thường chạy đôn chạy đáo đi tìm người chết trong nước
mắt đau thương như Ma-ria Mác-đa-la xưa (x Ga 20,11.13).
Nhưng cái chết đã không giam hãm được sự sống: Sự sống đã trỗi dậy từ cõi chết;
Ánh sáng đã bừng lên từ bóng tối tử thần;Tình yêu đã
chiến thắng hận thù và Tin Mừng Phục Sinh của Chúa Ki-tô sẽ được Hội Thánh loan
báo đi khắp thế gian như lệnh Người truyền trước khi lên trời (x Mt 28,19).
4.THẢO LUẬN:
1) Nơi Đức Giê-su “sự sống đã
chiến thắng thần chết, tình yêu đã chiến thắng hận thù”. Còn bạn, bạn có tin
rằng đối với những kẻ biết đặt trọn niềm tín thác cậy trông vào Chúa thì “Sau
cơn mưa trời sẽ lại sáng”, “Sau cơn bĩ cực sẽ tới hồi thái lai” hay không ? 2) Khi gặp phải những hoàn cảnh đau thương trái ý,
bạn cần làm gì để không bị chán nản thất vọng, nhưng luôn đặt trọn niềm hy vọng
tín thác vào Chúa, Người sẽ kíp thời ban ơn giải cứu và giúp bạn được mau trỗi
dậy ?
5. LỜI CẦU:
- LẠY CHÚA GIÊ-SU PHỤC SINH. Vì Chúa đã phục
sinh, nên con luôn vững tâm cậy trông vào Chúa. Vì
Chúa đã phục sinh, nên con sẽ không sợ khi gặp phải đau khổ thất bại trong cuộc
đời. Vì Chúa đã phục sinh, nên con đã hiểu được lý do của những hành
động dấn thân: Cha Đa-miêng hy sinh cả cuộc đời phục vụ các bệnh nhân phong cùi,
Cha Kôn-bê đã tình nguyện chịu chết thế chỗ cho một tử tù, các thánh Tử Đạo VN
đã sẵn sàng chịu chết để làm chứng cho Chúa.
- LẠY CHÚA GIÊ-SU. Sự phục sinh của Chúa vừa là lời mời gọi, lại vừa
lôi cuốn chúng con hướng tâm hồn lên cao để nhận ra giá trị tương đối của sắc
đẹp, tiền bạc, danh vọng, chức quyền trần gian… hầu noi gương các thánh: chúng
con sẵn sàng hy sinh tất cả vì tình yêu Chúa và dám sống chết cho tình yêu ấy,
để quyết dấn thân đi khắp nơi rao giảng Tin Mừng, sẵn sàng đón nhận những đau
khổ thua thiệt... vì xác tín rằng: “Chính khi hiến thân là khi được nhận lãnh. Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân. Chính khi thứ tha là khi được tha thứ. Chính
lúc chết đi là khi vui sống muôn đời”.
X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.- Đ) XIN CHÚA NHẬM
LỜI CHÚNG CON
LM ĐAN VINH - HHTM