HÀNH ĐỘNG TỐT THẮNG CÂU NÓI HAY
(CHÚA NHẬT 26 THƯỜNG NIÊN, A)
Jos. Vinc. Ngọc Biển
Ngày nay người ta đề
cao vai trò của “thế giới kỹ thuật số”. Vì thế, họ vận dụng
nghành kỹ thuật này như một phương tiện tối ưu cho vấn đề quảng bá trong lĩnh vực
kinh doanh. Tuy nhiên, khi nghành này phát triển, họ
đã không ngừng “kỹ xảo hóa” để làm bắt
mắt người tiêu dùng và khai thác sự tò mò của người dân. Từ đó, sự gian
trá trong lãnh vực này cũng leo thang. Nhiều người đã
bị những viên: “Thuốc đắng bọc đường” đánh
lừa.
Còn trong lãnh vực cuộc
sống nhân sinh, con người ngày nay cũng đang phải đối diện với thực trạng tốt -
xấu lẫn lộn. Khó có
thể biện phân được đâu là người chân tình; đâu là người dối trá; đâu là người
xây dựng, đâu là người phá hủy! Lý do là vì họ được bao bọc bởi cái mã bên
ngoài rất tinh vi, quỷ quyệt!
Bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giêsu đã đưa
ra hai hạng người tốt - xấu; thật - giả thông qua hình ảnh trong dụ ngôn: “Hai người con”, để nhằm giúp cho mọi
người hiểu rằng: giá trị đích thực không phải ở chỗ nói nhiều, nhưng là thi
hành đúng. Không phải ở chỗ nịnh hót, mà là toàn bộ đời sống
của người đó có “ngôn hành đồng nhất”
hay không.
1.
Ý Nghĩa dụ ngôn
Khởi đi từ sách tiên tri Isaia giới thiệu về cách
hành xử của Thiên Chúa như sau: “Trời cao
hơn đất chừng nào thì đường lối của Ta cũng cao hơn đường lối các ngươi, và tư
tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng các ngươi chừng ấy” (Is 55, 9), bởi
vì: “... tư tưởng của Ta không phải là tư
tưởng của các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của Ta”
(Is 55,8).
Thật vậy, đường lối của
Thiên Chúa thì khác xa với đường lối và tư tưởng của con người. Với chúng ta thì dễ nhìn về quá khứ và
đóng khung trong đó như một định luật bất di bất dịch, hầu kết án hay khoan hồng. Nhưng với Thiên Chúa
thì Người nhìn và hướng về tương lai để mong sao cuộc đời của mỗi người được tốt
đẹp hơn và có cơ hội trở lại. Tuy nhiên, tiêu chuẩn để
đạt được điều hoàn thiện lại không phải phụ thuộc vào lời nói, mà là nơi hành động.
Để làm sáng tỏ vấn đề trên, Đức Giêsu đã
đưa ra hai hình ảnh của hai người con được cha sai đi làm vườn nho. Người thứ nhất không đi, nhưng sau lại đi. Người con thứ nhận
đi, sau lại không đi.
Hình ảnh đứa thứ nhất được Đức Giêsu ám
chỉ là những người tội lỗi, thấp cổ bé họng, bị xã hội ruồng bỏ. Họ cũng là những
người dân ngoại, thu thuế và gái điếm, bị người Dothái
khinh miệt. Vì thế, họ không dám tham gia vào công việc làm vườn của người cha,
nhưng sau khi hiểu được lòng tốt của cha, họ đã sám hối, an
tâm, can đảm và vui vẻ thi hành cách trung thực.
Còn đứa thứ hai là
hình ảnh đại diện cho những Thượng tế, Kỳ lão, Luật sĩ và Biệt phái Dothái. Những người này luôn luôn tự hào mình
là con cái Tổ Phụ Abraham, dòng dõi các Tiên tri và là những người trung thành với luật Maisen. Vì thế, cái vé vào Nước Trời là chắc chắn. Họ coi các dân tộc
khác là những hạng người bị ruồng bỏ, là đứa con hoang, những hạng người như thu thuế, gái điếm thì khái niệm Nước Trời cũng không thể hiện
hữu trong tâm tưởng phương chi nói gì đến ơn cứu độ!
Vì sẵn có tính tự
kiêu, tự coi mình là con cưng, được ưu tuyển. Nên ban đầu, họ cũng nhận cho hài lòng
người cha, nhưng vì kiêu ngạo, tự mãn, họ lại không làm. Điều
này cho thấy, họ thuộc hạng người nịnh hót, nói một đàng, làm một nẻo.
Kết cục, Đức Giêsu phán: “Kẻ sau hết sẽ nên trước hết, và kẻ trước hết
sẽ nên sau hết” (Mt 20, 16a); bởi vì: “Tôi
bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái
điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông” (Mt 21, 31).
Đó là câu chuyện Tin Mừng
thời Đức Giêsu, nhưng ngày nay, điều đó có còn không?
2.
Thật giả vẫn luôn tồn tại
Đôi khi điều đó là hành vi của những người xung quanh. Nhưng cũng không chừng, đó lại
là của chính chúng ta!
“Căn bệnh giả dối” là đầu mối sinh ra những xói mòn về đạo
đức, niềm tin của con người, từ đó phát sinh ra những suy thoái về giá trị tinh
thần, nhất là làm lu mờ lương tâm.
Điều đáng nói là sự giả dối nó lan tràn và gần như là chuyện bình thường trong xã hội, nếu
không muốn nói là nó đã trở nên ông chủ tồi chỉ đạo cuộc sống! Vì thế, nhiều
khi muốn sống lương thiện cũng khó, làm người tử tế trong bối cảnh hiện nay
không dễ!
Tại sao vậy? Thưa! Bởi vì bậc
thang giá trị không còn phụ thuộc vào sự thật nữa, cán cân công lý được điều chỉnh
bằng tiền, quyền. Gian dối là bình thường, thật thà lại là bất thường,
là ngu dốt, là kém cỏi... Vì thế, người ta thường có
câu nói mỉa mai như sau: “Chân lý, chân
giò cùng một giá”; “Lương thực, lương tháng và Lương Tâm bằng nhau”.
Thật vậy, nếu ai đóng
kịch giỏi và giống thì sẽ được tôn vinh, kính trọng. Trong khi đó, người sống liêm chính thì
phải chịu thân phận của 8 chữ “t”: “Thật thà thẳng thắn thì thường thua thiệt”. Còn kẻ vô
tài, thất đức, lẻo mồm, tâng bốc, nịnh hót thì lên như diều, để rồi “làm láo,
báo cáo hay”.
Vì vậy, không thiếu gì cảnh: “Bề ngoài thơn thớt nói cười, mà trong nham
hiểm giết người không dao” (Truyện Kiều). Những người này thường dùng chiêu
thức: “Tốt đẹp khoe ra, xấu xa che lại”,
vì thế, họ ưa sống hào nhoáng bên ngoài nhưng thực chất bên trong trống rỗng. Họ
thuộc hạng người: “Khác nào quạ mượn lông
công. Ngoài hình xinh đẹp trong lòng xấu xa” (Ca dao), nên không sớm
thì muộn, họ bị đặt nghi vấn: “Trông anh
như thể sao mai, biết rằng trong có như ngoài hay không” (Ca dao).
Đứng trước thực trạng
như thế, chúng ta nhiều khi thông cảm với cảm thức của người Việt là thích ứng
và tùy nghi. Tuy
nhiên, là người Kitô hữu, chúng ta không thể sống kiểu: “Gió chiều nào che chiều đó”. Sống như thế là
trái với đạo lý của Tin Mừng, nghịch với Lương Tâm ngay thẳng. Khi sống
như thế, ta chẳng khác gì một cây tầm gửi, hay ký sinh trùng ăn nhờ ở đợ người
khác, nên khi họ bị thất thế, ngã gục thì cũng chết theo.
Thật vậy, chúng ta có thể "lừa dối vài người mãi mãi, có thể lừa dối mọi người một lúc nào
đó, nhưng ta không thể lừa dối mọi người mãi mãi được". Là người Kitô hữu,
chúng ta phải nằm lòng câu nói sau: “Mất
tiền là mất ít, mất người là mất nhiều, nhưng mất niềm tin là mất tất cả!”.
3.
Hiểu và sống sứ điệp Lời Chúa
Sứ điệp Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy trở về đường ngay nẻo
chính để được hạnh phúc, bằng không sẽ phải chết trong sự thất vọng: “Khi
người công chính từ bỏ lẽ công chính của mình và làm điều bất chính mà chết,
thì chính vì điều bất chính nó đã làm mà nó phải chết. Còn
nếu kẻ gian ác từ bỏ điều dữ nó đã làm, mà thi hành điều chính trực công minh,
thì nó sẽ cứu được mạng sống mình”(Ed 18, 26-27).
Lời Chúa hôm nay còn mời gọi chúng ta cần loại bỏ tư tưởng đạo đức giả và cho mình thuộc hàng công chính, rồi
sống trong sự tự mãn, kiêu căng. Đừng mang danh là Kitô hữu nhưng thực tế không có “chất
Kitô”. Luôn có tinh thần sám
hối, quay trở về với Chúa. Không được có thái độ tự ti
để rồi tự nhận mình thuộc hàng “thu thuế
và đĩ điếm” để buông xuôi trong sự thất vọng.
Mong sao tất cả chúng ta, mỗi người luôn ý thức rằng mình đều là
những người đang lữ hành, nên chưa phải là hoàn hảo. Vì thế: “Không hề có tình trạng đã thành một Kitô hữu
mà chỉ có trong tình trạng đang trở thành một Kitô hữu” (Soren Kierkegaard).
Nếu: “Có thì nói có, không thì nói không, thêm
thắt là do ma quỷ mà ra”. Thực
hành lập trường “ngôn hành đồng nhất”, nếu không sẽ dễ dẫn đến tình
trạng “mâu thuẫn nội tại”. Và chúng ta bị rơi vào tình trạng nói thì rất
hăng nhưng khi làm thì chẳng thấy đâu, họ giống như người: “Nói thì đâm năm
chém mười, đến khi tối trời chẳng dám ra sân” (Tục ngữ).
Lạy Chúa, xin cho chúng
con được thuộc về sự thật và trở nên chứng nhân cho sự thật, bởi vì chỉ có sự
thật mới giải thoát được chúng con mà thôi. Amen.