Chúa
Nhật Thứ 26 Thường Niên
(29-9-2002)
ÐỌC LỜI CHÚA
Ed 18,25-28: (25) Các ngươi nói : Ðường lối của Chúa Thượng không ngay thẳng. Vậy hỡi nhà Ít-ra-en, hãy nghe đây: Phải chăng đường lối của Ta không ngay thẳng, hay đường lối của các ngươi mới không ngay thẳng?
Pl 2,1-11: (3) Ðừng làm chi vì ganh tị hay vì hư danh, nhưng hãy
lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình. (4) Mỗi người đừng tìm lợi ích cho riêng mình, nhưng hãy
tìm lợi ích cho người khác.
TIN
MỪNG: Mt 21,28-32
Dụ ngôn hai người con
Khi ấy, Ðức Giê-su nói với các thượng tế và kỳ mục trong dân: (28) Các ông nghĩ sao: Một người kia có hai con trai. Ông ta đến nói với người thứ nhất: Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho. (29) Nó đáp: Con không muốn đâu! Nhưng sau đó, nó hối hận, nên lại đi. (30) Ông đến gặp người thứ hai, và cũng bảo như vậy. Nó đáp: Thưa cha, con đây! nhưng rồi lại không đi. (31) Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha? Họ trả lời: Người thứ nhất. Ðức Giê-su nói với họ: Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông. (32) Vì ông Gio-an đã đến chỉ đường công chính cho các ông, mà các ông không tin ông ấy; còn những người thu thuế và những cô gái điếm lại tin. Phần các ông, khi đã thấy vậy rồi, các ông vẫn không chịu hối hận mà tin ông ấy.
Câu hỏi gợi ý:
1. Khi giải quyết những vấn đề quan trọng, việc phân biệt điều chính
điều phụ có quan trọng không? Còn trong việc nên thánh, việc giữ đạo, việc vào
nước Trời thì sao? Ðiều nào là điều quan trọng nhất để nên thánh?
2. Ðối với Ðức Giê-su, thờ phượng Thiên Chúa, cầu nguyện và sống yêu
thương, việc nào quan trọng nhất? Cái nào là mục đích, cái nào là phương tiện?
CHIA SẺ
1. Cần phân
định chính phụ trong việc sống đạo để nên thánh
Trên đời, biết bao người cùng
nhắm một mục đích, nhưng đạt được mục đích lại chẳng mấy người! Lý do: người ta
không biết điều nào chính, điều nào phụ. Vì thế, họ cứ làm những cái phụ thuộc,
chẳng cần thiết hoặc ích lợi gì cho mục đích. Việc nên thánh, nên hoàn hảo cũng
vậy. Biết bao Ki-tô hữu lấy việc nên thánh, nên hoàn hảo làm lý tưởng cho cả
cuộc đời mình, nhưng họ chẳng đi tới đâu. Họ có một cuốn Kinh Thánh chỉ cho họ
đầy đủ con đường để nên hoàn hảo, nhưng họ lại không chịu đọc để xem cái cốt
yếu hầu nên hoàn hảo là gì. Họ chỉ nghe người này nói thế này người kia nói thế
nọ để bắt chước. Cuối cùng họ chẳng đạt được gì.
Nên thánh là việc chính yếu và
quan trọng nhất của đời sống Ki-tô hữu. Vì thế, thiết tưởng người Ki-tô hữu cần
nắm thật vững điều nào chính yếu và điều nào phụ thuộc trong việc sống đạo của
mình. Nếu không, họ giống như một người muốn nấu cơm, mà lại cứ dùng cát để
nấu: dù có nấu muôn đời cũng chẳng thành.
2. Những
người dẫn đường mù quáng
Theo thánh Mát-thêu thì bài Tin
Mừng hôm nay, Ðức Giê-su nói với các thượng
tế và kỳ mục trong dân (Mt 21,23), tức những bậc thầy về tâm linh
cho các tín hữu Do Thái giáo. Ðiều thật bất ngờ đối với chúng ta là Ðức Giê-su
dám nói thẳng vào mặt họ: Tôi bảo thật các
ông: những người thu thuế và những cô gái điếm sẽ vào Nước Thiên Chúa trước các
ông. Những người thu thuế và các cô gái điếm vốn là những người bị
những bậc đạo sư Do Thái ấy coi
thường và loại bỏ ngay từ đầu ra khỏi Nước
Thiên Chúa theo quan niệm của họ. Lúc nào họ cũng chắc mẩm rằng họ
là đối tượng ưu tiên của Nước Trời. Vì thế, câu Ðức Giê-su nói làm cho họ bật
ngửa. Ðiều thật mỉa mai là: họ là những bậc thầy chỉ dẫn người ta vào Nước
Trời, thế mà chính họ lại được vào đấy sau cả bọn đĩ điếm. Lý do: họ là những kẻ dẫn đường mù quáng Mt 23,16), là những người mù dắt người mù (Mt 15,14).
Tại sao? Vì họ chuyên quan
trọng hóa những điều phụ thuộc, còn những điều chính yếu và quan trọng nhất thì
họ không thèm để ý tới. Ðức Giê-su nói về họ: Các
người bảo: Ai chỉ Ðền Thờ mà thề, thì có thề cũng như không; còn ai chỉ vàng
trong Ðền Thờ mà thề, thì bị ràng buộc. Ðồ ngu si mù quáng! Thế thì vàng hay
Ðền Thờ là nơi làm cho vàng nên của thánh, cái nào trọng hơn? (Mt
23,16-22); Các người nộp thuế thập phân về
bạc hà, thì là, rau húng, mà bỏ những điều quan trọng nhất trong Lề Luật là
công lý, tình thương và sự thành thật (Mt 23,23).
Rút kinh nghiệm quá khứ, thiết
tưởng để nên thánh, chúng ta nên đọc kỹ Kinh Thánh để nghe chính Ðức Giê-su chỉ
dẫn cho những điều cốt yếu, và nên dựa trên những gì mà bản thân chúng ta xét
thấy hợp lý. Ðừng thuần túy dựa vào ý kiến hay chỉ dẫn của người khác.
3. Ðức
Giê-su chỉ cho chúng ta bí quyết để nên thánh
Bài Tin Mừng hôm nay, Ðức
Giê-su hé mở cho chúng ta bí quyết hay điều cốt yếu phải làm để nên thánh qua
dụ ngôn hai người con: một người nói mình sẽ làm theo ý cha mình, nhưng lại
không làm, còn người kia không nói mà làm. Người không nói mà làm mới là kẻ làm
đẹp lòng Cha. Rất nhiều chỗ trong Tin Mừng, Ðức Giê-su cho biết điều chính yếu
để nên thánh là thực hiện thánh ý của Thiên Chúa. Thiết tưởng đoạn sau đây là
rõ ràng nhất: Không phải bất cứ ai thưa với
Thầy: "Lạy Chúa! lạy Chúa!" là được vào Nước Trời cả đâu! Nhưng chỉ
ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Ðấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi.
Trong ngày ấy, nhiều người sẽ thưa với Thầy rằng: "Lạy Chúa, nào chúng tôi
đã chẳng từng nhân danh Chúa mà nói tiên tri, nhân danh Chúa mà trừ quỷ, nhân
danh Chúa mà làm nhiều phép lạ đó sao?" Bấy giờ Thầy sẽ tuyên bố với họ:
"Ta không hề biết các ngươi; xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều
gian ác!" Vậy ai nghe những lời Thầy nói đây mà đem ra thực hành, thì ví
được như người khôn xây nhà trên đá. Dù mưa sa, nước cuốn, hay bão táp ập vào,
nhà ấy cũng không sụp đổ, vì đã xây trên nền đá (Mt 7,21-27).
Tóm lại, điều chính yếu nhất để
nên thánh và để vào nước Thiên Chúa chính là vâng theo thánh ý Thiên Chúa, tức thực hành những điều Ðức Giê-su dạy.
Vậy, chúng ta cần phải nắm thật vững thánh ý Thiên Chúa là gì, hay Ðức Giê-su
dạy ta điều gì? Hãy nghiêm túc đặt lại vấn đề này một lần cho cả cuộc đời để đi
cho đúng đường, và đạt được mục đích của mình là nên thánh. Nếu không, coi
chừng kẻo chúng ta giữ đạo cả cuộc đời mà vẫn sôi
hỏng bỏng không, hay như dã tràng
xe cát biển đông, nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì, chỉ vì điều
quan trọng nhất thì ta coi thường, còn điều phụ thuộc thì chúng ta lại coi là
tối quan trọng.
Ðọc toàn bộ Tin Mừng, tôi thấy
điều quan trọng nhất mà Ðức Giê-su muốn nhấn mạnh là: Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy
yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em
(Ga 13,34). Ngay câu kế tiếp, Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của nó: Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở
điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau (Ga 13.35). Ngoài điểm
chính ấy, thì tất cả những điều khác, đều là phụ thuộc, và những điều phụ thuộc
này dù quan trọng tới đâu thì cũng chỉ là quan trọng hàng thứ yếu. Chính vì
thế, vào ngày phán xét, Ðức Giê-su chỉ phán xét mọi người về một điều duy nhất:
cách họ đối xử với tha nhân (x. Mt 25,31-46).
Chúng ta cần chú ý tới điều mà
Ðức Giê-su muốn nhấn mạnh, và những người dẫn đường thiêng liêng cho quần chúng
cũng phải nhấn mạnh giống như Ðức Giê-su. Nếu điều quan trọng nhất lại không
nhấn mạnh, mà lại nhấn mạnh những điều phụ thuộc, thì họ cũng chỉ giống như
những người dẫn đường thiêng liêng cho quần chúng trong đạo Do Thái mà thôi.
4. Chúng ta
đặt nặng và sống đúng điều quan trọng nhất chưa?
Ðiều quan trọng nhất trong Ki-tô giáo chính là sống yêu thương: trước tiên là yêu thương những người gần gũi mình nhất (cha mẹ, vợ con, anh chị em.), rồi đến những người xa hơn một chút (bà con, lối xóm, bạn bè, người cùng cộng đoàn.), rồi mới đến những người xa hơn nữa (người quen, người gặp ngoài đường.), để rồi yêu thương không trừ một ai, kể cả kẻ thù của mình (vì họ cũng là con người, là hình ảnh và là con cái Thiên Chúa). Cần ghi lòng tạc dạ điều quan trọng nhất ấy để thực hành. Tất cả những chuyện khác đều là thứ yếu - không có nghĩa là không quan trọng, mà chỉ là không quan trọng bằng - thường là phương tiện để giúp ta thực hành điều quan trọng nhất ấy.
Chẳng hạn việc thờ phượng Chúa
và việc cầu nguyện. Ðây là hai việc được coi là rất quan trọng trong Ki-tô giáo
mà không một Ki-tô hữu nào được phép coi thường. Nhưng chúng ta không thể coi
hai việc này quan trọng hơn điều răn quan trọng nhất là sống yêu thương được.
Ðọc hết Tin Mừng, tôi không hề thấy có chỗ nào Ðức Giê-su nhấn mạnh đến việc
thờ phượng Thiên Chúa hay cầu nguyện bằng hoặc như Ngài đã từng nhấn mạnh bổn
phận phải yêu thương cả.
Qua câu Nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình (Mt 5,23-24), tôi thấy rõ rằng Ngài coi trọng việc thể hiện tình thương đối với đồng loại hơn cả việc thờ phượng Thiên Chúa nữa. Ngôn sứ I-sa-i-a còn cho thấy Thiên Chúa ghê tởm việc thờ phượng và cầu nguyện của những con người đối xử với đồng loại không ra gì: Ta chán ghét những ngày đầu tháng, những đại lễ của các ngươi. Những thứ đó đã trở thành gánh nặng cho Ta, Ta không chịu nổi nữa. Khi các ngươi dang tay cầu nguyện, Ta bịt mắt không nhìn ; các ngươi có đọc kinh cho nhiều, Ta cũng chẳng thèm nghe. Vì tay các ngươi đầy những máu (Is 1,14-15; nên xem hết cả đoạn Is 1,11-19). Hãy nghe Ngài kết án hết sức nặng nề những việc làm thiếu bác ái: Ai giận anh em mình, thì đáng bị đưa ra toà. Ai mắng anh em mình là đồ ngốc, thì đáng bị đưa ra trước Thượng Hội Ðồng. Còn ai chửi anh em mình là quân phản đạo, thì đáng bị lửa hoả ngục thiêu đốt (Mt 5,21-22). Trong dụ ngôn người Sa-ma-ri nhân hậu, Ngài có vẻ như cay cú với thầy tư tế và lê-vi đã bỏ mặc nạn nhân bị cướp trên đường vì đã coi trọng việc thờ phượng và giữ những chi tiết trong luật Mô-sê hơn bổn phận bác ái là giới răn quan trọng nhất.
Cầu nguyện là để tiếp xúc với
Thiên Chúa hầu nhận được sức mạnh của Ngài mà sống yêu thương anh chị em mình.
Nó là phương tiện cần thiết để đạt được mục đích là sống yêu thương. Ðừng biến
phương tiện thành mục đích mà quên mục đích đích thực phải thực hiện. Về việc
thờ phượng Thiên Chúa, hãy bắt chước Ðức Giê-su: cả đời chỉ thực hiện tình
thương đến mức hy sinh cả mạng sống, và cuộc đời đầy yêu thương đó chính là hy
tế thờ phượng Thiên Chúa đẹp lòng Ngài nhất.
Ðối với điều chính và điều phụ,
lập trường của Ðức Giê-su là: Các điều này (điều
chính yếu) vẫn cứ phải làm, mà các điều kia (điều
phụ thuộc) thì không được bỏ (Mt
23,23c). Dẫu phải làm cả hai, nhưng vẫn phải phân biệt điều nào chính điều nào
phụ để khi không thể làm được cả hai, thì biết phải chọn lựa điều nào.
Cầu nguyện
Tôi nghe
Chúa nói với tôi: Lạ thật! Biết bao người
nói rằng họ theo Ta, nhưng những điều Ta khuyên hay yêu cầu họ làm thì họ chẳng
thèm làm. Họ cứ tưởng: họ bám theo Ta và lải nhải nịnh nọt Ta suốt ngày thì Ta
sẽ hài lòng và như vậy mới là theo Ta. Họ làm như Ta là một bạo chúa chỉ thích
nghe những lời nịnh nọt! Ta là Thiên Chúa, Ta có cần họ làm gì cho Ta đâu, thế mà
họ lại cứ quan tâm đến Ta, đang khi anh chị em của họ ở ngay bên cạnh họ, rất
cần họ yêu thương săn sóc - những người đó chính là hiện thân của Ta ở giữa họ
- thì họ chẳng thèm màng tới. Quả thật, họ đang làm những chuyện vô ích mà cứ
tưởng là cần thiết.
Joan Nguyễn Chính Kết