2009
Qua
Chúa Giê-su, Thiên Chúa biểu lộ lòng thương yêu chăm sóc ta. Phép lạ Chúa Giê-su hóa bánh ra nhiều là dấu
chỉ của việc biểu lộ ấy. Tuy nhiên Chúa
Giê-su còn dùng dấu chỉ ấy để mặc khải cho ta một chân lý vô cùng quan trọng: Người là bánh ban sự sống đời đời. Từ man-na trong Cựu Ước tiến đến bánh trường
sinh trong Tân Ước, đó là đề tài chính của Phụng vụ Lời Chúa hôm nay.
1. Câu
hỏi của dân Ít-ra-en và nhân loại:
“Manhu?”, nghĩa là “Cái gì đây?”
(Bài đọc Cựu Ước – Xuất Hành 16:2-4.12-15)
Khi Thiên Chúa ban
cho dân Ít-ra-en một của ăn bất ngờ trong sa mạc, họ không biết đó là gì nên
hỏi nhau: “Man-hu?”, nghĩa là “Cái gì
đây?” Câu truyện được kể lại để cho ta
hiểu nguồn gốc của từ “man-na”. “Cái gì
đây?” không chỉ là câu hỏi về một của ăn người ta không biết gọi là gì, nhưng
còn là câu hỏi về tất cả ý nghĩa của sự kiện Chúa ban “bánh bởi trời” thời Cựu
Ước là man-na và câu hỏi về “bánh bởi trời” thời Tân Ước là Chúa Giê-su Ki-tô
nữa.
Man-na
là “bánh bởi trời” vì nó không phải là sản phẩm từ bàn tay trồng cấy của con
người, nhưng là ân huệ từ bàn tay quan phòng và yêu thương của Thiên Chúa. Man-na cũng không phải từ đất mọc lên, nhưng
là được ban từ trời xuống. Thiên Chúa đã
quả quyết về những điều ấy khi Người phán với ông Mô-sê: “Này, Ta sẽ làm cho bánh từ trời mưa xuống
cho các ngươi ăn” (Xh 16:4). Những ý
nghĩa này hẳn phải đưa ta đến một thực tại cao cả mà Thiên Chúa muốn thực hiện
trong tương lai. Từ “bánh bởi trời” nuôi
dưỡng một đoàn dân lang thang trong sa mạc để duy trì sự sống thể xác, Thiên
Chúa muốn chuẩn bị cho nhân loại một thứ bánh nuôi dưỡng linh hồn họ và đem họ
vào cõi sống đời đời. Tất cả những điều ấy phải là nội dung của
câu hỏi “Man-hu? Cái gì đây?”, để những
người con cái Chúa mọi thời suy nghĩ và tìm thấy câu trả lời thiết thực cho đời
sống thiêng liêng của họ.
“Man-hu?” Đó là man-na, “bánh bởi trời” do Thiên Chúa
ban cho dân Ít-ra-en để thỏa đáng nhu cầu thể chất và khỏi chết đói qua những
ngày họ lang thang trong sa mạc. Tuy nhiên
man-na còn là dấu chỉ để Thiên Chúa “thử lòng” dân Chúa xem “họ có tuân theo
Luật của Người” không, đồng thời cũng để họ nhận biết “Người là Đức Chúa, Thiên
Chúa của Ít-ra-en”. (Xh 16:4.12). Như
vậy, “man-hu” trở thành câu hỏi căn bản của con người, khởi đầu cho một hành
trình đức tin gắn bó dân Ít-ra-en với Thiên Chúa, nhưng cũng là hành trình của bất
cứ ai bước đi theo khát vọng tìm về Đấng tạo dựng, hành trình của “những tâm
hồn chỉ được an vui cho đến khi nào được nghỉ ngơi trong Chúa” (thánh Augustinô). Nhưng đâu là con đường dẫn ta đến gặp và an
vui trong Chúa? Man-na chỉ là lương thực
cho dân Chúa trong hành trình về đất hứa ở trần gian, chứ không thể giúp họ
vượt được khoảng cách vô biên giữa Thiên Chúa và nhân loại. Như thế khát vọng tìm đến Thiên Chúa vẫn
không sao thực hiện được. Cho nên man-na
là hình bóng báo trước một sáng kiến táo bạo Thiên Chúa sẽ đích thân thực hiện
trong lịch sử nhân loại, là sai Con Một, Chúa Giê-su Ki-tô, xuống trần gian để
làm Man-na Mới, “bánh bởi trời”, ‘bánh trường sinh” cho nhân loại hành trình
đến với Thiên Chúa. Câu hỏi
“Man-hu? Cái gì đây?” của nhân loại thời
Tân Ước là câu hỏi về Mầu nhiệm Chúa Ki-tô, về con người và sứ mệnh của Chúa
Ki-tô và về quan hệ giữa ta với Chúa Ki-tô đồng hành đến với Thiên Chúa Cha.
2. Câu
trả lời của Chúa Giê-su: “Chính tôi là
bánh trường sinh” (bài Tin Mừng – Gio-an
6:24-35)
Phép lạ hóa bánh ra nhiều là một sự kiện vĩ
đại, nhưng quan trọng hơn chính là bài giảng về ý nghĩa của “bánh trường sinh”. Quan trọng đến độ hoặc là ta không muốn chấp
nhận chân lý về bánh trường sinh nên “rút lui, không còn đi với Chúa Ki-tô nữa”,
hoặc là “tin và nhận biết chính Chúa Ki-tô là Đấng Thánh của Thiên Chúa” (Ga
6:66.68), một thái độ dứt khoát chứ không thể lưng chừng.
Bài
Tin Mừng hôm nay chỉ là đoạn mở đầu bài giảng, khẳng định chân tính và vai trò
của Chúa Giê-su đối với cuộc hành trình của nhân loại tìm về Thiên Chúa. Khẳng định rất đơn sơ, rõ ràng. Trước hết là một chân lý về nguồn gốc và mục
đích của bánh đã được ban cho Ít-ra-en.
Bánh ấy đã được Thiên Chúa là “Cha
của Đức Ki-tô” ban cho dân Ít-ra-en, bánh từ trời xuống và bánh đem lại sự
sống cho thế gian. Đáp lời Chúa Giê-su
giới thiệu về bánh, người Do-thái đã khẩn cầu Người ban cho họ thứ bánh đó, như
Người đã làm phép lạ ban bánh cho họ.
Lời khẩn cầu của họ vẫn quanh quẩn trong những nhu cầu vật chất hằng
ngày, chứ chưa vươn tới thực tại thiêng liêng của khát vọng tâm hồn. Đây chính là lúc Chúa Giê-su muốn đưa họ sang
phạm trù thiêng liêng, tới với nhu cầu đích thực và quan trọng hơn nhu cầu vật
chất. Cho nên Người trả lời cho khẩn cầu
của họ, cũng là khẩn cầu của toàn thể nhân loại: “Chính tôi là bánh trường sinh. Ai đến với tôi, không hề phải đói; ai tin vào tôi, chẳng khát bao giờ!” (Ga
6:35).
Còn
lời nào rõ ràng hơn được không? Tuyên bố
mình chính là bánh trường sinh, Chúa Giê-su đã khẳng định nguồn gốc và sứ mệnh
của Người. Người được Thiên Chúa Cha sai
đến trần gian. Sứ mệnh của Người là thỏa
đáng cơn đói và khát thiêng liêng của nhân loại. Đói và khát là dấu hiệu nhu cầu thiết yếu của
con người. Về thể xác, người ta chỉ có
thể sống nếu thỏa đáng được cơn đói và khát.
Tuy nhiên đời sống tâm lý và thiêng liêng cũng chỉ tồn tại khi thỏa đang
được nhu cầu đói khát. Đây chính là điều
Chúa Giê-su nói tới: đến với Người, ta
sẽ không phải đói; tin vào Người, ta sẽ
không phải khát. Đã có lần các môn đệ
mời Chúa Giê-su dùng bữa, Người trả lời họ:
“Lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy và hoàn tất
công trình của Người” (Ga 4:34). Cơn đói
của ta là làm sao thi hành ý Chúa và hoàn thành sứ mệnh Chúa trao cho ta. Đến với Chúa Giê-su, Người sẽ dạy ta phải làm
gì để sống theo ý Thiên Chúa và phải làm thế nào để chu toàn sứ mệnh của
ta. Bên bờ giếng tổ phụ Gia-cóp, Chúa
Giê-su đã nói với người phụ nữ Sa-ma-ri:
“Ai uống nước tôi cho, sẽ không bao giờ khát nữa. Và nước tôi cho sẽ trở thành nơi người ấy một
mạch nước vọt lên, đem lại sự sống đời đời” (Ga 4:14). Uống nước khôn ngoan của Thần Khí Chúa Ki-tô,
ta sẽ không còn phải khát vọng một sức mạnh nào khác ngoài quyền lực của Thiên
Chúa, quyền lực của Tình Yêu đích thực.
Sức mạnh ấy nảy sinh từ lòng tin của ta vào Chúa Ki-tô là sự Khôn Ngoan
của Thiên Chúa nhập thể và ở lại với ta.
Lời
giới thiệu của Chúa Giê-su về chính Người mời gọi ta mỗi ngày khám phá Mầu
nhiệm Chúa Ki-tô để biết Người rõ hơn, yêu mến Người nồng nàn hơn và theo Người
trung thành hơn.
3. “Nếu
anh em đã được nghe nói về Đức Giê-su và được dạy dỗ theo tinh thần của Người” (bài
đọc Tân Ước – Ê-phê-xô 4:17.20-24)
Đáp lời gọi của Chúa
Ki-tô, môn đệ Phao-lô đã đến với Người và tin vào Người, mong được Người thỏa
đáng cơn đói và khát của ngài. Thực vậy,
Phao-lô đã tìm hiểu Mầu nhiệm Chúa Ki-tô và nhất là đã sống Mầu nhiệm ấy để cho
cuộc sống ngài hoàn toàn bị Ki-tô hóa.
Giờ đây ngài chia sẻ kinh nghiệm sống Mầu nhiệm Chúa Ki-tô cho anh chị
em tín hữu Ê-phê-xô. Chính ngài đã rao giảng
cho họ biết về Chúa Ki-tô là ai và dạy dỗ họ phải sống thế nào theo tinh thần
Chúa Ki-tô (Ep 4:20). Ngài nói với họ về
Chúa Ki-tô như là “sự thật toàn vẹn” (Ga 16:13), tỏ ra cho ta tất cả những gì
Thiên Chúa muốn mặc khải cho loài người (Ep 4:21c). Tuy nhiên biết Chúa Ki-tô không hẳn chỉ là mớ
kiến thức trong đầu, nhưng phải được thể hiện qua lối sống theo tinh thần của
Người. Muốn làm được những điều này, ta
cần phải “cởi bỏ con người cũ với nếp sống xưa” để “mặc lấy con người mới”,
nghĩa là ta hãy từ bỏ “những tư tưởng phù phiếm” và “những ham muốn lừa dối” để
“thực sự sống công chính và thánh thiện”.
Lời
nhắc nhở của thánh Phao-lô cho thấy đã có lúc anh chị em tín hữu Ê-phê-xô đã
không sống theo sự dạy dỗ của ngài.
Nhưng đó cũng là tình trạng chung của mọi người. Ta luôn bị cám dỗ trở lại sống theo con người
cũ tội lỗi và không chịu thay đổi để mặc lấy con người mới thánh thiện công
chính. Ta luôn bị cám dỗ ngăn cản diễn
trình Ki-tô hóa đã bắt đầu nơi ta từ sau khi ta được nhận làm con cái Chúa và
làm chi thể của Nhiệm thể Chúa Ki-tô.
Hành trình học biết Chúa Ki-tô và sống theo lối sống của Người đòi hỏi
nhiều cố gắng và nhất là lòng tin yêu của ta nơi Người. Noi gương thánh Phao-lô và biết bao anh chị
em Ki-tô hữu, ta hãy để cho Thần Khí Chúa Ki-tô “đổi mới tâm trí”, biến ta
thành “con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa để thật sự sống công
chính và thánh thiện” (Ep 4:24).
4. Sống Lời
Chúa
Mở đầu bài giảng về Bí
Tích Thánh Thể, Chúa Giê-su tự giới thiệu Người là bánh trường sinh Thiên Chúa
ban cho nhân loại. Người mời gọi ta hãy
đến với Người và tin vào Người. Đến với
Người để nhận ra sự thật về tình yêu Thiên Chúa dành cho ta và tin vào Người để
sống theo lối sống của Người, vì Người là con đường, sự thật và sự sống. Ta hãy đáp lại lời mời gọi của Người theo sự
hướng dẫn của thánh Phao-lô, cố gắng học biết Mầu nhiệm Chúa Ki-tô và sống theo
những điều Chúa Ki-tô dạy dỗ ta qua những giá trị Tin Mừng.
Suy nghĩ:
Tôi đã làm gì để “học biết về Đức Ki-tô” và “sống theo tinh thần của Người”? Nói khác đi, tôi đã học hỏi Lời Chúa và sống
Lời Chúa như thế nào?
Cầu nguyện:
Lạy Chúa, chúng con tự hào vì được Chúa dựng nên và hướng dẫn; xin Chúa hằng dủ thương nâng đỡ chúng con,
cùng ban ơn đổi mới và gìn giữ mọi loài Chúa dựng nên cho chúng con được hưởng
nhờ. Chúng con cầu xin, nhờ Đức Ki-tô,
Chúa chúng con. A-men. (Lời
nguyện Nhập lễ, Chúa Nhật 18 mùa Thường niên).
Lm. Đaminh Trần Đình Nhi