Chúa Nhật XX Thường Niên B
Ai Ăn Bánh Nầy
Gio 6:51-58: 51 Tôi là bánh hằng
sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban
tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống." 52
Người Dothái liền tranh luận sôi nổi với nhau. Họ nói: "Làm sao ông này có
thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được? " 53 Đức Giêsu nói với
họ: "Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con
Người, các ông không có sự sống nơi mình. 54 Ai ăn thịt và uống máu
tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết, 55
vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống. 56 Ai ăn
thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy. 57
Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào,
thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy. 58 Đây là bánh
từ trời xuống, không phải như bánh tổ tiên các ông đã ăn, và họ đã chết. Ai ăn
bánh này, sẽ sống muôn đời."
Đoạn
6:52-58 giải quyết thắc mắc thứ hai của người Do thái liên quan đến việc ban thịt
của Chúa Giêsu làm của ăn (Xem mạch văn của đoạn được trình bày trong bài chú
giải Chúa Nhật XIX Thường Niên B). Câu 6:51 là kết luận của đoạn trước, mở ra vấn
đề mới cho đoạn tiếp theo 6:52-58, khi xác định bánh ban sự sống chính là thịt
của Người. Về cấu trúc, đoạn nầy gồm: 1- Nhập đề: thắc mắc của người Do thái
(c.52); 2- Giáo huấn của Chúa Giêsu (cc.53-58); đoạn nầy gồm 4 phân đoạn dựa trên
sự lập lại 4 lần cụm từ “Ai ăn” (c.54.56.57.58) và được đóng khung bằng cụm từ
“có sự sống muôn đời” (cc.54.58); 3- Kết luận (c.59).
Sau khi nói
đến bánh ban sự sống và nguồn gốc bởi trời của bánh, Chúa Giêsu xác định thêm bánh
ấy chính là thịt của Người, được ban làm của ăn. Vấn đề người Do thái đặt ra vấn
đề là làm thế nào Chúa Giêsu có thể ban thịt của Người để ăn. Tuy nhiên trong câu
trả lời, Người chỉ nói đến việc ăn thịt ấy là cần thiết để được sống. Công thức
“Quả thật, quả thật, Tôi nói cho các ông” được dùng trước một tuyên bố quan trọng
(1:51; 3:3.5.11; 5:19.24tt; 6:26.32.47.53; 8:34.51.58;
10:1.7; 12:24; 13:16.20tt.38; 14:12; 16:20.23; 21:18). Ở đây, là sự cần thiết của
việc ăn thịt và uống máu của Người Con của Nhân Loại để có sự sống trong mình
(c.53). Khi dùng chữ “của Người Con của Nhân Loại”, Gioan muốn ám chỉ thịt và
máu ấy là bởi trời và là của Con Thiên Chúa. Thật vậy, Người Con của Nhân Loại đến
từ trời (x.1:51; 3:13.14; 6:62). Người là Con Thiên Chúa, có sự sống trong mình
(5:26) và có thể ban lương thực mang lại sự sống muôn đời (6:27). “Thịt” (sarx) ở đây là xác, là thịt tự nhiên của
con người mà Người đã nhận lấy khi đến trần gian (1:14); chứ không phải là xác
thịt hiểu theo nghĩa là bản tính hư hoại đối nghịch với thần khí và Thiên Chúa
(1:13; 3:6; 6:63; 8:15). Do đó, “thịt” cũng chính là toàn thân và chính Người. Một
yếu tố không được chuẩn bị trước, đó là “máu”. Máu là sự sống của một người, một
sinh vật. Hai yếu tố “Ăn thịt” và “Uống máu” được liên kết không tách rời nhau
và được nhấn mạnh cách đặc biệt đến bốn lần trong một đoạn ngắn chỉ gồm năm câu
(cc.53.54.55.56). Vậy khi trả lời trực tiếp cho những người Do thái, dưới dạng
một câu điều kiện phủ định, Chúa Giêsu đã xác định nguyên tắc căn bản là phải ăn
thịt và uống máu của Người để có sự sống (c.53).
Trong phần
tiếp theo (cc.54-58), Gioan khai triển nguyên tắc trên trong bốn mệnh đề mở đầu
bằng một động từ ở thể phân từ “Ai ăn”; nguyên tắc ấy bây giờ được áp dụng cách
chung cho mọi người. Vai trò của Chúa Giêsu trở nên tích cực và chính yếu trong
phần nầy. Ở mệnh đề thứ nhất (c.54), thịt và máu được nói rõ là “của Tôi”
(c.54.55.56); như thế, Người tự đồng hóa mình với Người Con của Nhân Loại
(x.6:53). Nói cách khác, thịt và máu của Người đến từ trời. Hiệu quả đầu tiên là
Người làm cho họ sống lại trong ngày sau hết. Thuộc về phần nầy, Người còn đưa
ra một giải thích cho việc ăn thịt và uống máu của Người. Đó là thức ăn và thức
uống “thật”. “Thức ăn thật” là vì nó do Chúa Cha ban xuống từ trời (6:32) và vì nó tồn tại trong sự sống muôn
đời (6:27); đối nghịch với thức ăn hư nát mà dân chúng đã kiếm tìm (x.6:26-27).
Hiệu quả thứ hai của việc ăn thịt và uống máu là “ở trong Tôi” (c.56); hiệu quả
nầy tương tự như việc nghe và giữ lời của Thiên Chúa (x.14:23; 15:4-7.10). Hiệu
quả thứ ba là sẽ sống bởi Chúa Giêsu (c.57). Sự sống của người ăn thịt và uống
máu Chúa Giêsu lệ thuộc vào Người như chính Người trong sự sống lệ thuộc vào
Cha của Người (x.15:10; 17:18.21; 20:21). Sau cùng, như kết luận của diễn từ về
Bánh làm cho sống (6:32-59), được đóng khung bằng cụm từ “bánh bởi trời”
(cc.32.58), Chúa Giêsu khẳng định lại hiệu quả cốt yếu của việc ăn bánh bởi trời
là “sẽ sống muôn đời” (c.58), đối nghịch với tổ phụ đã ăn manna và đã chết. Kết
luận (c.59), Người giảng dạy những điều trên để tin và được sống muôn đời.
Chỉ mình Chúa
Giêsu mới có thể ban cho bánh bởi trời, bánh mang lại sự sống muôn đời. Bánh ấy
chính là thịt của Người. Ai muốn sống muôn đời, hãy tin vào Người và đến nhận lấy
Bánh mà ăn.
Lm. Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến