Chúa Nhật 6 Phục
Sinh Năm B
Một Hội Thánh Sống Lòng Mến Chúa Yêu Người
(Cv
10,25-26.34-35.44-48; 1Yn 4,7-10; Yn 15,9-17)
Phúc Âm: Yn 15, 9-17
"Không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu
của người thí mạng vì bạn hữu mình".
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng:
"Như Cha đã yêu mến Thầy, Thầy cũng yêu mến các con. Hãy ở lại trong tình
yêu của Thầy. Nếu các con tuân lệnh Thầy truyền, các con sẽ ở trong tình yêu
của Thầy, cũng như Thầy đã giữ lệnh truyền của Cha Thầy, nên Thầy ở lại trong
tình yêu của Người. Thầy nói với các con điều đó để niềm vui của Thầy ở trong
các con, và niềm vui của các con được trọn vẹn. Ðây là lệnh truyền của Thầy:
Các con hãy yêu mến nhau, như Thầy đã yêu mến các con. Không có tình yêu nào
lớn hơn tình yêu của người thí mạng vì bạn hữu mình. Các con là bạn hữu của
Thầy, nếu các con thi hành những điều Thầy truyền. Thầy không còn gọi các con
là tôi tớ, vì tôi tớ không biết việc chủ làm; Thầy gọi các con là bạn hữu, vì
tất cả những gì Thầy đã nghe biết nơi Cha Thầy, thì Thầy đã cho các con biết.
Không phải các con đã chọn Thầy, nhưng chính Thầy đã chọn các con, và đã cắt
đặt để các con đi và mang lại hoa trái, và để hoa trái các con tồn tại, để
những gì các con xin Cha nhân danh Thầy, Người sẽ ban cho các con. Thầy truyền
cho các con điều này là các con hãy yêu mến nhau".
Suy Niệm:
Chúa Nhật 6 Phục Sinh Năm B
Cv 10,25-26.34-35.44-48; 1Yn 4,7-10; Yn 15,9-17
Chúng ta có thể nghĩ những bài Kinh Thánh hôm
nay không dạy chúng ta điều nào mới mẻ hơn các Chúa nhật trước. Vẫn những giáo
lý phải lưu lại trong lòng mến Chúa và yêu thương anh em. Nhưng đó là những
điều luôn luôn phải được đào sâu thêm. Và khi đó chúng sẽ mở ra những chân trời
luôn luôn mới.
Quả vậy, Hội Thánh là đề tài suy nghĩ của Phụng
vụ trong suốt mùa Phục sinh. Hôm nay các bài Kinh Thánh cũng nói về đề tài đó,
nhưng dưới ánh sáng mới và theo quan điểm mới, khiến những giáo lý về lòng mến
Chúa yêu người là luật sống của Hội Thánh, cũng được khai triển phong phú hơn.
Chúng ta hãy bắt đầu bằng sách Công vụ các Tông
đồ để hân hoan trước một hiện tượng mới.
1. Một Hội Thánh Ðang Phát Triển
Phêrô bước vào nhà ông Cornêliô. Ðó là một sự
mới mẻ chưa bao giờ thấy xảy ra... Phêrô là một người Dothái, trước kia làm
nghề chài lưới và bây giờ là thủ lãnh của một đạo mới thành hình. Mặc dù mới và
bị đạo cũ đàn áp, thứ tôn giáo này vẫn giữ nề nếp của Dothái giáo. Phêrô và cấp
lãnh đạo vẫn đinh ninh và hãnh diện tiếp nối sự nghiệp của
Còn phía bên ông Cornêliô, thành kiến cũng
nhiều và nặng lắm. Ông là quan ở "mẫu quốc" sang đây cai trị, vì khi
ấy Dothái là đất bảo hộ của đế quốc Rôma. Làm sao ông có thể có ý tưởng sai
người đi mời một anh ngư phủ người Dothái đến để dạy khôn cho mình?
Tuy nhiên Phêrô và Cornêliô, hai con người của
hai thế giới và của hai nền văn minh rất khác nhau, và kình địch nhau nữa, lại
có chung một mẫu số. Họ đều "kính giới Thiên Chúa và làm lành, nên đều
được Thiên Chúa chiếu cố" (c.36). Người cho Phêrô thấy một thị kiến và bảo
phải nuốt cả những vật mà Phêrô vẫn bảo là dơ. Và Người sai một thần sứ đến nói
với Cornêliô phải cử người đi mời Phêrô đang ở nhà một người thợ thuộc da đến,
để cả nhà được cứu độ. Cả Phêrô lẫn Cornêliô đều đã vâng lời. Và chúng ta thấy
có cuộc gặp gỡ hôm nay như lời sách Công vụ kể.
Mỗi người chúng ta về nhà hãy tìm đọc lại câu
chuyện từ đầu chí cuối. Nó rất dễ hiểu và hứng thú. Phụng vụ ở đây chỉ trích
một vài đoạn cần thiết để làm nổi bật một hai ý tưởng.
Trước hết như chúng ta vừa xem, bài sách muốn
nhấn mạnh đến tình thương của Chúa đối với mọi con người có lòng đạo đức và có
thiện ý. Người không tây vị và kỳ thị ai, dù cho họ thuộc dân tộc và nền văn
hoá nào. Ơn cứu độ của Người, tuy đi qua người Dothái, nhưng vẫn muốn đến với
hết mọi dân tộc. Và
Ðiều này đối với chúng ta ngày nay là chân lý
hiển nhiên. Nhưng ở thời Phêrô và Cornêliô, đó là điều không thể tưởng tượng
được. Bức tường đã được dựng lên giữa Dothái và dân ngoại, dài, rộng và chắc
hơn Vạn Lý Trường Thành nhiều. Hôm nay trong bài sách Công vụ này, nó đã bị
chọc thủng, chứ chưa bình địa đâu. Phêrô đã đi qua để đưa ơn cứu độ từ Dothái
sang dân ngoại. Nhưng phải đợi Phaolô, và nhiều tông đồ khác làm việc mạnh mẽ
thì lối đi kia mới dần dần rộng ra, khiến bức tường phân rẽ giữa hai bên sẽ có
ngày bình địa hoàn toàn. Sách Công vụ sau này sẽ cho thấy có nhiều lực lượng
muốn bịt lại cái lối đi mà Phêrô đã mở ra hôm nay. Nhiều tín hữu gốc Dothái vẫn
muốn phản đối việc thâu nhận dân ngoại vào sản nghiệp của các lời hứa, nếu
không chịu Dothái hóa, tức là giữ một số tập tục của Dothái. Nhưng sức loài
người nào cưỡng lại được lòng thương của Chúa?
Là vì không phải Cornêliô hay Phêrô đã có sáng
kiến và can đảm chọc thủng được bức tường chia rẽ vạn niên kia. Bài sách Công
vụ hôm nay thuật lại: đó là việc Thiên Chúa làm. Chính Người dùng Phêrô và
Cornêliô để đưa Hội Thánh mở sang tất cả thế giới. Chính Người sáng tạo con
đường Tin Mừng cứu độ đi vào lòng các dân tộc.
Thế nên, phụng vụ hôm nay chỉ trích lại câu đầu
tiên trong bài giảng của Phêrô: "Thiên Chúa không hề tây vị, nhưng bất cứ
nơi dân tộc nào, ai kính sợ Người và làm lành đều được Người vui lòng chiếu
nhận". Ông đã nói lên lòng thương yêu rộng lớn của Thiên Chúa muốn ôm ấp
hết mọi dân tộc. Thiện chí của người ta chỉ như mảnh đất sẵn sàng để hạt giống
Tin Mừng gieo xuống mà thôi. Nó buộc đóng vai trò chủ động, nhưng chỉ là chuẩn
bị và đón nhận. Chính Thiên Chúa chủ trì và lãnh đạo lịch sử. Chính Thiên Chúa
muốn và đưa các dân tộc vào tình yêu cứu độ.
Rồi phụng vụ bỏ qua tất cả bài giảng của Phêrô,
để kết thúc bằng việc mô tả ơn Thánh Thần đã xuống trên các người nghe, khiến
Phêrô phải sửng sốt nói rằng: "Ai có thể ngăn cấm những người này chịu
thanh tẩy, những kẻ đã chịu lấy Thánh Thần một thể như chúng ta?". Nghĩa
là một lần nữa, chúng ta lại thấy ý Chúa muốn cứu độ dân ngoại, điều mà Hội
Thánh cho tới lúc bấy giờ chưa nhận ra một cách cụ thể và chắc chắn.
Như vậy bài sách Công vụ hôm nay không đem đến
cho dân Chúa một giáo lý mới sao? Rõ ràng Hội Thánh của Chúa từ nay phải mở
rộng, mở xa; phải nhìn xem ơn Chúa đang làm việc nơi các dân tộc; phải nồng
nhiệt đón nhận những người trước đây xa lạ vào gia đình của Chúa; phải hết tự
tôn vì dân ngoại cũng đã chịu lấy Thánh Thần như thể chúng ta.
Một bài học như thế vô cùng phong phú và chưa
mất giá trị tức thời đâu. Cho đến nay, chúng ta và giáo xứ chúng ta không có
nếp sống bưng bít với lương dân và xã hội hay sao? Ý Chúa trong bài sách Công
vụ hôm nay dạy bảo chúng ta không được như vậy nữa. Và thái độ mới này không
phải chỉ có hệ tới tương quan của chúng ta với những con người và tập thể chưa
Kitô giáo, mà còn chi phối cả nếp sống nội bộ và nội tâm của cộng đoàn dân Chúa
nữa. Ðiều này chúng ta sẽ nhờ hai bài Thánh thư và Tin Mừng để tìm hiểu.
2. Một Hội Thánh Sống Lòng Mến Chúa
Yêu Người
Vì hai bài đọc này của cùng một bút pháp lấy
tên là Yoan và cùng nói về một đề tài, nên chúng ta sẽ học chung, không phân
biệt bài Thánh thư và bài Tin Mừng. Cả hai đều nói về lòng mến Chúa yêu người.
Cả hai đều nhấn mạnh việc yêu người, nhưng dạy rằng nó phát xuất từ lòng mến
Chúa.
Ðấy là luận lý của Yoan dùng miệng lưỡi Ðức
Yêsu mà nói: Như Cha đã yêu mến Ta, Ta đã yêu mến các ngươi... Các ngươi là bạn
hữu của Ta, nếu các ngươi làm điều Ta truyền dạy các ngươi là hãy yêu mến nhau.
Nêu lên như vậy, nhưng Yoan đã không chứng minh các vế của hai câu luận lý trên
một cách đồng đều. Có thể nói, người không cần làm chứng về tình yêu mà Chúa
Cha đã dành cho Ðức Yêsu. Người nói nhiều hơn về tình yêu của Ðức Yêsu và của
Thiên Chúa dành cho môn đệ để thúc giục họ yêu mến nhau như người đã yêu mến họ.
Ðối với chúng ta, sẽ thật là cổ điển nếu còn
làm chứng lại về tình yêu của Ðức Yêsu và của Thiên Chúa dành cho loài người.
Nhưng hôm nay chúng ta cũng không bỏ qua một vài tư tưởng sâu sắc của Yoan.
Người nói: tình của Ðức Yêsu mến chúng ta giống như tình của Chúa Cha yêu mến
Ngài. Nó là chính tình yêu mến đó. Cả hai chỉ là một. Vì Chúa Cha yêu thương
Chúa Con thế nào, thì Chúa Con cũng yêu thương chúng ta như vậy. Chúng ta cứ
nhìn vào tình yêu sau để hiểu tình yêu trước, vì tình yêu sau đã tỏ hiện nơi
chúng ta.
Thật vậy, rõ ràng Chúa đã yêu chúng ta trước,
khi chúng ta còn ở trong tội lỗi, Người đã sinh ra và hy sinh vì chúng ta.
Người đã đi bước trước. Tình yêu khởi sự từ Người. Nó khác hẳn tình yêu nơi
chúng ta. Nó là bác ái, vì nó yêu khi chúng ta chưa có gì đáng yêu. Vì chính nó
sẽ làm ra những gì đáng yêu nơi chúng ta. Nó thật là huệ ái theo nghĩa là ân
huệ nhưng không Chúa ban cho chúng ta. Ðừng bảo nó là lòng thương hại. Không,
Chúa không gọi chúng ta là tôi tớ nữa, nhưng là bạn hữu của Người. Kẻ tôi tớ
được thương. Nó được hưởng nhiều ơn của chủ, nhưng không được đi sâu vào tâm sự
của chủ và biết việc chủ làm. Nhất là nó vẫn đứng ngoài, không hiểu hết được
lòng chủ... Ðàng này, Chúa Yêsu thương chúng ta như bạn hữu đưa chúng ta vào
sống sự thân mật của Người tỏ cho ta mọi điều Người nghe được nơi Chúa Cha.
Chúng ta hãy cân nhắc những lời này. Việc Người tỏ cho ta mọi điều Người nghe
được nơi Chúa Cha không nói lên sự tín cẩn, thắm thiết của Người dành cho chúng
ta là bạn hữu của Người sao?
Cuối cùng mối tình của Người cụ thể phong phú
vô lường. Người đã thí mạng mình vì bạn hữu; Người đặt bạn hữu ra để họ đi sinh
trái và trái trăng của họ còn mãi. Ai có thể dùng những lời nào hơn để diễn tả
sự chân thật, thắm thiết, phong phú của tình Chúa thương ta? Yoan chẳng thể kết
luận thế nào khác hơn điều này: là chúng ta hãy lưu lại trong lòng mến của
Chúa.
Nhưng khi viết câu này, Yoan đã ý thức sâu xa
về sự khác biệt giữa tình yêu ở nơi Chúa và ở nơi chúng ta. Nơi Người, nó luôn
luôn trung tín. Không những Chúa Con không bao giờ ngơi lưu lại ở trong lòng
mến của Chúa Cha; mà chính lòng mếm của Thiên Chúa đối với chúng ta không bao
giờ ngắt quãng. Nếu có phút nào Người không yêu chúng ta nữa, thì chúng ta
chẳng còn. Kinh nghiệm lịch sử
Và cho được như thế hãy giữ lệnh truyền của
Người, cũng như Người hằng giữ các lệnh truyền của Chúa Cha. Chúng ta có thể tự
hỏi Chúa Cha đã ra những lệnh truyền nào cho Ðức Yêsu? Sách Thánh trả lời là
Chúa Cha muốn Ðức Yêsu học biết được gì nơi Chúa Cha thì thông ban lại cho loài
người. Nhưng hỏi có gì cần biết nơi Chúa Cha nếu không phải là chính tình yêu
cứu độ của Người? Thiên Chúa là tình yêu. Hiểu biết Thiên Chúa là hiểu biết
tình yêu của Người. Người không giống những quan niệm siêu hình về Thượng đế ở
nơi các triết gia. Người là Thiên Chúa mạc khải cho chúng ta biết về Người đều
quy vào kế hoạch cứu độ tình thương mà Người đã tự ý sáng tạo khi chưa có tạo
dựng. Chúa Cha muốn Chúa Con mang tình yêu lớn lao ấy xuống thế, để khi Ðức
Yêsu chết trên thập giá, người ta biết Thiên Chúa yêu thương con người đến mức
nào. Thế nên, Ðức Yêsu đã giữ lệnh truyền của Chúa Cha, khi làm công việc cứu
thế. Và bây giờ Người bảo chúng ta cũng hãy bắt chước Người mà giữ lệnh truyền
của Người.
Lệnh truyền này cũng nằm trong chiều hướng với
lệnh truyền của Chúa Cha, là: như Cha đã yêu Ta và Ta đã yêu các ngươi, thì các
ngươi hãy yêu mến nhau. Phàm ai yêu mến thì đã sinh bởi Thiên Chúa và biết
Thiên Chúa. Còn ai không yêu mến thì đã không biết Người. Những lời này đối với
chúng ta bây giờ dễ hiểu; vì chúng ta đã biết lòng yêu mến đích thực bởi Thiên
Chúa mà đến vì Người là tình yêu. Chỉ ai sinh bởi Thiên Chúa mới có lòng yêu
mến ấy; và khi có lòng yêu mến này, người ta biết Thiên Chúa và biết Người là
đấng yêu mến và Người muốn chúng ta yêu mến. Còn ai không yêu mến sẽ không biết
Người, sẽ không biết Người đã yêu thương chun�ng ta trước và thí mạng sống vì chúng ta để đến lượt chúng ta thí
mạng sống mình vì anh em. Vì thế lòng yêu mến anh em sẽ trắc nghiệm lòng chúng
ta mến Chúa. Lòng Hội Thánh yêu thương các linh hồn chứng tỏ lòng mến Chúa ở
trong Hội Thánh, bởi vì khi nhập thể Chúa đã gọi hết mọi người là anh em của
Chúa, thì khi dạy chúng ta phải yêu thương anh em, Người muốn chúng ta phải làm
cho mọi tạo vật trở nên môn đệ của Người.
Bài học cuối cùng của hai đoạn Thánh thư và Tin
Mừng hôm nay lại đưa chúng ta về ý nghĩa của bài sách Công vụ. Lòng mến Chúa
yêu người mà Hội Thánh phải duy trì và phát triển ở trong lòng mình sẽ đẩy Hội
Thánh đến với lương dân và đi vào xã hội, để tỏ hiện sức mạnh tình yêu thiên
nhiên và bền vững của Thiên Chúa.
Giờ đây khi cử hành thánh lễ, chúng ta lại được
dịp chứng nghiệm tình yêu thắm thiết của Thiên Chúa cứu độ. Rõ ràng Người là tình
yêu. Người yêu chúng ta trước. Người yêu chúng ta đến nỗi thí mạng mình vì
chúng ta để tình yêu của Người đến với chúng ta, lưu lại nơi chúng ta và thúc
đẩy chúng ta yêu mến anh em và truyền giáo cho anh em, tức là làm cho mọi người
biết tình yêu khôn tả của Thiên Chúa. Chúng ta hãy tham dự thánh lễ này sốt
sắng. Nhưng nhất là chúng ta phải thi hành tinh thần của thánh lễ cũng như
những bài học của Lời Chúa hôm nay trong đời sống hàng ngày.
(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa của
Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)