Chúa Nhật 26 Thường Niên Năm B
Phải Cố Gắng
(Dân số 11,25-29; Yacôbê 5,1-6; Marcô 9,38-48)
Phúc Âm: Mc 9, 37-42.
44. 46-47
"Ai chẳng chống
đối các con, là ủng hộ các con. Nếu tay con nên dịp tội cho con, hãy chặt tay
đó đi".
Khi ấy, Gioan thưa cùng
Chúa Giêsu rằng: "Lạy Thầy, chúng con thấy có kẻ nhân danh Thầy mà trừ
quỷ, kẻ đó không theo chúng ta, và chúng con đã ngăn cấm y". Nhưng Chúa
Giêsu phán: "Ðừng ngăn cấm y, vì chẳng ai có thể nhân danh Thầy mà làm
phép lạ, rồi liền đó lại nói xấu Thầy. Ai chẳng chống đối các con, là ủng hộ
các con. Ai nhân danh Thầy mà cho các con một ly nước vì lẽ các con thuộc về
Ðấng Kitô, Thầy bảo thật các con: kẻ đó sẽ không mất phần thưởng đâu. Nhưng nếu
kẻ nào làm cớ vấp phạm cho một trong những kẻ bé mọn có lòng tin Thầy, thà buộc
thớt cối xay vào cổ người ấy mà xô xuống biển thì hơn.
"Nếu tay con nên
dịp tội cho con, hãy chặt tay đó đi: thà con mất một tay mà được vào cõi sống,
còn hơn là có đủ hai tay mà phải vào hoả ngục, trong lửa không hề tắt. Và nếu
chân con làm dịp tội cho con, hãy chặt chân đó đi: thà con mất một chân mà được
vào cõi sống, còn hơn là có đủ hai chân mà phải ném xuống hoả ngục. Và nếu mắt
con làm dịp tội cho con, hãy móc mắt đó đi, thà con còn một mắt mà vào nước
Thiên Chúa, còn hơn là có đủ hai mắt mà phải ném xuống hoả ngục, nơi mà dòi bọ
rúc rỉa nó không hề chết và lửa không hề tắt".
Suy Niệm:
Chúa Nhật XXVI Thường
Niên Năm B
Dân số 11,25-29; Yacôbê
5,1-6; Marcô 9,38-48
Các bài Thánh Kinh hôm
nay không quy về một mối. Người ta thấy có nhiều điểm giáo huấn khác nhau.
Nguyên bài Tin Mừng cũng đã nêu ra nhiều điều không liên ý. Tuy nhiên nếu nhìn
vào chỗ giống nhau trong bài Cựu Ước và bài Tin Mừng, chúng ta có thể thấy Lời
Chúa dường như muốn giáo huấn chúng ta về các tương quan đạo đức ở trong xã
hội. Dân Chúa nhiều khi cũng khó: không những nội bộ có khi không được vui vẻ;
mà đối ngoại nhiều lần cũng không rộng rãi. Huấn giáo của Chúa nhật hôm nay vì
thế có tính cách thực hành và gợi lên nhiều điểm khác nhau. Chúng ta lần lượt
thông qua những điều chính yếu.
1. Toàn Dân Thiên Chúa
Có Ðặc Sủng Tiên Tri
Bài sách Dân số cho
chúng ta thấy những khó khăn trong cộng đồng
Chúa an ủi ông. Không
những hứa sẽ ban thịt và bánh cho dân, Người còn bảo sẽ thêm cho ông những cộng
sự viên đắc lực. Ông hãy chọn lấy 70 người trong hành bô lão để chính Chúa sẽ
lấy một phần thần trí của ông mà san sẻ cho họ; và như vậy họ sẽ chia sẻ trách
nhiệm lãnh đạo với ông.
Lời sách Dân số thật là
ý nghĩa. Nó làm vọng lại một thời đại đã khá văn minh với những quan niệm chính
trị khá độc đáo. Tất cả trong dân Cựu Ước vẫn thuộc thần quyền, tức là lấy Chúa
làm nền tảng. Người trị dân bằng vị tiên tri của Người là Môsê. Nhưng ông phải
có những cộng sự viên là bậc bô lão. Họ phải nhất trí với ông, vì cơ sở giá trị
của họ là phần thần trí của ông mà họ đã nhận được, tức là phần trách nhiệm và
khôn ngoan mà Thiên Chúa đã lấy nơi ông mà san sẻ cho họ.
Những lời tiếp theo
trong sách Dân số lại còn ý nghĩa hơn nữa. Nhận được thần trí của Môsê rồi, các
bậc bô lão kia đều "nói tiên tri" tức là đều xuất thần và nói lên
những lời ca tụng Chúa, giống như các Tông đồ trong buổi lễ Thánh Thần Hiện
Xuống. Sự kiện này có ý khẳng định: các bậc lãnh đạo Dân Chúa đều được đầy
Thánh Thần. Giá trị và uy tín của họ nằm ở chỗ đó. Ngày họ nhậm chức là lúc họ
được Thánh Thần chiếu cố và chiếm hữu. Nhưng lập tức, sách Dân số viết ngay: sự
kiện "nói tiên tri" này không tiếp tục, tức là sau đó các bô lão kia
không "xuất thần" nữa. Cũng như các Tông đồ của đạo mới cũng sẽ không
luôn mãi "say ơn Thánh Thần", để cho dù dân Chúa được lãnh đạo bằng
"thần quyền" những vẫn nhờ các con người và qua các con người.
Yếu tố nhân loại này
không đợi thời gian để bộc lộ. Sách Dân số kể: có hai người trong danh sách Bô
lão được Môsê đề nghị đã không đến dự hội. Nhưng họ vẫn được ơn nói tiên tri
tại lều của họ. Những người khác bất mãn muốn chấm dứt nhiệm vụ củ hai kẻ
"đánh mảnh" này. Nhưng Môsê đã tỏ ra phi thường khi tuyên bố:
"Tôi còn ao ước cho toàn dân được ơn tiên tri là khác".
Và bài sách Dân số hôm
nay đã chấm dứt ở đây để chúng ta còn nhớ khuôn mặt cao cả của Môsê và để lời
ông nói vọng tới các thế hệ như một nguyện ước cần được thực hiện. Chúng ta như
quên những khó khăn trong nội bộ dân Chúa cũng như thái độ nhỏ mọn của hàng bô
lão, để chỉ còn hướng về tương lai, muốn thấy ngày Thần trí của Thiên Chúa chan
hòa đổ xuống trên toàn dân của Người. Ngày đó dĩ nhiên đã đến khi Ðức Yêsu đã
lên trời và ban Thánh Thần xuống cho Hội Thánh. Nhưng dân mới của Chúa được đầy
Thánh Thần có bỏ được những thái độ nhỏ mọn và lướt thắng được những khó khăn
trước mắt không?
2. Dân Chúng Còn Phải
Cố Gắng
Thánh Marcô đã mượn lại
một câu truyện xảy ra khi Ðức Yêsu còn tại thế để Hội Thánh suy nghĩ. Người kể:
hôm ấy Yoan đến thưa Chúa về việc có người không ở trong hàng ngũ môn đệ mà cứ
lấy Danh mà trừ quỷ. Và các môn đệ muốn xin Chúa cấm hẳn người ấy làm như vậy.
Câu truyện có vẻ hơi
giống thời Môsê như sách Dân số đã kể. Nó cũng nói lên tham vọng của một số
người ở trong dân Chúa muốn có những đặc quyền và độc quyền, kể cả quyền trừ
quỷ. Không hiểu sao thánh Marcô lại nêu rõ tên tông đồ Yoan trong câu truyện
này. Bản chất của người tông đồ Chúa yêu đâu có như vậy, ít là như chúng ta
nghĩ. Hay là ở đây tác giả Marcô có ý nói đến người Tông đồ đã sống già nhất và
còn sót lại sau khi mọi vị khác đã qua đời? Và như vậy đã có ngụ ý rằng thái độ
muốn độc quyền này nằm trong hàng ngũ những bậc lãnh đạo dân Chúa?
Ðó là thái độ vô lý. Vì
tại sao lại cấm người ta trừ quỷ? Ðây không phải là nhiệm vụ chung của dân Chúa
sao? Sứ mệnh của Hội Thánh và lý do tồn tại của dân mới, tựu trung chỉ là dẹp
sức mạnh của Satan đi để Nước Chúa được lan rộng. Ai có thể làm được công việc
này, nếu không kết hợp với Ðức Kitô là Ðấng duy nhất đã chiến thắng được ma
quỷ? Và thấy những người như vậy các người có sứ mệnh cứu thế phải nhận ra ngay
họ là đồng nghiệp của mình. Chứ cớ sao lại muốn ngăn cấm họ?
Thánh Marcô muốn chống
lại một thái độ như thế. Người nhắc cho Hội Thánh lời Ðức Yêsu: "Ai không
chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta" để con cái Hội Thánh biết quý
chuộng và cộng tác với mọi người có thiện chí trên mặt đất này cho dù họ không
ở trong hàng ngũ của Hội Thánh và chia sẻ hoàn toàn niềm tin của Hội Thánh. Nếu
chúng ta hiểu được bài học như thế, thì bài Tin Mừng hôm nay cũng đã quý hóa
lắm rồi. Nhưng không phải chỉ có như vậy. Thánh Marcô còn lưu ý chúng ta đừng
quên ơn những người cho chúng ta uống một bát nước vì họ biết chúng ta là người
của Chúa... Và nhất là các tín hữu hãy luôn nhớ vinh dự của mình. Khốn cho
những ai làm hư ơn gọi của một tín hữu! Khốn cho những kẻ để tay hoặc chân hoặc
mắt làm dơ nhớp linh hồn mình. Phải gìn giữ ơn gọi bằng sự tu thân như người ta
dùng muối để xát các vật hy sinh. Nếu muối ra nhạt, tức là nếu lơ là việc hãm
mình, con người tín hữu sẽ không còn là lễ hy sinh nữa. Và sự hy sinh mà bài
Tin Mừng muốn nhắn nhủ hôm nay là sự kềm chế tham vọng độc quyền và đặc quyền
để mọi người "sống an hòa với nhau".
Như vậy, dù thuộc những
thời đại xa nhau và khác nhau, bài sách Dân số và bài Tin Mừng Marcô dường như
cùng nhắm giáo dục chúng ta về thái độ bao dung, cộng tác với mọi người. Nhưng
viễn tượng của hai bài rất khác nhau. Ở thời Môsê rất ít người được "đặc
sủng" và ơn họ nhận được chỉ là một phần thần trí lãnh đạo của ông. Chính
ông lại hướng mắt nhìn về thời toàn thể dân Chúa được tràn đầy Thánh Thần. Theo
Marcô, chúng ta còn phải có viễn tượng rộng hơn nữa. Không những dân Chúa đã
được dư đầy Thánh Thần và ơn của Người thật là mạnh mẽ vì xua trừ được ma quỷ.
Chính Danh Ðức Yêsu đã đem lại sự kiện mới mẻ này. Nhưng đừng giới hạn ảnh
hưởng của Người nơi nguyên các phần tử trong Hội Thánh - huống nữa là chỉ nơi
những người lãnh đạo trong Giáo hội - Thánh Thần đã được đổ xuống chan hòa
trong vũ trụ. Chúng ta phải quý chuộng và cộng tác với mọi tâm hồn thiện chí
đang làm việc trong kế hoạch cứu thế mầu nhiệm của Thiên Chúa. Và đừng ai làm
hư hỏng ơn gọi Kitô hữu cao cả của mình khi không biết hãm dẹp các dục vọng như
xát muối vào các vật hy sinh. Chúng ta cứ suy nghĩ thêm để thấy giáo huấn phụng
vụ hôm nay rất phong phú và thực tế, đang khi bài thư Yacôbê lại đưa chúng ta
sang một mặt khác trong đời sống xã hội.
3. Dân Chúa Phải Coi
Chừng Của Cải
Dân Chúa mạnh mẽ vì có
ơn Thánh Thần phong phú chứ không nhờ sự phong phú về của cải. Hơn nữa, Hội
Thánh phải luôn nhớ lời Ðức Yêsu dạy: khốn cho kẻ giàu có. Hôm nay thánh Yacôbê
nói với "12 chi tộc kiều ngụ tha phương", tức là với những người Kitô
hữu gốc Dothái tản mác ở mọi nơi. Ða số họ biết làm ăn và giàu có. Người bảo
họ: "Khóc đi, rú lên, vì những khốn khó sắp giáng xuống trên các
ngươi". Không phải người nhìn thấy những nguy hiểm cụ thể và vật chất nào
sắp ập đến trên họ. Lời của người lặp lại hoàn toàn lời các tiên tri và phát
xuất từ quan điểm đức tin và đạo đức. Hết mọi tiên tri đều đã cảnh cáo bọn giàu
có. Hạng người này cậy của, không những ít giữ đạo mà còn nhờ thế đàn áp bóc
lột người nghèo khó và phạm những tội tầy đình... Thánh Yacôbê nói rằng: của
cải đã làm họ hư hỏng thối nát, khác nào mối mọt làm hư áo quần và sét rỉ ăn
hại đồ đạc. Như vậy, tích trữ của cải nào có khác gì tích trữ lý hình cho ngày
cánh chung.
Ðàng khác muốn tích trữ
của cải, người giàu có phải quịt hay giữ công thợ, khiến tiếng kêu ca của những
người này thấu đến tai Chúa, như tiếng oan ức của Abel ngày xưa khi bị anh là
Cain giết chết. Gợi ý tưởng này lên, thánh Yacôbê dứt khoát coi hạng người giàu
có là kẻ sát nhân. Người nói: "Các ngươi đã sung sướng, hưởng lạc... trong
ngày hạ sát", tức là trên mồ hôi xương máu của người nghèo hay là đang khi
người này đau khổ. Và người tiếp theo: "Các ngươi đã kết án và hạ sát
người công chính" để nói lên quan điểm của người cũng là quan điểm của đức
tin, thường vẫn coi người nghèo khó là thành phần công chính. Và tư tưởng này
dẫn đến kết luận xa hơn, đồng hóa với Ðấng Công Chính là Ðức Yêsu cứu thế,
Người đã sinh ra khó nghèo và bị các kẻ có thế lực bấy giờ bắt bớ� "mà không cưỡng lại".
Bài học của thư Yacôbê
vì thế đã mở sang chân trời mới tích cực hơn. Không những người ta phải coi
chừng của cải; mà hơn nữa còn phải biết nhận ra Ðức Yêsu nơi những người khó
nghèo và phải ăn ở khó nghèo như Người.
Và nếu được phép đúc
kết các bài đọc của Lời Chúa hôm nay, chúng ta có thể nói phụng vụ Chúa nhật
này cảnh cáo mọi người về nguy cơ của quyền và tiền. Người đời cho đó là sức
mạnh. Nhưng đức tin lại bảo: sức mạnh đích thực là Thánh Thần được Thiên Chúa
ban cho Hội Thánh và mọi người.
Giờ đây qua mầu nhiệm
bàn thờ, chúng ta được tuôn đổ ơn cao cả đó để trong đời sống chúng ta không
còn hẹp hòi ích kỷ muốn được đặc quyền hay độc quyền, hoặc tệ hơn còn muốn cậy
tiền của kèn cựa với người khác...; nhưng sẽ muốn cho cả dân Chúa và xã hội
loài người được dư dật ơn thiêng và sống trong hạnh phúc bình an. Có như vậy,
chúng ta mới tỏ ra đã lãnh hội được giáo huấn của Chúa nhật hôm nay.
(Trích dẫn từ tập sách
Giải Nghĩa Lời Chúa của Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)