Chúa Nhật 1 Mùa Chay Năm B
Chọn Theo Chúa Là Ðón Nhận Giao Ước
(Khởi nguyên 9, 8-15; 1Phêrô 3, 18-22; Marcô 1, 12-15)
Phúc Âm: Mc 1, 12-15
"Chúa chịu Satan cám dỗ và các Thiên Thần
hầu hạ Người".
Khi ấy, Thánh Thần thúc đẩy Chúa Giêsu vào
hoang địa và Người ở đó suốt bốn mươi đêm ngày, chịu Satan cám dỗ, sống chung
với dã thú và các Thiên Thần hầu hạ Người.
Sau khi Gioan bị bắt, Chúa Giêsu sang xứ
Galilêa, rao giảng Tin Mừng của nước Thiên Chúa, Người nói: "Thời giờ đã
mãn, và nước Thiên Chúa đã gần đến; anh em hãy ăn năn sám hối và tin vào Tin
Mừng".
Suy Niệm:
Chúa Nhật 1 Mùa Chay Năm B
Khởi nguyên 9, 8-15; 1Phêrô 3, 18-22; Marcô 1,
12-15
Suy Niệm: Chọn Theo Chúa Là Ðón Nhận Giao Ước
Sống ở đời là phấn đấu và chọn lựa. Trong cuộc
đời trần thế, Ðức Kitô đã không thoát khỏi vòng thông lệ đó.
Thật vậy, lúc khởi đầu cuộc sống công khai,
Người đã được Thánh Linh đưa vào sa mạc để chịu thử thách giống như Ađam trong
vườn địa đàng và dân Dothái suốt 40 năm trường trong sa mạc.
Nhưng Ađam đã sa ngã.
Dothái đã thất trung.
Còn Ðức Kitô đã trung thành đứng hẳn về phía
Thiên Chúa. Nhờ vậy, Người đã thắng Satan.
Sau hành động quyết liệt đương đầu với chước
cám dỗ, Ðức Kitô đã xuất hiện trước công chúng, rao giảng Tin Mừng và kêu gọi
thống hối (Mt 4,12-17; Mc 1,14-15; Lc 4,14-15). Chẳng những cơn thử thách đã
không cầm chân và quật ngã được Người, mà trái lại càng làm cho Người quyết tâm
chu toàn sứ mạng.
Quả vậy, thay vì chiều theo những lời dụ dỗ mê
hoặc của Satan (Mt 4,3-11; Lc 4,3-14), Ðức Kitô đã dùng lời Kinh Thánh mà khước
từ mạnh mẽ. Cuối cùng Satan đã rút lui và Người đã chiến thắng. Sức mạnh làm
cho Người chiến thắng là chính lời Kinh Thánh và thái độ cương quyết đứng về
phía Thiên Chúa.
Là tín hữu, chúng ta cũng có thể chiến thắng
như Ðức Kitô, nếu biết chọn đứng về phía Thiên Chúa và lắng nghe lời Người mà
thay đổi nếp sống và để Người hướng dẫn đời ta.
Vì thế, có thể nói chiến thắng của Ðức Kitô
cũng là chiến thắng của chúng ta. Cuộc chiến đấu của Người đã chứng tỏ: con
người có thể thắng những chước mê hoặc của Satan, nếu dựa vào sức mạnh của
Thiên Chúa.
Cũng như Ðức Kitô, ta không chấp nhận dùng
Thiên Chúa như một phương tiện để thỏa mãn những nhu cầu thế tục; hoặc như một
sức mạnh ma thuật để làm những việc phi thường; hay qụy lụy Satan để được làm
chúa thiên hạ (Mt 4,3-10). Chính Thiên Chúa mới là chủ tể vũ trụ và Người điều
khiển lịch sử loài người.
Trong lịch sử Dothái, Thiên Chúa đã trực tiếp
hướng dẫn dân Người và đã chuẩn bị họ đón nhận Giao ước như một ân huệ. Người
đã đem họ ra khỏi Aicập và dẫn đưa qua sa mạc để thanh luyện tâm hồn họ và để
họ chọn lựa tin vào Thiên Chúa, nghĩa là đứng hẳn về phía Người. Còn Người đã
nuôi sống họ bằng Manna, một ân huệ từ trời xuống, Ðức Kitô, sau khi quyết định
đứng về phía Thiên Chúa và nhờ đó chiến thắng Satan, cũng đã được Thiên Thần
mang của ăn từ trời đến nuôi dưỡng và hầu hạ. Cuộc thử thách của Ðức Kitô đã
chuẩn bị Người thực hiện chương trình cứu độ của Thiên Chúa, nghĩa là thiết lập
Giao ước mới trong cái chết và cuộc phục sinh của Người.
Trước khi lập Giao ước với loài người, Thiên
Chúa luôn dùng một khoảng thời gian để chuẩn bị và thanh luyện. Lục Ðại Hồng
Thủy 40 đêm ngày thời Noe là một bằng chứng khác. Sau cơn tàn phá, mà chỉ một
mình ông và một số ít người theo ông được cứu thoát, Thiên Chúa đã ký kết với
ông một Giao ước ân tình: từ nay Người sẽ không bao giờ còn tàn phá mặt đất
nữa. Từ đây bắt đầu một giai đoạn mới với một lớp người biết đặt hết lòng tin
tưởng vào Chúa. Biểu hiệu cho Giao ước này là một cầu vòng hình cánh cung đặt
ngang trời. Mỗi khi nhìn thấy nó là Thiên Chúa nhớ lại tình thương vô điều kiện
của Người đối với nhân loại: từ nay Người giao hòa cùng vạn vật, gác cung lên,
không còn dùng đến nữa và bảo toàn sinh mạng cho muôn loài.
Chọn theo Chúa là đón nhận Giao ước. Nhưng ân
huệ Giao ước luôn đi kèm với thử thách. Mà thử thách chỉ là để chuẩn bị cho
loài người một cuộc sống mới tốt đẹp hơn, vì tuy có hủy diệt nhưng là để tái
tạo, tuy có đau khổ nhưng là để thanh luyện, nhằm đưa vào Ðất Hứa. Ðức Kitô
cũng đã chịu chết, nhưng Người đã sống lại và đem đến cho ta sự sống vĩnh cửu,
nhờ cái chết và cuộc Phục sinh của Người để tiêu diệt tội lỗi và thanh luyện
tâm hồn.
Giảng Lễ
Chúng ta đã bước vào mùa Chay Thánh từ hôm thứ
Tư lễ Tro vừa rồi. Và có lẽ theo truyền thống, chúng ta đã bắt đầu có những
quan niệm nghiêm ngặt và khắc khổ về nếp sống phải có trong mùa này; đến nỗi
sau khi nghe 3 bài đọc Sách Thánh hôm nay, có lẽ chúng ta chỉ còn nhớ tư tưởng
Chúa Yêsu ngày trước đã bị cám dỗ trong sa mạc. Quả thật, ngày Chúa Nhật thứ I
mùa Chay thường được mệnh danh là ngày Chúa nhật Chúa bị cám dỗ. Nhưng ước gì
chúng ta hãy nghĩ đúng về biến cố này, như các bài đọc Kinh Thánh hôm nay cho
thấy, đã biết đúng ý của Giáo hội muốn chúng ta sống ngày hôm nay và suốt tuần
lễ này như thế nào.
Chúng ta hãy bắt đầu nhớ lại đúng ý tưởng của
bài đọc thứ I hôm nay. Yavê Thiên Chúa ký kết Giao ước thân hữu với Noe và con
cháu ông sau khi họ ra khỏi tàu. Như vậy rõ ràng bài Cựu Ước muốn nhắc nhở lại
quãng thời gian nhân loại được hạnh phúc sống trong tình nghĩa của Chúa, sau
khi Ngài đã cứu họ ra khỏi nạn lụt 40 đêm ngày. Phải chăng Giáo hội không muốn
dùng bài Sách Thánh ấy để nói lên thời đại Ân sủng đang chờ ta 40 ngày chay
thánh này? Thời đại ấy, nói cho đúng, hiện ta đang sống đây, như bài đọc II cho
thấy. Chúng ta là những người đã chịu phép Rửa của Ðức Kitô, đã được đưa ra
khỏi cảnh ngập lụt tội lỗi, để sống trong tình thân ái của Thiên Chúa mà mầu
nhiệm Phục sinh đem lại cho chúng ta.
Như vậy thời gian chúng ta đang sống, thời gian
mùa Chay Thánh, trước tiên là thời gian Ân sủng, thời gian Chúa yêu thương
chúng ta và muốn giao ước thân hữu mãi mãi với mọi người. Thế nên không ai được
sợ đi vào mùa Chay Thánh. Ðừng ai nghĩ ngay tới việc ăn chay, hãm xác, kẻo đâm
ra ngại ngùng. Ngược lại, chúng ta cần nhớ mình là những người đã được chịu
phép Rửa, đã được đưa ra khỏi trận lụt Hồng Thủy của tội lỗi, để bây giờ được
Thiên Chúa coi như con cái, như và hơn xưa Ngài đã xử sự với Noe và con cái
ông. Chỉ với những tâm tình như vậy, chúng ta mới hiểu được hết ý nghĩa của bài
Phúc Âm hôm nay và mới kết hợp được với Ðức Kitô trong mầu nhiệm mà Phụng vụ
hôm nay đang cử hành.
Thật vậy, muốn hiểu đúng ý mấy câu Phúc Âm vắn
tắt mà Marcô đã viết, chúng ta phải nhớ lại mấy câu trước, kể việc Chúa chịu
phép rửa. Chính khi vừa ở bờ sống thanh tẩy lên, Ðức Kitô đã được Chúa Cha
tuyên phong là Con rất yêu dấu và được Chúa Thánh Thần lấy hình chim bồ câu đậu
xuống trên mình. Chính khi ấy, Người cũng đã được Thánh Thần hướng dẫn vào sa
mạc. Và nếu dùng chính những chữ của Marcô, Người đã được Thánh Thần đẩy vào sa
mạc, ở đó 40 đêm ngày. Ở bờ sống thanh tẩy lên, Ðức Kitô như nhân loại trong
ngày ra khỏi tàu Noe. Ðúng hơn nữa, Ngài như toàn thể Dân Chúa ra khỏi dòng
Biển Ðỏ. Ngài cô đọng, tập trung ở nơi mình, tất cả Dân Chúa được cứu vớt và
giải thoát. Ngài thật xứng đáng được tuyên phong là Con yêu dấu duy nhất của
Thiên Chúa Cha. Ngài đi đâu bây giờ, nếu không đi vào sa mạc, vì đừng tưởng sa
mạc là nơi ghê gớm, đầy dẫy quỷ ma. Không, theo truyền thống tiên khởi của Kinh
Thánh, sa mạc là nơi thoát tục để con người gặp gỡ và sống thân mật với Thiên
Chúa tình yêu. Hôsê đã diễn tả đúng ý nghĩa của sa mạc nhất khi ông viết thay
cho Chúa: " Ta sẽ kéo người yêu của ta vào sa mạc, để ở đó ta thủ thỉ với
nàng" (2,16). Sa mạc, như vậy, là nơi sống gần gũi với Thiên Chúa, sống
trong tình thân mật của Ngài. Ðược tuyên dương là Con yêu dấu của Thiên Chúa
Cha xong và được đầy tràn Thánh Thần yêu mến, Ðức Kitô được đẩy vào sa mạc là
phải. Chính tình yêu đã đẩy bước chân Ngài vào sa mạc để sống trong tình mật
thiết với Thiên Chúa, để sống lại trọn vẹn 40 năm trời Dân Chúa xưa đã sống
trong sa mạc, nhưng không được tốt lành hoàn toàn. Một chi tiết cuối cùng khiến
ta phải nghĩ: được đưa vào sa mạc, Ðức Kitô đã sống trong tình con thảo đối với
Thiên Chúa Cha.
Ðó là mấy câu Phúc Âm Marcô viết: "Ở trong
sa mạc Người sống với thú rừng, và các thiên thần hầu hạ Người". Mấy lời
mộc mạc ấy gợi lên hình ảnh của vườn địa đàng xưa. Adong khi ấy cũng sống giữa
muông thú, nhưng chúng hiền lành và giao hảo với ông. Viết mấy câu mộc mạc
trên, Marcô cũng có ý nói lên ý tưởng: Ðức Kitô là Adong mới; Ngài đến trong
thế gian để xây dựng lại vườn địa đàng xưa, khiến mọi hiềm khích giữa loài
người và vạn vật không còn nữa. Ngoài ra người ta còn giao tiếp với những bậc
thần linh như các thiên sứ.
Như vậy, bài Phúc Âm hôm nay cho chúng ta thấy
Ðức Kitô đi vào sa mạc như là Ðấng Cứu Thế đến trong trần gian để thể hiện lời
sách Isaia viết: trong thời đại thiên sai, sư tử sẽ gặm cỏ chung với bê non.
Ngài đem Nước Trời đến, hoàn tất giao ước thân hữu mà Thiên Chúa đã ký kết với
Noe. Nước Trời đó, chúng ta đã được lãnh nhận, vì đã chịu phép Rửa tội, như bài
đọc thứ II đã viết. Chúng ta đang sống trong Nước Trời, trong Giao ước của Chúa;
chúng ta đang sống trong mùa Chay 40 ngày của Chúa trong sa mạc, nơi Ngài mật
thiết liên kết với Thiên Chúa Cha, trong Thánh Thần yêu mến. Thế thì chúng ta
cũng phải có thái độ như Ngài. Và đó là ý nghĩa của việc Chúa bị cám dỗ, mà
chúng ta cần phải tìm hiểu bây giờ.
Ở trong vườn địa đàng, Adong đã bị cám dỗ. Con
cái Noe sống trong Giao ước cũng đã gặp thử thách. Dân Chúa trong sa mạc còn
gặp nhiều hơn nữa. Tất cả đều nói lên rằng hạnh phúc con người ở trần gian này
có thể bị tan vỡ. Tình yêu Thiên Chúa ở nơi ta có thể bị thử thách. Và rõ rệt
tất cả loài người đã sa ngã, đã phạm tội. Adong đã phạm tội; con cháu Noe cũng
vậy; dân Chúa ngày xưa cũng thế. Trong Cựu Ước, xem ra chỉ có một người không
sa ngã. Nói đúng hơn chỉ có câu truyện một người bị cám dỗ mà vẫn không sa ngã,
để làm gương cho ta: đó là truyện ông Yob, một truyện được xây dựng có mục đích
răn bảo, nên không cần đặt vấn đề có hay không. Nhưng điều mà sách Yob gợi lên,
đề cao sự trung thành với Thiên Chúa qua bất cứ gian nan thử thách nào, điều đó
đã được thực hiện nơi Ðức Kitô. Ở trong sa mạc, Ngài bị Satan cám dỗ, nhưng
Ngài đã lướt thắng một cách bình an chân thật, báo trước việc Ngài sẽ đi qua
con đường thập giá đau thương mà cuối cùng vẫn trung tín thưa cùng Chúa Cha:
Con xin phó mạng sống con trong tay Cha.
Chúng ta không cần đi sâu vào chi tiết để thấy
Chúa bị cám dỗ và lướt thắng như thế nào. Bài học của chúng ta hôm nay chỉ cần
ghi nhận: đang sống trong Nước Trời, chúng ta phải cẩn thận kẻo mất tình nghĩa
thân mật với Chúa. Và nếu mất là rơi vào số phận của Adong, của con cái Noe,
của dân
Chúa đã yêu thương đi tìm ta đưa vào sa mạc.
Ngài chịu gian khổ để dẫn ta qua dòng nước Rửa tội. Ta đang sống trong Nước
Trời và trong tình nghĩa của Ngài. Hôm nay ta còn đến đây để dự lễ, để thấy
Chúa thương ta như ta vừa hiểu qua các bài đọc Sách Thánh, để còn uống thêm
chén giao ước của Ngài trong Thánh Thể mà ta cử hành bây giờ. Chúng ta còn có
thể có thái độ nào khác hơn là dứt khoát đứng về bên Chúa, chọn Lời Chúa làm lẽ
sống, lấy tình Ngài làm hạnh phúc. Có như vậy chúng ta mới thật sự sống với Ðức
Kitô trong mầu nhiệm sa mạc, trong mùa Chay 40 ngày mà ta đang cử hành.
Chúng ta hãy cương quyết đứng lên tuyên xưng
đức tin của mình để suốt đời trung tín với Phúc Âm, với Giáo Hội, với tình yêu
thương của Chúa.
(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa của
Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)