PHẢI TRÁNH ÓC THÀNH KIẾN ĐỂ ĐƯỢC ƠN CỨU ĐỘ
1.TIN MỪNG : Mc 6,1-6
(1) Đức Giê-su ra khỏi đó, và đến nơi quê quán của Người,
có các môn đệ đi theo. (2) Đến ngày Sa-bát, Người bắt đầu giảng dạy trong hội
đường. Nhiều người nghe rất đỗi ngạc nhiên. Họ nói: “Bởi đâu ông ta được như
thế ? Ông ta được khôn ngoan như vậy nghĩa là làm sao ? Ông ta làm được những
phép lạ như thế nghĩa là gì ? (3) Ông ta không phải là bác thợ, con bà Ma-ri-a,
và anh em của các ông Gia-cô-bê, Gio-xê, Giu-đa và Si-mon sao ? Chị em của ông
không phải là bà con lối xóm với chúng ta sao ?” Và họ vấp ngã vì Người. (4)
Đức Giê-su bảo họ: “Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình,
hay giữa đám bà con thân thuộc, và trong gia đình mình mà thôi”. (5) Người đã
không thể làm được phép lạ nào tại đó. Người chỉ đặt tay trên một vài bệnh nhân
và chữa lành họ. (6) Người lấy làm lạ vì họ không tin.
2. Ý CHÍNH : Sau
một thời gian đi khắp nơi rao giảng Tin Mừng Nước Trời, Đức Giê-su đã về thăm
quê hương là làng Na-da-rét. Dân làng ngạc nhiên trước lời giảng khôn ngoan và
thán phục trước các phép lạ Người làm ở khắp nơi. Nhưng họ lại đặt nghi vấn về
thân thế dòng dõi của Người và không tin Người có thể là Đấng Thiên Sai. vì họ
cứng lòng tin nên Đức Giê-su đã không làm nhiều phép lạ tại đó.
3. CHÚ THÍCH :
-C 1-2 : + Đến nơi quê quán của Người, có các
môn đệ đi theo : Đức Giê-su trở về quê hương Na-da-rét của Người (x. Mt
2,23). Làng này không mấy nổi danh, như ông Na-tha-na-en đã nhận xét : “Từ
Na-da-rét, làm sao có cái gì hay được ?” (x. Ga 1,46). Đức Giê-su về Na-da-rét
để thăm thân nhân, và cũng để thi hành sứ mạng rao giảng Tin Mừng Nước Trời ở
đó nữa. + Đến ngày Sa-bát, Người bắt đầu giảng dạy trong hội đường :
Tại các hội đường Do Thái, dân làng có thói quen tập trung vào ngày Sa-bát để
nghe các kinh sư đọc và giải thích Kinh Thánh. Trong các buổi cầu nguyện này,
người ta cũng thường hay mời các kinh sư hay các bậc vị vọng đến giảng dạy. Đức
Giê-su đã nổi tiếng khắp nơi nên cũng được mời lên bục giảng. Dân làng ngạc
nhiên về giáo lý của Người, nhất là khi nghe biết các phép lạ Người đã từng làm
tại thành Ca-phác-na-um gần đó.
-C 3 : + Là bác thợ : Nhưng rồi dân làng Na-da-rét lại tỏ vẻ khinh thường nghề
thợ mộc mà Đức Giê-su đã học nơi cha nuôi là Giô-xép. + Con bà Ma-ri-a
: Họ không nhắc đến Giô-xép (hay Giu-se), có lẽ vì ông đã qua đời từ lâu,
mà chỉ nhắc đến bà Ma-ri-a là một phụ nữ bình thường. + Anh em của các
ông Gia-cô-bê, Giô-xép, Giu-đa và Si-mon sao ? Chị em của ông không phải là bà
con lối xóm với chúng ta sao ? : Anh chị em được nêu tên ở đây chứng
minh gia thế Đức Giê-su không có gì đặc biệt. Tuy nhiên, có người lại dựa vào
câu này để phủ nhận đức đồng trinh trọn đời của Đức Ma-ri-a, vì theo họ: ngoài
Đức Giê-su ra, bà còn sinh thêm nhiều con trai con gái khác. Thực ra, anh chị
em nói đây chỉ là anh chị em bà con mà thôi (x. St 13,8; 14,16). Chẳng hạn:
Gia-cô-bê và Giô-xép là con của bà Ma-ri-a vợ ông Cơ-lô-pát (x. Mt 27,56; Ga 19,25),
Giu-đa là con của ông Gia-cô-bê (x. Lc 6,16). Ngay từ ban đầu, Giáo Hội Công
giáo luôn khẳng định: Đức Giê-su là “con trai đầu lòng” (x. Lc 2,7) và “Người con duy nhất” của Đức Ma-ri-a. Cũng vì
thế mà khi sắp tắt thở trên thập giá Đức Giê-su đã trối Mẹ Người cho môn đệ
Gio-an, và từ giờ đó Gio-an đã đón bà về nhà mà phụng dưỡng (x. Ga 19,27). Cuối
cùng, nếu những người này thực là con của Đức Ma-ri-a, thì dân làng đã phải nói
là “các em trai của ông ta”, “các em gái của ông ta”, thay vì nói từ chung chung
“anh em ông” và “chị em ông”. + Và họ vấp ngã vì Người : Theo
Thánh Phao-lô và thánh Phê-rô thì: Đối với những kẻ kiêu căng cứng lòng tin,
thì Đức Giê-su đã trở nên viên đá chướng ngại (x Rm 9,33; 1 Pr 2,7-8). Tin Mừng
Lu-ca cũng viết “viên đá bị loại ra” là Đức Giê-su, đã trở nên “viên đá góc”.
Phàm ai ngã xuống đá này, kẻ ấy sẽ tan xương; Đá này rơi trúng ai, sẽ làm người
ấy nát thịt” (Lc 20,18).
-C 4-6 : + “Ngôn sứ có bị rẻ rúng…” : Câu này tương tự như câu : “Bụt nhà không thiêng !”. Dân
làng Na-da-rét đã vấp ngã trước những yếu tố nhân loại của Đức Giê-su như : Làm
nghề thợ mộc là nghề tay chân hèn kém. Các thân nhân của Người cũng chỉ là
người bình dân… Đó là các chướng ngại khiến dân làng Na-da-rét không tin Đức
Giê-su là Đấng Thiên Sai. + Người đã không thể làm được phép lạ nào tại
đó : Trước khi làm một phép lạ nào, Đức Giê-su luôn đòi người ta phải
có đức tin. Chẳng hạn: Người bảo bệnh nhân: “Này con, lòng tin của con đã cứu
chữa con” (Mc 5,34); Người nói với ông Gia-ia: “Ông đừng sợ, chỉ cần tin thôi”
(Mc 5,36), hay nói với người mù ở Giê-ri-cô: “Anh hãy đi, lòng tin của anh đã
cứu anh !” (Mc 10,52). Tại làng Na-da-rét, vì không tin, nên dân làng đã không
được Đức Giê-su ban ơn là đã không làm các phép lạ như ở những nơi khác.
4.CÂU HỎI : 1) Đức Giê-su về thăm quê hương Na-da-rét
nhằm mục đích gì ? 2) Dân làng tập trung tại hội đường vào các ngày Sa-bát để
làm gì ? 3) Dân làng Na-da-rét đánh giá thế nào về Đức Giê-su sau khi nghe
Người giảng dạy ? 4) Dân làng có thành kiến thế nào về nghề thợ mộc và về các thân
nhân tầm thường của Đức Giê-su ? 5) Phải chăng Đức Ma-ri-a đã không trọn đời
đồng trinh, vì ngòai Đức Giê-su, Tin Mừng hôm nay còn kể ra tên nhiều anh em và
chị em khác của Người ? 6) Dân làng Na-da-rét đã dựa vào đâu để không tin Đức
Giê-su là Đấng Thiên Sai ? 7) Tại sao Đức Giê-su không làm nhiều phép lạ tại Na-da-rét
quê hương Người ?
1. LỜI CHÚA: Họ nói: “Nào ông ta không phải là bác thợ,
con bà Ma-ri-a sao ?” (Mc 6,3).
2. CÂU CHUYỆN :
1) CẦN LOẠI BỎ
ÓC THÀNH KIẾN VỀ NGƯỜI KHÁC:
Vào năm 1958, sau khi Đức Giáo Hoàng Piô XII qua đời, giới
truyền thông báo chí đã mô tả cái chết của ngài như một ngôi sao sáng chói đã
lịm tắt, vì ngài xuất thân từ một gia đình quý tộc, hấp thụ được một nền văn
học uyên thâm và đã để lại nhiều công trình lớn lao cho Hội Thánh.
Cơ Mật Viện đã bầu Tân Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII lên kế
vị. Vị Giáo Hoàng này xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo, với hình dáng bên
ngoài mập mạp, quê mùa, chất phát. Người ta bảo nhau: Đây chỉ là vị Giáo Hoàng chuyển
tiếp cho một vị Giáo Hoàng khác có tầm cỡ như vị tiền nhiệm. Nhưng có ngờ đâu
con người khiêm tốn, bình dân, giản dị và vui tươi ấy lại có sức thu hút mọi
người. Nhất là ngài đã có công triệu tập Cộng đồng Vatican II và ngài đã trở
thành một “siêu sao” thời đại, trổi vượt hơn các vị giáo hoàng tiền nhiệm.
Câu chuyên trên cho thấy: Chúng ta đừng đánh giá tha nhân
theo thành kiến, như dân làng Na-da-rét xưa đã đánh giá Đức Giê-su: “Na-da-rét nào
có cái chi hay!”. Thế mà Đức Giê-su làng Na-da-rét ấy lại chính là Đấng Thiên
Sai muôn dân trông đợi.
2) BỤT NHÀ KHÔNG THIÊNG:
TA-GO-RE (1861-1941), một đại thi
hào của Ấn Độ, đã đoạt giải No-bel về văn chương năm 1913 Ông có tài làm thơ
ngay từ thuở niên thiếu. Khi ấy thỉnh thoảng Ta-go-re đã làm được một bài thơ
và gửi về tòa soạn một tờ báo do thân phụ ông phụ trách biên tập. Khi thấy bài
thơ gửi đến có ký tên tác giả là con của mình, ông bố chẳng thèm đọc một dòng mà
quẳng ngay vào sọt rác, vì ông cho rằng con ông chỉ là một đứa trẻ thì biết gì
về thi ca !
Khi hiểu rõ lý do tại sao bài mình
gửi lại không được đăng lên báo, Ta-go-re liền chép lại những bài thơ mà cậu đã
gửi về tòa soạn trước đó, nhưng lần này cậu đã lấy một bút hiệu khác rồi gửi trở
lại toà soạn. Lần nầy, thân phụ của Ta-go-re đọc và nhận thấy đây là những bài
thơ rất có giá trị, nên ông đã cho đăng ngay lên báo mà không biết đó là những
bài thơ của cậu con trai mà trước đó ông đã nhiều lần quẳng vào sọt rác.
Đúng như người ta thường nói :
"Bụt nhà không thiêng", hay như lời Chúa Giê-su : "Ngôn sứ có bị
rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa đám bà con thân
thuộc, và trong gia đình mình mà thôi" (Mc 6, 4).
3) TAI HẠI CỦA ÓC THÀNH KIẾN:
Có một gánh xiếc đi lưu diễn tới vùng
quê và đóng trại tại một khu rừng gần một ngôi làng. Vào một buổi tối trước giờ
gánh xiếc trình diễn, bỗng một ngọn lửa bùng lên tại một chiếc lều chứa trang
cụ của gánh xiếc. Ông giám đốc vừa chỉ huy việc dập lửa vừa sai một anh hề, lúc
đó mới hóa trang chuẩn bị cho buổi trình diễn, đi vào làng gần bên để yêu cầu
được giúp đỡ dập lửa. Vì nếu ngọn lửa cháy lan qua khu
rừng thì ngôi làng cũng có nguy cơ bị hỏa hoạn.
Anh hề vội vã chạy nhanh vào làng. Anh đánh kẻng báo động
yêu cầu dân làng mau đến rạp xiếc giúp dập lửa. Nhưng dân làng lại nghĩ đó là
một cách quảng cáo lôi kéo người đến xem xiếc. Anh càng cố làm nói cho họ biết thực
sự có hỏa hoạn, thì họ lại càng cười và cho là anh khéo diễn trò. Sau cùng lửa
đã cháy lan nhanh đến ngôi làng và thiêu rụi tất cả.
Lý do chính mà dân làng không tin lời cảnh báo là do họ nghĩ
người đưa tin chỉ là một anh hề có nhiêm vụ chọc cười của gánh xiếc, khiến họ
không cần biết sự thật anh hề muốn nói. Cũng có một sự tương đồng giữa câu
chuyện nói trên với câu chuyện Đức Giêsu về thăm làng quê Na-da-rét trong Tin
Mừng. Dân làng tuy thán phục lời giảng của Đức Giê-su, nhưng lại không tin Người
là Đấng Thiên Sai, vì tưởng đã biết rõ về gia thế bình thường của Người.
4) CHINH PHỤC LÒNG NGƯỜI BẰNG LÒNG BÁC ÁI
Vào năm 1960, một cuộc bách hại đạo Công Giáo bùng lên
tại nước Su-đăng bên Phi Châu. Một sinh viên Công giáo da đen tên là TA-BAN đã
bỏ nhà chạy sang nước láng giềng U-gan-đa lánh nạn. Trong thời gian ở đây,
Ta-ban đã được nhận vào chủng viện và 7 năm sau, anh được thụ phong linh mục.
Khi tình hình ở Su Đăng lắng dịu, tân linh mục Ta-ban quyết định trở lại quê
nhà để thi hành sứ vụ linh mục của mình. Cha được Bề trên bổ nhiệm coi sóc một
giáo xứ vùng Pa-lo-ta-ka. Tuy nhiên, giáo dân ở đây lại hoài nghi về chức linh
mục của cha như lời cha thuật lại: “Dân chúng ngờ vực nhìn tôi và nói: “Này anh
bạn da đen kia! Anh nói cái gì vậy? Anh mà là Linh mục ư? Thật là khó tin!”.
Thực ra trước đây, tại Su Đăng chưa bao giờ xuất hiện một
linh mục nào người da đen cả. Giáo xứ luôn được các linh mục thừa sai người da
trắng đến chăm sóc và đã chia sẻ cho họ nhiều thực phẩm, quần áo và thuốc men.
Còn bây giờ cha Ta-ban lại là một người da đen nghèo khó giống như họ, nên ngài
không có gì phân phát như các linh mục da trắng kia. Tình hình lại càng phức
tạp thêm, khi cha Ta-ban bắt đầu canh tân phụng vụ thánh lễ theo đường hướng
công đồng Va-ti-can II. Giáo dân xầm xì với nhau: “Ông linh mục da đen này còn
bày đặt làm lễ bằng tiếng bản xứ thay vì bằng tiếng la tinh. Chắc ông ta không
rành tiếng la tinh nên mới làm như vậy! Không biết ông ta là linh mục thật hay
giả?”. Phải mất 10 năm, sau bao nhiêu vất vả phục vụ giáo xứ, chịu đựng bao
nhiêu sự miệt thị và những lời dè bỉu khinh dể, cuối cùng cha Ta-ban mới được
giáo dân thừa nhận là Cha Sở của họ.
3. THẢO LUẬN : Trong cuộc sống, các tín hữu chúng ta cần
ứng xử thế nào trước thái độ khinh thường hay những lời khích bác của những kẻ ác
cảm với đạo Công giáo?
4. SUY NIỆM :
1)"Ông ta không phải là bác thợ sao?":
Đức Giê-su chỉ
là bác thợ mộc trong làng, sống bằng đôi tay lao động vất vả giống như bao
người khác. Rồi bà Ma-ri-a mẹ Người và các anh chị em của Người cũng là những
láng giềng thân quen của dân làng. Những điều này đã khiến dân làng vấp phạm, không
tin Đức Giê-su là một Ngôn Sứ, lại càng không tin Người là Đấng Thiên Sai. Thời
Giáo hội sơ khai, cũng có một nhân vật tên là Xen-xút (Celsus) rất thù ghét đạo,
đã có lần chế diễu các Ki-tô hữu như sau: “Giê-su Đấng sáng lập đạo của các
người chỉ là một gã thợ mộc dốt nát bần hàn, xuất thân từ làng Na-da-rét tầm
thường! Thật khó mà chấp nhận được một Đấng Cứu Thế lại xuất thân từ một xưởng
gỗ nhỏ bé, phải vất vả kiếm sống bằng đôi bàn tay lao động hằng ngày như thế !”
Chúng ta thường
nghĩ rằng: Thiên Chúa toàn năng có thể làm được mọi sự. Nhưng Tin Mừng hôm nay
cho thấy Đức Giê-su là Con Thiên Chúa lại phải chịu bó tay trước sự cứng lòng
của con người. Con người có thể dùng sự tự do Chúa ban để từ chối ơn cứu độ của
Chúa, như dân làng Na-da-rét xưa do thành kiến đã không tin Đức Giê-su là Đấng
Thiên Sai và không thèm đón nhận ơn cứu độ do Người mang lại.
2) Người đã
không thể làm được phép lạ nào tại đó (Mc
6,5):
Phép lạ là món
quà đặc biệt Chúa ban cho loài người, nhưng người ta chỉ có thể đón nhận được
phép lạ khi có đức tin. Biết bao điều lạ lùng Thiên Chúa muốn thực hiện cho
loài người nhưng họ đã từ chối, giống như các chủ quán ở Be-lem năm xưa đã xua
đuổi Đấng Cứu Thế giáng sinh ra khỏi nhà trọ của họ như Tin Mừng đã ghi nhận:
“Người đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận” (Ga 1,11). Thực vậy: Đức Giê-su đến mặc khải Thiên Chúa là Cha yêu
thương và Người là Con Thiên Chúa thì dân Do thái đã kết án Người là kẻ phạm
thượng, là kẻ bị quỷ ám và điên khùng. Người đến đem bình an, chân lý và thiết
lập Nước Trời thì lại bị họ tố là xách động quần chúng và kẻ cầm đầu bọn phản
loạn. Cuối cùng, các đầu mục dân Do thái đã ra tay bắt bớ và lên án tử hình cho
Người, rồi họ còn làm áp lực đòi Tổng Trấn Phi-la-tô phải kết án tử hình thập
giá cho Người.
Ngoài thành kiến thì sự cứng lòng là nguyên nhân khiến
người ta cố chấp không muốn nhìn, không muốn nghe, không muốn tin… như Tin Mừng
nói về sự cứng lòng tin của dân Do thái: “Thế là đối với họ đã ứng nghiệm lời
sấm của ngôn sứ I-sai-a, rằng: Các ngươi có lắng tai nghe cũng chẳng hiểu, có
trố mắt nhìn cũng chẳng thấy; vì lòng dân này đã ra chai đá: chúng đã bịt tai
nhắm mắt, kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe, và lòng hiểu được mà hoán cải, và
rồi Ta sẽ chữa chúng cho lành” (Mt 13,13-15).
3) Và họ vấp ngã vì Người:
Vì các người đồng hương biết rõ về gia cảnh của Đức
Giê-su: Người chỉ là con bác thợ mộc Giu-se và mẹ và anh em bà con của Người
cũng đang chung sống giữa họ. Do đầu óc thủ cựu đầy thành kiến nên họ đã không
nhận ra Thiên tính nơi Đức Giê-su, dù họ có thán phục về tài ăn nói lưu loát và
về sự hiểu biết Kinh Thánh của Người. Một số người trong bọn họ cũng đã được
chứng kiến nhiều phép lạ Đức Giê-su đã làm ở thành Ca-phác-na-um và các nơi
khác để cứu chữa nhiều bệnh nhân, xua trừ quỷ ám, phục sinh kẻ chết... Nhưng do
kiêu ngạo và cố chấp, dân làng Na-da-rét đã không tin Đức Giê-su la Đấng Thiên
Sai. Theo họ Đấng Thiên Sai không thể có lối sống nghèo khó giản dị, không thể
có cha mẹ nghèo hèn như Đức Giê-su, nên họ đã không tin Người. Chính thành kiến
đã là một trở ngại cho cuộc tiếp xúc giữa Đức Giêsu và người đồng hương. Theo
họ thì Đấng Thiên Sai phải là một nhà lãnh đạo chính trị lỗi lạ, tài ba, một vị
tướng lãnh cầm quân đánh giặc bách chiến bách thắng, hầu đưa dân tộc Do Thái lên
làm bá chủ hoàn cầu. Khi nhận ra Đức Giêsu không thích hợp với với quan niệm
của họ về Đấng Thiên Sai như vậy, thì họ đã không chấp nhận Người.
4) “Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương
mình”:
Tiên tri hay ngôn sứ là người được Thiên Chúa soi sáng và
sai đến nói cho người ta nhân danh Thiên Chúa, để truyền đạt các mệnh lệnh của
Ngài cho họ. Kết quả là: “hoặc họ nghe, hoặc họ không nghe” (Ez 2,5). Thậm chí,
lắm khi họ còn đe dọa mạng sống của các ngôn sứ, nhất là khi các ông tuyên sấm
cáo trách tội lỗi của tầng lớp vua quan. Thánh Kinh đã ghi lại lời ngôn sứ Na-than
tố cáo tội ngoại tình, giết chồng, cướp vợ của vua Đavít; hay ngôn sứ Elia, dám
nói thẳng với vua A-kháp việc ông vua này đã giết và chiếm đoạt tài sản của Na-bót
cách bất công... Kết quả là các ngôn sứ đã bị người đời hận thù giết hại. Hôm
nay chính Đức Giê-su cũng bị các người đồng hương Na-da-rét chối bỏ vai trò của
Người, nên Người đã phải thốt lên: “Ngôn
sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình, hay giữa đám bà con
thân thuộc, và trong gia đình mình mà thôi” (Mc 6,4). Dù bị khinh
thường, nhưng Đức Giê-su vẫn luôn chu toàn sứ vụ như Tin Mừng thuật lại: “Người đã đặt tay trên một vài bệnh nhân và
chữa lành họ”. Rồi Người đi sang các làng khác mà rao giảng Tin Mừng.
Để có đức tin, chúng ta phải biết mở rộng tâm hồn và phải
tránh thái độ thành kiến, thói xấu ganh tị là nguyên nhân cản lối Chúa đi vào
nhà linh hồn của ta. Nếu để thành kiến và thói ganh tị lấn lướt, chúng ta sẽ khó
lòng nhìn thấy các ưu điểm và khả năng của tha nhân. Nếu ta chỉ dựa trên bằng
cấp, sự nghiệp, chức quyền và gia cảnh mà xét đoán hoặc đánh giá một người là chúng
ta đã để cho thành kiến điều khiển ta. Thực ra, giá trị của lời nói hay việc làm
của một người không tuỳ thuộc vào họ có bằng cấp cao, có sự nghiệp lớn, có gia
cảnh giàu có. Nếu ta mới chỉ nghe một vài lời nói không hay, hoặc nhìn thấy một
vài khuyết điểm của một người để vội đánh giá không tốt về họ, thì đó chẳng
phải là ta đã tỏ ra hẹp hòi và xét đoán hồ đồ sao? Trong đạo, nếu ta chỉ nghe
vị chủ tế giảng không lọt tai, mà ta đã vội đánh giá vị đó không tốt và bỏ đến
nhà thờ, thì chẳng phải là ta đã có lối ứng xử đầy tà tâm và thành kiến đó sao?
5.LỜI CẦU :
LẠY CHÚA GIÊ-SU. Chúa
vốn là nhà giảng thuyết tài năng, thế mà Chúa cũng đành chịu thất bại
trước sự cứng lòng tin của những người đồng hương Na-da-rét. Nhiều lần chúng
con cũng phải bị thất bại khi bị anh em lương dân từ chối không tin và có khi
còn thốt ra những lời xúc phạm đến Chúa và Hội Thánh… Xin ban cho chúng con ơn
kiên nhẫn chịu đựng những khó khăn gặp phải trên đường rao giảng Tin Mừng. Cho
chúng con biết tạ ơn Chúa khi vui cũng như lúc buồn, khi thành công cũng như
lúc thất bại. Xin cho chúng con biết không ngừng tạ ơn Chúa vì biết rằng: “Thất
bại là mẹ thành công”, để noi gương Chúa khi xưa cũng đã từng chịu thất bại
trước sự cứng tin của người đồng hương. Khi ấy Chúa đã không nản lòng thối lui,
mà kiên trì đi con đường “qua đau khổ vào vinh quang” theo ý Chúa Cha, sẵn sàng
chấp nhận chịu chết và sống lại, hầu ban ơn cứu độ cho loài người chúng con.
X. HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A. -Đ. XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.
LM ĐAN VINH - HHTM