CHÚA NHẬT 24 THƯỜNG NIÊN
Chúa Giê-su là Đấng Ki-tô nào?
Lắng nghe sứ điệp Lời Chúa (Is 50:5-9a;
Gc 2:14-18; Mc 8:27-35)
Chúng ta
đã trải qua hai phần ba mùa Thường niên của Năm Phụng vụ. Trong thời gian này, Giáo Hội trình bày con
người và sứ mệnh của Chúa Giê-su. Các
môn đệ Chúa là những người tuy đã đồng hành với Chúa gần ba năm trời, nhưng họ
vẫn chưa hiểu rõ sứ mệnh của Chúa là gì.
Thời gian hoàn tất sứ mệnh của Người chẳng còn bao lâu nữa. Do đó đã đến lúc Chúa phải thẳng thắn cho họ
biết sứ mệnh của Người thực sự là gì, mặc dù điều này có thể khiến cho một số
người sẽ bỏ cuộc, không còn theo làm môn đệ Người nữa. Vậy Chúa Giê-su đã làm thế nào để cho họ biết
chân tính Mê-si-a của Người? Ngay sau khi
ông Phê-rô và các bạn tuyên xưng đức tin vào Chúa Giê-su là Đấng Ki-tô, Người
báo trước cho họ biết về cuộc Thương khó Người sắp phải chịu tại Giê-ru-sa-lem. Đây là lần tiên báo thứ nhất và còn hai lần
khác nữa Người cũng đã nói với họ về những đau khổ và cái chết Người sắp phải
chịu. Chúa tiên báo cuộc Thương khó
chính là cho họ biết sứ mệnh của Đấng Mê-si-a, tức Con Người, là gì. Trước đây ngôn sứ I-sai-a không chỉ nói về sứ
mệnh rao giảng Tin Mừng của Chúa Giê-su, nhưng ngài còn nói đến cuộc Thương khó
của Chúa qua những bài ca về Người Tôi Trung chịu đau khổ mà Phụng vụ Lời Chúa hôm
nay trích dẫn (bài đọc 1). Bài Tin Mừng
thuật lại các điều Chúa tiên báo về cuộc Thương khó và cái chết của Người, khiến
cho ông Phê-rô đã can gián Người hãy bỏ cuộc.
Đức tin của các môn đệ lung lay sau khi Chúa tiên báo. Tình trạng ấy cũng là điểm chung của tất cả
chúng ta. Vì thế, thánh Gia-cô-bê tông đồ
đã nhấn mạnh đến sự cần thiết của đức tin sống động nhờ biểu lộ qua việc làm
(bài đọc 2). Đó cũng là lý tưởng sống của
mọi người Ki-tô hữu.
1. Ngôn sứ I-sai-a tiên báo về cuộc Thương khó
Đức Ki-tô sẽ phải chịu. Đã có lần
Phụng vụ Lời Chúa cho chúng ta nghe câu chuyện Chúa Giê-su trở về Na-da-rét và
Người đọc Sách Thánh trong hội đường.
Chúa mở ra đoạn sách I-sai-a nói về sứ mệnh rao giảng Tin Mừng, chữa
lành bệnh tật…, rồi Người bảo: “Hôm nay
đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe” (Lc 4:21). Đúng vậy, khi thi hành sứ vụ, Chúa Giê-su đã
thực hiện mọi điều ngôn sứ I-sai-a loan báo:
rao giảng, làm phép lạ, chữa lành bệnh tật, trừ quỷ… Hôm nay, một lần nữa vị ngôn sứ cũng tiên báo
về sứ mệnh của Chúa Giê-su, nhưng là những điều các môn đệ Chúa không muốn nghe
hoặc không muốn hiểu. Tại sao vậy? Vì lời tiên báo của I-sai-a nói về Người Tôi
Trung chịu đau khổ của Thiên Chúa. Người
Tôi Trung này chính là Đức Giê-su Ki-tô.
Dù vậy, I-sai-a không có ý nhấn mạnh đến đau khổ của Người Tôi Trung ấy
cho bằng muốn đề cao lòng trung thành của Người Tôi Trung đối với Thiên
Chúa. Một vài hình ảnh diễn tả những đau
khổ của Người Tôi Trung chúng ta gặp thấy trong bài đọc 1 hôm nay: thí dụ ngài “đưa lưng cho người ta đánh đòn,
giơ má cho người ta giật râu, bị mắng nhiếc phỉ nhổ”. Càng chịu đau khổ, Người Tôi Trung lại càng
tin tưởng vào Thiên Chúa là Đấng phù trợ ngài. Lòng tin vào Thiên Chúa đã giúp ngài có những
hành vi phi thường, như “không hổ thẹn, trơ mặt ra như đá”. Hơn thế nữa, Người Tôi Trung còn dám thách thức
kẻ thù: “Ai tranh tụng với tôi? Cùng nhau ta hầu tòa! Ai muốn kiện cáo tôi? Cứ thử đến đây coi!” Quả thực hình ảnh Người Tôi Trung đáng ngưỡng
mộ và ca tụng. Nhưng hình ảnh ấy còn
sáng ngời hơn gấp bội khi chúng ta chiêm ngưỡng hình ảnh Chúa Giê-su Ki-tô
trong cuộc Thương khó và cái chết được Người báo trước cho các môn đệ trên đường
Thầy trò cùng tiến về Giê-ru-sa-lem.
2. “Con Người phải chịu đau khổ nhiều…, bị giết
chết và sau ba ngày sẽ sống lại”.
Như chúng ta đã biết, chủ đề quan trọng của tất cả Tin Mừng Mác-cô là nói
về chân tính của Chúa Giê-su: Người là Đức
Ki-tô, Con Thiên Chúa. Từ nhiều tháng
qua, mặc dù các tông đồ theo Chúa đi rao giảng, nhưng đây là lần đầu tiên họ
khám phá ra Thầy mình là ai. “Thầy là Đấng
Ki-tô”. Từ “Ki-tô” là từ Hy-lạp được dịch
ra từ tiếng Híp-ri là Mê-si-a. Cả hai từ
này đều có nghĩa là “Đấng được tuyển chọn” hoặc “Đấng được thánh hóa”. Người Do-thái
hiểu từ Mê-si-a là Vị Cứu Tinh mà họ chờ đợi từ lâu. Còn các tông đồ cũng hiểu như vậy, nhưng họ cần
được Chúa giải thích thêm cho rõ ràng, vì thế Chúa cho họ biết: Con Người phải chịu đau khổ nhiều. Không những Chúa Giê-su cho họ biết, mà Người
còn “nói rõ, không úp mở” và nói chi tiết về những đau khổ ấy nữa. Người dạy:
“Con Người phải chịu đau khổ nhiều,
bị các kỳ mục, thượng tế cùng kinh sư loại bỏ, bị giết chết và sau ba ngày sẽ sống
lại”. Lời tiên báo rõ ràng ấy khác
nào tiếng sét đánh ngang tai ông Phê-rô và các tông đồ khác. Bao lâu nay họ vẫn ôm giấc mộng lớn khi “bỏ mọi
sự mà theo Thầy”. Giờ đây khi Chúa loan
báo cái chết của Người đã đến gần thì mọi hy vọng của họ đặt nơi Người đều tan
thành mây khói thôi! Quá nóng lòng nên
ông Phê-rô phản ứng mạnh. Ông kéo Chúa
Giê-su ra chỗ khác và bắt đầu can gián Người đừng chấp nhận số phận nghiệt ngã ấy. Ông tin là Thầy có đủ quyền năng để hóa giải
tất cả những khó khăn đó. Mặc dù Chúa có
nói đến sự kiện “sau ba ngày sẽ sống lại”, nhưng hy vọng này vượt quá khả năng
chấp nhận của ông. Ông nhìn cuộc Thương
khó và cái chết của Chúa theo quan điểm người đời: chết là hết!
Làm sao Thầy có thể sống lại được sau khi đã bị người ta giết! Ông Phê-rô đứng trước mặt Chúa. Sau lưng Chúa là các tông đồ khác. Quả thực vị trí của Phê-rô lúc này chẳng khác
gì cản đường Chúa lên Giê-ru-sa-lem. Trước
khi nặng lời quở trách Phê-rô, Chúa “quay lại, nhìn các môn đệ”. Chúa làm như thế nghĩa là gì nếu không phải
là Người muốn bảo Phê-rô: “Anh không biết
rằng làm môn đệ là phải đi theo sau Thầy, chứ không đi trước Thầy, thậm chí còn
cản đường Thầy nữa”? Rồi Chúa gọi Phê-rô
là Xa-tan. Gọi như thế, Chúa không có ý
rủa xả Phê-rô đâu. Người chỉ muốn đánh một
roi thật đau cho Phê-rô nhớ đời mà thôi.
Người bảo ông hãy lui lại đằng sau Người mà theo Người giống như các môn
đệ khác. Bài học thấm thía Người muốn dạy
Phê-rô (dĩ nhiên tất cả chúng ta nữa), đó là:
“Vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa, mà là của
loài người”. Chúa Giê-su chỉ muốn Phê-rô,
các môn đệ khác và cả chúng ta hãy giữ đúng vị trí của mình là học trò hoặc môn
đệ. Chúng ta được Chúa gọi để “theo” Người,
chứ không phải để bắt Người phải theo chúng ta!
Chúng ta được Chúa dạy dỗ để suy nghĩ theo lối suy nghĩ của Chúa, chứ không
phải bắt Người phải suy nghĩ theo chúng ta!
Do đó,
“theo Chúa” chính là bài học kết luận của sự kiện Tin Mừng hôm nay. Thước ngọc khuôn vàng của việc làm môn đệ sẽ
không bao giờ thay đổi, như Chúa Giê-su đã khẳng định: “Ai muốn
theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo”. Từ bỏ chính mình nghĩa là từ bỏ hẳn lối sống
theo thế gian trong hành động, lời nói và việc làm của chúng ta. Từ bỏ như thế chắc chắn không dễ dàng đâu và
thực sự việc từ bỏ này đã trở thành “thập giá” chúng ta phải “vác” hằng ngày rồi. Hơn thế nữa, từ bỏ như vậy còn có nghĩa là
“liều mất mạng sống vì Thầy và vì Tin Mừng”!
Sống sứ điệp Lời
Chúa
3. “Đức tin không có hành động thì quả là đức
tin chết”. Bài đọc trích ngôn sứ
I-sai-a và bài Tin Mừng đã cho chúng ta thấy rõ ràng “Đấng Ki-tô” hay “Con Người”
phải hoàn tất sứ mệnh như thế nào. Chúa
Giê-su đã kết thúc sứ mệnh ấy khi Người chịu chết trên thập giá và sống lại để
chuộc tội chúng ta, cho chúng ta được hòa giải và làm con cái Thiên Chúa. Theo kế hoạch cứu độ của Chúa Cha, Người đòi
hỏi chúng ta phải “tin vào Con Người”.
Đó cũng là tất cả nội dung đức tin của chúng ta. Thánh Gia-cô-bê là vị tông đồ luôn nhấn mạnh
đến đức tin vào Chúa Ki-tô. Điều thực tiễn
nhất ngài dạy chúng ta về đức tin ấy gặp thấy trong bài đọc 2 hôm nay và cũng
là bài học sống sứ điệp Lời Chúa của chúng ta.
Ngài cho thấy đức tin không chỉ là những xác tín trừu tượng, công việc của
trí não, nhưng đức tin phải là những điều được thể hiện bằng hành động. Thánh Gia-cô-bê lý luận hết sức giản dị nhưng
vô cùng sắc bén, để nói lên thế nào là đức tin sống động. Trước hết ngài đặt ra một định đề: “Đức
tin không có hành động thì quả là đức tin chết”. Sau khi ngài đưa ra hai mẫu người: một người có đức tin và một người có hành động. Vậy trong hai người này, ai là người biểu lộ
được đức tin? Thánh Gia-cô-bê trả lời bằng
một thách thức: “Bạn thử cho tôi thấy thế
nào là tin mà không hành động, còn tôi, tôi sẽ hành động để cho bạn thấy thế
nào là tin”. Quả là một cách giải thích
tuyệt vời về đức tin. Chúng ta hy vọng
mình sẽ thuộc về mẫu người thứ hai, tức là chúng ta sẽ hành động để cho những
người chung quanh chúng ta thấy thế nào là tin.
Đó cũng là lối sống đích thực của Ki-tô hữu chúng ta vậy! Mong thay!
Lm. Đa-minh Trần
đình Nhi