Chúa Nhật XXIX Thường
Niên C
Cầu Nguyện Luôn
Lc 18:1-8: 1 Ðoạn Ngài nói với họ một
ví dụ dạy họ phải cầu nguyện luôn, đừng nhàm chán, 2 rằng: "Tại một thành
nọ, có vị thẩm phán kia, Thiên Chúa thì chẳng kính sợ, mà người ta, thì cũng
chẳng kiêng nể. 3 Trong thành đó lại có một bà goá; bà đã từng đến với ông năn
nỉ: "Xin ông xử cho tôi việc ngươì ta kiện tôi!" 4 Một thời lâu, ông
không chịu. Nhưng về sau, ông tự bảo mình: "Cho dẫu Thiên Chúa, mình không
sợ, mà người ta mình cũng chẳng kiêng nể, 5 thì ít ra bởi mụ goá này cứ rầy
quấy mình, mình cũng sẽ xử quách cho nó, kẻo nó cứ đến hoài làm bương đầu bương
óc mình!"
6 Và Chúa nói: "Các
ngươi nghe thẩm phán bất lương nói gì đó? 7 Còn Thiên Chúa lại không xử cho
những kẻ Người chọn cứ kêu cứu với Người đêm ngày sao?. Với họ, Người lạ lần
lữa mãi sao? Ta bảo các ngươi: Người sẽ mau kíp xử việc họ!"
8 "Tuy vậy Con Người đến sẽ còn gặp được lòng tin trên đất
nữa không?"
Dụ
ngôn nầy liên hệ chặt chẽ với đoạn trước bởi chủ đề là Con Người đến lúc nào và
như thế nào không ai biết cả (17:22-37); bởi đó phải kiên trì cầu nguyện để giữ
vững đức tin cho đến lúc Người đến (18:1.8). Dụ ngôn được trình bày trong các
câu 18:2-5; trước là dẫn nhập và mục đích của dụ ngôn (c. 1), sau là lời giải
thích và kết luận (cc. 6-8).
Ngay trong câu dẫn
nhập, Luca nói ngay mục đích của dụ ngôn sắp được kể ra là “phải cầu nguyện
luôn và đừng nản lòng” (c. 1). Chữ “phải”, dei,
diễn tả ý muốn của Thiên Chúa (x. 2:49; 4:43; 9:22…). Luca nhấn mạnh nhiều đến
việc phải cầu nguyện, nhất là trong những lúc thử thách (x. 22:40.46). Câu kết
của dụ ngôn (c. 8) cho thấy mục đích của việc cầu nguyện là giữ vững đức tin
cho đến ngày Chúa đến. Trong khi chờ đợi Chúa đến, cầu nguyện là phương thế
tuyệt hảo nhất để khỏi mất đức tin.
Ông thẩm phán trong một
thành phố (c. 2). Tư cách đạo đức của ông là “không sợ Thiên Chúa và chẳng
kiêng nể ai cả”. Người “không kính sợ Thiên Chúa” là người không giữ lề luật
của Thiên Chúa (x. Đnl 8:6). Đối lại với ông là những người xuất hiện đầu tiên
trong tin mừng Luca: Zacharia (1;13), Maria (1:30), các mục đồng (2:9.10), các
môn đệ đầu tiên (5:10). Họ kính sợ Thiên Chúa và đi trong đường lối của Người
(x. 1:74-75). Động từ entrepō có túc
từ trực tiếp có nghĩa là “tôn trọng” (20:13), “quan tâm”. Thẩm phán nầy “không
kính sợ Thiên Chúa và chẳng tôn trọng ai” sẽ được gọi là “bất chính” (c. 6).
Bà goá kiên trì (c. 3).
Bà goá thuộc những người nghèo, yếu đuối và không được bênh đỡ (x. 2:37; 4:25; 7:12;
20:47; 21:3-4). Điều bà nài xin là xử cho bà khỏi những bất công do kẻ thù gây
nên. Động từ ekdikēo (cc. 3.5), danh
từ ekdikēsis (cc. 7.8) có nghĩa là
“trả thù”, “trừng phạt”, “bảo đảm sự công bình”. Luca không xác định rõ bà muốn
xử cho công bình điều gì, mà chỉ nhắc đến “kẻ thù” gây nên bất công cho bà. Thể
hiện tại chưa hoàn thành của động từ “đi đến”, erchomai, cho thấy bà kiên trì lui tới nài xin với vị thẩm phán nầy
chưa chấm dứt.
Lúc đầu “trong một thời
gian” (c. 4) ông thẩm phán chẳng muốn xử cho bà, vì ông “không muốn”. Ông muốn làm
theo ý ông, chứ không theo chức vụ và bổn phận của người thẩm phán. “Sau thời gian
ấy”, ông bắt đầu nói với chính mình. Mốc thời gian nầy phân chia hai cảnh của
dụ ngôn. Lời mô tả về ông (c. 2) được ông nhắc lại trong lời nói với chính mình
(c. 4b) cho thấy quyết định phân xử của ông cho bà goá là do động lực ích kỷ
của ông “bà goá nầy cứ quấy rầy mình”, chứ không do một sự kính sợ nào cả. Động
từ hypōpiazō có nghĩa là “đấm vào
mặt”, “tra tấn”, “đối xử tàn tệ”. Vì lời nài nỉ của bà goá tra tấn ông thẩm
phán nên ông phải phân xử cho bà.
Lời giải thích (c. 6-7).
Câu chuyện dụ ngôn đã xong. Mệnh lệnh “Hãy lắng nghe” mời gọi chú ý đến điều ông
thẩm phán nói để nhận ra cách hành động của Thiên Chúa. Câu 7 giải thích điều nầy:
một thẩm phán bất công như vừa được mô tả trong dụ ngôn trên cuối cùng đã phân
xử cho bà goá ngày đêm năn nỉ; phương chi Thiên Chúa, Người không lắng nghe
những người được tuyển chọn cầu nguyện như Người dạy sao (c. 1)? Vậy người môn
đệ không được nản lòng bỏ cầu nguyện cho đến lúc Người đến (x. 11:2). Bà goá được
ví như “người được tuyển chọn” dựa trên điểm chung là “cầu nguyện”. Câu kết luận
(c.8). Chắc chắn là Chúa đến và sẽ mau đến. Người sẽ phân xử cho những người cầu
xin với Người. Điều Người đặt ra là còn tìm thấy đức tin trên mặt đất nữa không.
Có mạo từ, chỉ đức tin của người môn đệ Chúa Giêsu.
Khi lo lắng cho sự sống
còn của đức tin nơi môn đệ trong khi trông đợi Người đến, Chúa Giêsu đã chỉ cho
họ một phương thế hữu hiệu. Đó là cầu nguyện. Vậy chỉ còn một điều lo lắng nơi Người
là người môn đệ bỏ cầu nguyện.
Lm. Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến