Những điều kiện cần để theo Chúa

(Chúa Nhật XIII Thường Niên, C)

Jos.Vinc. Ngọc Biển

Một bài hát ta đã thường hát hoặc đã nhiều lần nghe, đó là bài: “Chúa là Gia Nghiệp” của nhạc sư Mi Trầm, trong đó có đoạn viết: “Chúa là gia nghiệp đời con. Xin Ngài bảo toàn thân con, vì ngoài Chúa ra con tìm đâu thấy hạnh phúc, và chỉ nơi Chúa con tìm thấy được nguồn vui”. Khi hát bài hát đó, chúng ta đều có tâm tình xác tín rằng: chỉ có Chúa là chỗ nương thân, chỉ có Chúa là nguồn hạnh phúc, chỉ có Chúa là Đấng cứu độ. Và, ta mong sao cho được thuộc về Chúa và được Ngài đưa ta đến bến bờ hạnh phúc.

Hôm nay thánh Luca kể lại ba mẩu đối thoại về điều kiện để đi theo Chúa. Ba trường hợp khác nhau, nhưng đều chung một lời mời gọi từ Chúa Giêsu. Khi gọi họ như thế, Chúa Giêsu đã dần dần hé mở cho họ về con người và sứ vụ Thiên Sai của mình; đồng thời, Ngài cũng xác định cho họ thấy tiên vàn hãy lo đi tìm và loan báo về Nước Trời trước, còn mọi chuyện khác, Chúa sẽ lo cho sau. Con đường đi tìm Chúa ấy là con đường của phưu lưu, con đường của từ bỏ… Tuy nhiên, muốn đạt được hạnh phúc thật thì phải lựa chọn con đường đó trong tinh thần dứt khoát.

1.    Đi theo Chúa là chấp nhận một con đường phưu lưu

Trang Tin Mừng hôm nay thuật lại câu chuyện của Thầy trò đang trên đường lên Giêrusalem, bất chợt có một chàng thanh niên tình nguyện đến xin đi theo Đức Giêsu. Không biết anh ta muốn tìm và bày tỏ ý định đi theo Chúa thực sự, hay vì một ảo tưởng nào đó. Cũng không biết anh ta xin đi theo Chúa vì cảm nghiệm được tình yêu của Ngài dành cho anh ta hay vì thấy đám đông theo Chúa nên anh cũng đánh liều xin theo? Nhưng chỉ biết rằng chàng thanh niên này đã cất tiếng thưa với Ngài: “Dù Thầy đi đâu tôi cũng sẽ theo Thầy”. Đứng trước lời đề nghị được đi theo mình, Chúa Giêsu đã không nói là thâu nhận chàng thanh niên này hay không, mà chỉ thấy Ngài nói: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, Con Người không có chỗ gối đầu”. Khi nói như thế, Ngài muốn đưa anh vào một lộ trình của niền tin và phó thác hoàn toàn cho sự an bài của Chúa; mặt khác, Chúa cũng muốn tiên báo cho anh về sự thiếu thốn, bấp bênh trên hành trình ấy. Sự phưu lưu này không có nghĩa là làm cho anh hoang mang về con người và sứ vụ cứu độ của Ngài, mà là giúp cho anh nhận định thật rõ con người của Chúa cũng như cho anh thấy trước được những khó khăn của sứ vụ.

Thật vậy, theo Chúa là phải chấp nhận hy sinh, từ bỏ. Phải ra khỏi những sự ổn định của cuộc sống để ưu tiên cho sứ mạng. Ngài báo cho anh ta biết như thế để phần nào phá tan những tâm tưởng của nhiều người và có thể là của chính anh về một Đấng Mêsia quyền thế, giàu sang, ổn định theo kiểu người đời. Những lối hiểu như thế không đúng về con người và sứ vụ của Đấng Thiên Sai. Quả thật, Chúa Giêsu không có gì làm của riêng cho chính mình. Từng lời rao giảng, từng phép lạ và cả cuộc đời của Ngài là thi hành thánh ý Thiên Chúa Cha cho trọn vẹn. Vì vậy, nếu anh thanh niên này muốn theo Ngài, thì cũng phải đón nhận cuộc sống như Ngài đã sống. Một cuộc sống mà theo lối nói của Việt Nam thì: “tối đâu là nhà, ngã đâu là giường”.

2.    Theo Chúa là lo tìm Nước Thiên Chúa trước hết

Khác với trường hợp thứ nhất, lần này Chúa Giêsu chủ động lên tiếng gọi một người thanh niên: "Anh hãy theo tôi!". Ngài muốn anh ta lên đường với Ngài để loan truyền Nước Thiên Chúa, để cùng Ngài sống chứng tá cho Nước Trời. Đứng trước lời mời gọi này, chàng thanh niên đã đặt ra cho Chúa một điều kiện là: "Thưa Thầy, xin cho phép tôi về chôn cất cha tôi trước đã", rồi đi theo Ngài sau. Nhưng Chúa Giêsu đã không chấp nhận, Ngài đã phủ nhận thái độ đó và coi là không xứng hợp với tinh thần tông đồ, nên Ngài đã nói: "Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ. Còn anh, anh hãy đi loan báo Triều Đại Thiên Chúa".

Qua câu trả lời của Chúa Giêsu, Ngài cho anh ta thấy rằng: thời điểm này và ngay tức khắc, anh hãy theo tôi để loan báo Triều Đại Thiên Chúa cho những người chưa biết, vì ơn cứu độ phải loan đi đến tận cùng trái đất và sứ mạng này là quan trọng nhất. Đây là nhu cầu cấp bách, vượt lên trên mọi tình cảm tự nhiên của con người. Ngài không chấp nhận sự lần lữa và kèo nèo của một người môn đệ. Sứ mạng loan báo Tin Mừng là gian nan khốn khổ, đòi buộc phải hy sinh, phải từ bỏ, phải mau mắn… vì thế, không thể chấp nhận một con người có thái độ trì hoãn.

Khi đòi hỏi như thế, xem ra có vẻ Chúa muốn phủ nhận tình cảm ruột thịt, nghĩa vụ căn bản của con cái với người quá cố, hơn nữa lại là người sinh thành ra mình. Nhưng không, Chúa có ý muốn nói rằng: Nước Trời là quan trọng. Mọi thứ khác là thứ yếu. Nên ngay lúc này, anh ta phải lựa chọn. Lựa chọn Chúa và nghĩa vụ Loan Báo Tin Mừng là điều thiết yếu.

3.      Muốn theo Chúa là phải có thái độ dứt khoát

Đi xa thêm một chút nữa, Chúa Giêsu lại cất tiếng gọi một người khác đi theo Ngài. Khi được gọi, người thanh niên này thưa: "Thưa Thầy, tôi xin theo Thầy, nhưng xin cho phép tôi từ biệt gia đình trước đã". Người thanh niên này quả thực cũng muốn theo Chúa, nhưng anh ta muốn xin Chúa cho lui lại ít thời gian nữa, để anh ta lo giàn xếp chuyện gia đình… Vẫn một điều kiện tiên quyết mang tính quyết định, nên Chúa Giêsu bảo: "Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau, thì không thích hợp với Nước Thiên Chúa". Qua câu nói này, Chúa Giêsu nói cho người xin theo Ngài biết rằng: thái độ dứt khoát là yếu tố căn bản để trở nên môn đệ của Ngài. Theo Chúa là cần phải bỏ mọi sự, không lưỡng lự, không thể tiến thoái lưỡng nan, không chấp nhận nhập nhằng với những ràng buộc của cải, thế gian và tình cảm. Muốn là người thợ cày tốt thì người cầm cày phải nhìn thẳng về phía trước để đi, nếu không thì đường cày sẽ cong queo, không thẳng hàng được. Như vậy, theo Chúa, phải để lại mọi sự, kể cả những gì là thân thuộc, gắn liền với cuộc sống, ngay cả những quyến luyến tình cảm của gia đình… Để đạt được Nước Trời, người môn đệ phải ưu tiên số một cho những đòi hỏi của Nước ấy.  Phải từ bỏ tất cả quá khứ, quên đi dĩ vãng (x. 1 Pr 5,8-9), và nhắm thẳng vào tương lai để ta tiến bước. Điều này quan trọng hơn cả cha mẹ, anh chị em, vợ con và ngay cả mạng sống của mình nữa.

4. Còn chúng ta thì sao?

Khi đọc bài Tin Mừng này, hẳn mỗi người chúng ta đều đặt ra cho mình một câu hỏi: chúng ta có được Chúa gọi không? Điều kiện của Chúa đặt ra cho chúng ta thời nay là gì?

Quả thật, mỗi người chúng ta đều được Chúa mời gọi để đi theo Ngài. Và những điều kiện để đi theo Chúa cũng không khác gì những người được Chúa gọi và xin đi theo Ngài trong bài Tin Mừng hôm nay.

Trước tiên, ngày chúng ta lãnh nhận Bí tích Rửa Tội, chúng ta được mời gọi trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Giêsu, được tháp nhập vào dân của Chúa và cũng được mời gọi sống những giá trị của Tin Mừng trong đời sống. Những giá trị đó đòi hỏi ta phải từ bỏ ý riêng, chết đi cho con người cũ, và mặc lấy con người mới là chính Chúa Giêsu. Luôn chiếu tỏa ánh sáng Tin Mừng như ngọn nến cháy sáng. Đây là ơn gọi căn bản của mỗi chúng ta.

Thứ đến, vào một thời điểm nhất định, mỗi người đều có một lựa chọn cho bậc sống của mình. Người thì xây dựng gia đình; người thì đi tu. Hai con đường. Hai ơn gọi. Nhưng đều chung một sứ vụ là loan báo Tin Mừng cho mọi người. Có nhiều cách để loan báo: là một người chồng mẫu mực; một người vợ thủy chung; một đời tu trung thành. Đây cũng là những cách loan báo Tin Mừng thật hữu hiệu xuyên qua đời sống gương mẫu. Bên cạnh đó, sống trong một xã hội mà người ta thích sự ổn định, lo thu tích và hưởng thụ, bất chấp những giá trị đạo đức… Trước thực trạng ấy, người Kitô hữu một khi đã chọn Chúa làm lẽ sống, làm lý tưởng, làm gia nghiệp thì phải phải khước từ những tiêu chuẩn ấy, để thay vào đó là sự công bằng, lòng bác ái, tình liên đới…

Khi sống và làm như thế, là ta đang đáp lại lời mời gọi của Chúa Giêsu và những đòi hỏi của Tin Mừng; đồng thời phản chiếu cho thế giới, con người ngày hôm nay những giá trị đích thực của Tin Mừng xuyên qua những lựa chọn và lối sống của chúng ta.

Được như thế, là ta đang làm chứng và hướng về một thực tại khác, một thực tại siêu việt, vượt lên trên những gì là tầm thường chóng qua, mau hết. Đây cũng là mục đích ưu tiên cho giá trị tối hậu của chúng ta.

Nhưng muốn làm được điều đó, mỗi chúng ta đều  phải vượt lên trên những ràng buộc về quyền, tiền và sẵn sàng bước theo Chúa Giêsu trên hành trình loan báo này. Bao lâu chúng ta còn vướng bận quá nhiều trong những chuyện như cơm áo gạo tiền; còn đi tìm những điểm tựa danh vọng, an nhàn thư thái; còn lo lắng quá nhiều đến tình cảm riêng tư, thì bấy lâu con người chúng ta nặng nề và không thanh thoát trong việc làm vinh danh Chúa và mưu cầu hạnh phúc cho con người được.

Có được tinh thần thanh thoát và nhẹ nhàng thì chúng ta mới nhạy bén để làm theo sự hướng dẫn của Thần Khí chứ không theo xác thịt. Khi sống và lựa chọn như thế, ta mới xác định căn tính và mục đích của chúng ta, và Chúa mới là gia nghiệp của ta thực sự.

Lạy Chúa, xin cho chúng con biết sẵn sàng đáp lại lời mời gọi của Chúa. Biết từ bỏ ý riêng để thánh ý Chúa được thể hiện nơi chúng con. Xin cho chúng con biết nghĩ đến người khác vì phần rỗi của họ như Chúa khi xưa. Amen.