CẨN TRỌNG KHI SỬ DỤNG
TIỀN CỦA
CHÚA NHẬT 18 THƯỜNG NIÊN, C
(Gv 1,2 ; 2,21-23; Cl 3,1-5.9-11;
Lc 12,13-21)
Jos. Vinc. Ngọc Biển
Đã từ lâu đời, nơi xã hội loài người, con người luôn coi trọng
đồng tiền. Đồng tiền nhiều khi đóng vai trò quyết định thành công hay thất
bại... chẳng thế mà người ta thường nói:
“Đồng tiền là tiên là
phật
Là sức bật của con
người
Là nụ cười của tuổi
trẻ
Là sức khỏe của tuổi
già
Là cái đà danh vọng
Là cái lọng che thân
Là cán cân công lý…!”.
Và còn có những người mạnh miệng hơn khi tuyên bố rằng: “Có tiền mua tiên cũng được”.
Tuy nhiên, phụng vụ Lời Chúa hôm nay chỉ ra sự giới hạn của đồng
tiền. Đồng thời cũng dạy cho chúng ta bài học về cách sử dụng tiền của sao cho
hợp lý, để nó không chỉ có ích cho cuộc sống, mà còn có lợi cho phần hồn và ơn
cứu chuộc.
1.
Thái độ của con người về tiền bạc
Khi diễn tả tâm lý của con người về sự quý chuộng đồng tiền,
người ta đã đúc kết qua một câu nói: “Đồng tiền liền khúc ruột”.
Bởi vậy, nhiều người đã dành cả một cuộc đời cặm cụi kiếm tiền,
tìm mọi cách để giữ tiền và không chịu rời bỏ đồng tiền. Khi phải sử dụng hay
mất mát, họ cảm thấy như mất đi một phần cuộc sống, chẳng khác gì: “Của đau
con xót”.
Thực ra, việc kiếm tiền và giữ tiền tự bản chất không xấu. Tuy
nhiên, sử dụng tiền làm sao cho hợp lý mới là điều đáng lưu tâm.
Đáng buồn thay, trong thực trạng xã hội hiện thời, người ta coi
trọng đồng tiền đến độ tôn thờ nó như ông chủ. Họ sẵn sàng sử dụng đồng tiền để
làm cho cán cân công lý bị lệch chuẩn cũng như đổi trắng thành đen...
Thật vậy:
“Đồng tiền không phấn không hồ,
Đồng tiền khéo điểm,
khéo tô mặt người”.
Chính vì lẽ đó, mà thi sĩ Nguyễn Bỉnh
Khiêm đã thốt lên một cách chua chát:
“Nếu không điều lợi khôn thành dại,
Đã có đồng tiền dở
cũng hay”.
Nếu sử dụng đồng tiền cho tốt thì nó
sẽ trở thành tên đầy tớ trung thành, còn nếu sử dụng sai, nó sẽ là ông chủ bất
nhân và lẽ đương nhiên, ta trở thành nô lệ cho nó.
Kinh nghiệm cuộc sống của mỗi người đã dạy cho chúng ta bài học
về đồng tiền. Thật vậy, đồng tiền nó cũng có thể trang điểm cho chúng ta vinh
quang, danh dự và giúp chúng ta trở thành con người có nhân nghĩa với anh chị
em đồng loại. Nhưng ngược lại, đồng tiền nó cũng nhấn chìm chúng ta xuống tận bùn
đen và nó tước hết tất cả những gì là danh thơm tiếng tốt nơi mỗi người nếu đặt
để chúng sai vị trí!
Bài Tin Mừng hôm nay, thánh Luca cho thấy thái độ của Đức Giêsu
về vấn đề tiền bạc và làm toát lên lời dạy của Ngài cho người đương thời biết
sự giới hạn của đồng tiền.
Câu chuyện được khỏi đi từ việc có hai anh em đến nhờ Ngài phân
chia tài sản, bởi lẽ, trước mắt họ, Đức Giêsu là một bậc thầy rabbi có uy tín
trong dân, nên việc nhờ Ngài phân chia tài sản là điều cần thiết.
Tuy nhiên, trước lời đề nghị này, Đức Giêsu đã thẳng thắn từ
chối vai trò trung gian. Ngài từ chối, không phải vì Ngài thờ ơ, lạnh lùng với
thực trạng cuộc sống của hai anh em này. Nhưng qua đó, Ngài muốn khẳng định
rằng: sứ vụ Thiên Sai của Ngài không phải là để làm những chuyện như thế, mà là
loan báo ơn cứu độ và phần rỗi của con người. Vì thế, Ngài đã trả lời khi được
đề nghị: “Này anh, ai đã đặt tôi làm người xử kiện hay chia gia
tài cho các anh”?.
Nhân dịp thuận lợi này, Đức Giêsu đã
dạy cho hai anh em này bài học: hãy tránh xa mọi thứ tham lam, bởi lẽ những của
cải chiếm dụng được sẽ không đảm bảo cho được sống đời đời. Vì thế, đừng cậy
dựa vào chúng quá lẽ.
Như một sự chứng minh, Đức Giêsu đã kể cho họ nghe dụ ngôn nhà phú
hộ giàu có, nhưng đã không biết sử dụng tiền của cách chính đáng và hữu ích.
Lý do, ông phú hộ này khi có tiền của dư thừa, đã chè chén say
sưa, xây dựng đền đài kho lẫm khổng lồ; ăn chơi phung phí, không hề nghĩ đến
việc chia sẻ cho người nghèo và mưu cầu sự sống mai sau, tức là phần hồn. Ông
ta coi những thứ đó như là một thứ đảm bảo cho cuộc sống của ông. Vì thế, ông
ta đã ngủ mê trên sự giàu có, nhưng thực ra, đến ngày tận cùng, sự giàu có đó
đã tố cáo ông và làm cho ông trắng tay.
Kết thúc câu chuyện, Đức Giêsu đưa ra giả thiết: “Đêm nay
người ta sẽ đến đòi linh hồn ngươi” thì lúc đó: “Những của cải ngươi
tích trữ sẽ để lại cho ai”?.
3.
Thái độ của người Kitô hữu về việc sử dụng tiền bạc
Lời cảnh tỉnh trên của Đức Giêsu đã là một sự cảnh báo cho mỗi
người chúng ta hôm nay.
Vì thế, với tư cách là Kitô hữu, chúng ta phải chọn sao cho
trọn. Tức là trước khi lựa chọn, chúng ta hãy xét đến sự ưu tiên.
Sách Giảng Viên trong bài đọc I đã đưa ra lời nhắc nhở: “Phù
vân, quả là phù vân. Phù vân quả là phù vân. Tất cả chỉ là phù vân”.
Sang bài đọc II, thánh Phaolô tiếp nối tư tưởng đó để khuyên bảo
tín hữu của ngài khi đã trở nên thụ tạo mới, mặc lấy Đức Kitô và thuộc về Ngài
qua Bí tích Rửa Tội, thì: “Hãy hướng lòng trí về những gì thuộc
thượng giới, chứ đừng chú tâm vào những gì thuộc hạ giới”.
Và, như một sự mặc khải, Đức Giêsu đã chỉ dạy thật rõ ràng: “Đừng
thu tích của cải trần gian cho mình mà hãy lo làm giầu trước mặt Thiên Chúa”.
Nhưng oái oăm thay! Nhiều người trong chúng ta không mảy may đến
những lời cảch báo trên, mà ngược lại, chúng ta đã thượng tôn đồng tiền đến độ
tôn thờ chúng. Coi chúng như gia tài. Giữ chúng như kho báu. Nên đã tìm mọi thủ
đoạn để chụp giật được đồng tiền, đôi khi bán rẻ cả lương tâm để có được đồng
tiền. Khi có nó, chúng ta đã phung phí cách thỏa thích nơi các cuộc ăn nhậu vô
bổ, hút chích cũng như những việc làm bất chính khác...!
Trước những thái độ trên, hẳn là chúng ta đã đi vào vết xe đổ
của nhà phú hộ ngu ngốc trong bài Tin Mừng hôm nay.
Sứ điệp Lời Chúa dạy chúng ta rằng:
Nhiều tiền lắm bạc không phải là tội hay xấu xa, nếu đồng tiền
được làm ra bởi công khó của mình. Mặt khác, giàu có mà biết sử dụng đúng mục
đích thì thật là hữu ích không chỉ cho phần xác, mà còn cả phần hồn. Vì thế,
giàu có trước mặt Thiên Chúa không hệ tại ở đồng tiền, mà là ở cách sử dụng
đồng tiền.
Cần nhớ rằng: “Chúng ta đã chẳng mang gì vào trong thế gian,
và chúng ta cũng không thể mang bất cứ cái gì ra khỏi đó” (1Tm 6,7).
Vì thế, đừng bám víu quá lẽ vào tiền bạc, mà hãy: “Sắm lấy
túi tiền chẳng bao giờ cũ rách, một kho tàng chẳng thể hao hụt ở trên trời, nơi
trộm cắp không bén mảng, mối mọt cũng không đục phá” (Lc 12,33), đó là sự sẻ chia cho người nghèo.
Lạy Chúa Giêsu, xin
cho chúng con hiểu rằng: chỉ có sự cho đi thì mới là gia tài của chúng con. Bởi
vì khi nằm xuống, những gì chúng con đang có, cũng phải trả lại cho đời. Những
gì thuộc về chúng con thì từ nay không còn nữa. Chỉ những gì đã cho đi vì lòng
mến thì mới thuộc về chúng con và nó sẽ theo chúng con đến trước tòa phán xét
để bênh vực chúng con mà thôi. Amen.