Cầu Nguyện Theo Kinh Lạy Cha

CHÚA NHẬT 17 THƯỜNG NIÊN C

St 18,20-32 ; Cl 2,12-14 ; Lc 11,1-13

CẦU NGUYỆN THEO KINH LẠY CHA

I. HỌC LỜI CHÚA

1. TIN MỪNG : Lc 11,1-13

(1) Có một lần Đức Giê-su cầu nguyện ở nơi kia. Người cầu nguyện xong, thì có một người trong nhóm môn đệ nói với Người : “Thưa Thầy, xin dạy chúng con cầu nguyện, cũng như ông Gio-an đã dạy môn đệ của ông”. (2) Người bảo các ông : “Khi cầu nguyện, anh em hãy nói”. “Lạy Cha, xin làm cho Danh thánh Cha vinh hiển, Triều đại Cha mau đến. (3) Xin Cha cho chúng con ngày nào có lương thực ngày ấy. (4) Xin tha tội cho chúng con, vì chính chúng con cũng tha cho mọi người mắc lỗi với chúng con. Và xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ”. (5) Người còn nói với các ông : “Ai trong anh em có một người bạn, và nửa đêm đến nhà người bạn ấy mà nói : “Bạn ơi, cho tôi vay ba cái bánh, (6) vì tôi có anh bạn lỡ đường ghé lại nhà, và tôi không có gì dọn cho anh ta ăn cả. (7) Mà người kia từ trong nhà lại đáp : “Xin anh đừng quấy rầy tôi : Cửa đã đóng rồi. Các cháu lại ngủ cùng giường với tôi. Tôi không thể dậy lấy bánh cho anh được”. (8) Thầy nói cho anh biết : Dẫu người kia không dậy để cho người này vì tình bạn, thì cũng sẽ dậy để cho người này tất cả những gì anh cần, vì thể diện”. (9) Thế nên Thầy bảo anh em : anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ thì sẽ mở cho. (10) Vì hễ ai xin thì nhận được, ai tìm thì thấy, ai gõ cửa thì sẽ mở cho. (11) Ai trong anh em là một người cha, mà khi con xin cá, lại lấy rắn thay vì cá mà cho nó ? (12) Hoặc nó xin trứng, mà lại cho nó con bò cạp ? (13) Vậy nếu anh em là những kẻ xấu, mà còn biết cho con cái mình những của tốt lành, phương chi Cha trên trời. Người sẽ ban Thánh Thần cho những kẻ xin Người ?”

2. Ý CHÍNH :

Theo đề nghị của môn đệ, Đức Giê-su đã dạy các ông cầu nguyện bằng Kinh Lạy Cha và kèm theo 3 lời khuyên về sự cầu nguyện như sau : Một là lời cầu nguyện phải vừa có tâm tình yêu mến lại vừa ngắn gọn phong phú. Hai là phải kiên trì cầu xin và đừng ngã lòng. Ba là phải vững tin Chúa sẽ ban ơn lành hồn xác giúp ta được ơn cứu độ.

3. CHÚ THÍCH :

- C 1-2a : + Có một lần Đức Giê-su cầu nguyện ở nơi kia : Thánh Mat-thêu đặt Kinh Lạy Cha trong khung cảnh Bài giảng trên núi” (x. Mt 6,5-15). Còn ở đây thánh Lu-ca không nói về thời gian và nơi chốn của Kinh Lạy Cha, mà chỉ cho thấy có liên quan giữa gương cầu nguyện của Đức Giê-su với việc Người dạy môn đệ cầu nguyện.

- C 2b-4 : + Lạy Cha : Lời xưng hô mở đầu đơn giản hơn trong Tin mừng Mát-thêu. Khi gọi Thiên Chúa là Cha, Đức Giê-su muốn dạy môn đệ khẩn cầu với Thiên Chúa như con cái thưa chuyện với một người Cha rất thân thương. + Xin làm cho Danh thánh Cha vinh hiển : Xin cho Danh Cha được nhìn nhận là thánh, vì Cha là Đấng Thánh. Đây là lời ước nguyện cho mọi người được nhận biết và tôn thờ Thiên Chúa. + Triều đại Cha mau đến : Triều đại ám chỉ Hội thánh trần thế hữu hình. Ở đây xin cho Hội thánh được lan truyền khắp nơi, cho Vương quốc của Thiên Chúa được mọi người đón nhận.+ Xin Cha cho chúng con ngày nào có lương thực ngày ấy : Xin Chúa ban thực phẩm cần dùng hằng ngày. Của ăn nuôi thể xác là cơm ăn áo mặc và của nuôi linh hồn là Lời Chúa, Mình Thánh Chúa và Thánh Ý Chúa (x Ga 6,34). + Xin tha tội cho chúng con : Lu-ca đổi chữ “lỗi” trong Mát-thêu (x. Mt 6,12) thành chữ “tội”. Hai từ “tội, lỗi” tiếng Hy lạp còn có nghĩa là “nợ”. Tội là trở ngại lớn nhất cho Triều Đại của Thiên Chúa mau hiển trị cũng như cho tình yêu thương giữa cộng đoàn, nên cần phải xin Cha tha tội. + Vì chính chúng con cũng tha cho mọi người mắc lỗi với chúng con : Tha thứ cho người mắc lỗi với mình là điều kiện để xứng đáng được Thiên Chúa tha thứ tội lỗi cho mình (x Lc 23,34; Mt 6,14; Mc 11,25). + Xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ : Cám dỗ nguy hiểm nhất của ma quỷ là xúi người ta chối bỏ đức tin vào Thiên Chúa và thù ghét làm hại nhau. Do đó Đức Giê-su kêu gọi “Hãy cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ” (Lc 22,40).

- C 5-8 : + Người còn nói với các ông: “Ai trong anh em có một người bạn.” : Đức Giê-su dùng dụ ngôn về người bạn quấy rầy để dạy môn đệ phải kiên nhẫn nài xin và đừng bao giờ ngã lòng khi xin mãi mà chưa nhận được. Kiên trì xin đi xin lại là điều kiện để lời cầu của ta được Thiên Chúa vui nhận. Thiên Chúa sẽ không ban ơn để khỏi bị quấy rầy giống như người chủ nhà trong bài dụ ngôn. Khi không ban ngay điều ta xin là Người để ta thể hiện thái độ kiên nhẫn cậy trông và phó thác vào tình thương của Người. + Vì thể diện : Câu chuyện dụ ngôn xoay quanh ba nhân vật như sau: Nhân dịp có một anh bạn A lỡ đường ghé lại trọ tại nhà của bạn mình là B. Anh B liền chạy sang nhà anh C cũng là bạn để xin vay ba cái bánh về nhà đãi khách. Anh C khi ấy đã vào giường ngủ rồi và rất ngại phải ra khỏi giường lấy bánh cho bạn. Nhưng vì anh B cứ kêu nài mãi nên cuối cùng anh C đành phải ra khỏi giường thỏa mãn tất cả những gì anh B cần, dù không phải do tình bạn thúc đẩy thì cũng vì e sợ bị mất thể diện, sợ bị mang tiếng là ích kỷ vì đã từ chối giúp đỡ bạn bè trong lúc khó khăn. Từ đó Đức Giê-su muốn các môn đệ nhớ đến tình thương của Thiên Chúa Cha. Người sẽ ban điều tốt lành là ơn Thánh Thần cho những ai thành tâm và kiên trì cầu xin Người.

- C 9-13 : + Anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cửa thì sẽ mở cho... : Lời cầu nguyện là điều kiện cần để được Chúa nhậm lời: Thiên Chúa sẽ ban ơn cứu độ cho ai xin, ban đức tin cho những ai đi tìm, và sẵn sàng rộng mở Nước Trời cho những ai kiên trì kêu xin Người. + Ai trong anh em là một người cha mà khi con xin cá, lại lấy rắn thay vì cá mà cho nó ? : Đức Giê-su cho biết Thiên Chúa sẽ chấp nhận lời cầu nguyện của chúng ta, vì Người là Cha nhân hậu và hay thương xót hơn các người cha thế gian bội phần. + Vậy nếu anh em là những kẻ xấu, mà còn biết cho con cái mình những của tốt lành, phương chi Cha trên trời : Đức Giê-su so sánh giữa tình thương có giới hạn của các bậc cha mẹ thế gian vốn gian ác, với tình thương vô biên của Thiên Chúa là Cha thánh thiện và đầy từ tâm. + Người sẽ ban Thánh Thần cho những kẻ xin Người : Ơn Thiên Chúa ban cho những kẻ kêu xin Người là “Thánh Thần”, tương đương với “những của tốt lành” trong Mát-thêu (Mt 7,11). Chính “Thánh Thần làm cho ta nên nghĩa tử, khiến chúng ta được kêu lên “Áp-ba! Cha ơi!” (Rm 8,15).

4. CÂU HỎI : 1) Dựa theo lời Đức Giê-su dạy trong kinh Lạy Cha, bạn hãy cho biết : Cầu nguyện là gì ? Phải cầu nguyện với ai và cầu khi nào ? Nên cầu xin những gì ? 2) Có được cầu xin ơn với Đức Mẹ và các thánh không ? Tại sao ? 3)Trong thực tế có nhiều người chẳng cần cầu xin mà thi cử vẫn đậu, buôn bán vẫn thành công, uống thuốc vẫn khỏi bệnh, gieo trồng đúng thời vụ vẫn được mùa bội thu... Đang khi nhiều tín hữu siêng năng cầu khấn nhưng vẫn không đạt được kết quả như ý. Như vậy phải chăng không có Thiên Chúa và cầu nguyện chỉ là hành động mê tín và vô ích ?

II.SỐNG LỜI CHÚA

1. LỜI CHÚA : “Anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cửa thì sẽ mở cho” (Lc 11,9).

2. CÂU CHUYỆN :

1) SỨC MẠNH CỦA LỜI CẦU NGUYỆN :

Có một bác sĩ gốc công giáo, nhưng đã bỏ cầu nguyện và không đến nhà thờ dự lễ từ năm lên 10 tuổi. Một hôm bệnh viện của ông ta tiếp nhận một cô bé 8 tuổi mắc bệnh đau ruột thừa cần phải được mổ cấp thời. Trước khi đưa em lên bàn mổ, viên bác sĩ căn dặn em rằng : “Này em, bệnh em cần phải mổ mới khỏi. Bây giờ em sẽ phải uống một liều thuốc mê để thiếp ngủ trong lúc tôi giải phẫu cho em”. Em bé này từ nhỏ đã được bà mẹ có lòng đạo đức huấn luyện thói quen cầu nguyện mỗi tối trước khi đi ngủ. Khi nghe bác sĩ nói sắp phải ngủ, em liền xin bác sĩ hoãn lại ít phút và quì gối đọc kinh rồi kết thúc bằng lời cầu nguyện như sau : “Xin Chúa chúc lành cho chú bác sĩ và xin Chúa cho con được mau khỏi bệnh”. Về sau viên bác sĩ giải phẫu cho em thuật lại rằng: chiều hôm đó ông đã cầu nguyện thật sốt sắng, một việc mà sau ba mươi năm trời lãng quên, đến nay ông mới bắt đầu làm lại.

2) CẦU NGUYỆN VỚI LÒNG TÍN THÁC CẬY TRÔNG :

Vào cuối thập niên 80, tại Rumani, một trận động đất lớn đã xảy ra làm hơn 10 ngàn người chết. Ngay sau trận động đất, một người cha đã chạy đến nhà trường tìm đứa con trai của mình. Ngôi trường ba tầng đã bị sụp đổ, nhưng người cha đã định hướng vị trí lớp học của con và bắt đầu lấy xẻng đào bới trong đống gạch đổ nát để tìm kiếm con. Các nhân viên cứu hộ và cảnh sát đã ngăn cản và khuyên ông đừng mấy công đào bới nữa vì sẽ rất nguy hiểm. Nhưng ông không nghe và tiếp tục công việc.

Ông đào suốt 12 tiếng đồng hồ nhưng vẫn chẳng thấy tăm hơi con đâu. Ông vừa đào vừa nghĩ: "Mình đã hứa sẽ đến đón con sau giờ tan học thì phải giữ lời, biết đâu nó còn sống dưới đống gạch vụn này thì sao?" Nghĩ thế rồi, ông lại tiếp tục đào. 24 tiếng rồi 48 tiếng đồng hồ đã trôi qua... Rồi ông chợt nghe thấy có tiếng động. Ông gọi tên con và nghe thấy tiếng kêu rất nhỏ vọng lại: "Ba ơi ! ". Nước mắt tuôn trào và ông lại hăng hái đào tiếp cho đến tận lớp học của con. Thằng bé vẫn còn sống cùng với 20 đứa khác đang ngồi ở một góc phòng chưa bị sập. Nó chạy lại ôm chầm lấy ba vừa khóc vừa nói: "Con đã bảo với các bạn rằng: "Ba tớ đã hứa sẽ đến đón tớ, thì thế nào ba tớ cũng giữ lời. Các bạn cứ yên tâm đi, chắc chắn ba tớ sẽ đến đón tớ và sẽ cứu cả bọn mình đó".

Tiếng gọi ba của đứa con nói trên cũng tương tự như lời kinh Lạy Cha mà Đức Giê-su đã dạy chúng ta hôm nay: "Lạy Cha chúng con ở trên trời".

3) KIÊN TRÌ CẦU NGUYỆN VÀ TÍN THÁC VÀO LÒNG CHÚA THƯƠNG XÓT :

Giữa đêm khuya, một căn nhà bằng gỗ giữa nơi hẻo lánh đột nhiên bị bốc cháy. Trong cơn hoảng hốt, vợ chồng và con cái ngủ ở tầng trệt đã mau thức dậy và chạy thoát ra ngoài, rồi đành bất lực đứng nhìn ngọn lửa đang bốc cháy bao trùm toàn thể ngôi nhà. Rồi bà mẹ sực nhớ ra là vẫn còn một đứa con trai út năm tuổi tối qua ngủ trên tầng gác và giờ vẫn chưa có mặt. Phải làm gì đây ? Không ai có thể vào nhà đang cháy được. Giữa lúc mọi người bấn loạn thì cánh cửa sổ trên gác mở ra, cậu bé đã thò đầu ra kêu lớn: “Ba ơi cứu con”. Từ phía dưới, người cha liền nói với cậu: “Con hãy nhảy xuống đi”. Nhưng làm sao cậu bé dám nhảy xuống, bởi vì cậu chỉ thấy khói và lửa ở bên dưới. Cậu bé thốt lên trong tuyệt vọng: “Làm sao con dám nhảy xuống khi không nhìn thấy ba”. Thế nhưng người cha đã trấn an: “Con không thấy ba nhưng ba lại thấy con rất rõ. Hãy cứ yên tâm nhảy xuống vì đã có ba đỡ con”. Thế là với lòng tin cậy phó thác, cậu bé nhắm mắt nhảy từ trên gác cao bốn mét xuống và đã nằm gọn trong vòng tay yêu thương của cha.

Còn chúng ta hôm nay. Khi gặp khó khăn chúng ta có tin cậy và phó thác tương lai cuộc đời cho Thiên Chúa là Cha giàu lòng từ bi thương xót hay không ?

4) LỜI CẦU NGUYỆN PHẢI VỪA XIN ƠN VỪA TẠ ƠN CHÚA:

Hai thiên thần được sai xuống trần gian, mỗi vị mang theo một chiếc giỏ. Họ chia tay nhau để đi khắp hang cùng ngõ hẻm, đến nhà các người giàu có cũng như nhà những người nghèo khổ, thăm các trẻ em cầu nguyện tại tư gia cũng như tất cả nam phụ lão ấu cầu nguyện tại các nhà thờ.

Sau một thời gian, hai thiên thần gặp nhau đúng thời điểm đã hẹn để trở về trời. Chiếc giỏ của một thiên thần thứ nhất nặng như chì, còn chiếc giỏ của thiên thần thứ hai có vẻ như đựng toàn bông gòn.

- Ông mang gì mà nặng thế? Thiên thần thứ nhất hỏi.

- "Tôi được sai đến để thu nhận tất cả những lời cầu xin của nhân loại. Thiên thần mang giỏ nặng trả lời. Rồi hỏi lại:

- Còn ông, sao giỏ của ông lại có vẻ nhẹ hều như thế?

- À, tôi được sai đến để góp nhặt những lời thiên hạ cám ơn Chúa vì những ơn lành Ngài đã thương ban.

Thì ra, chiếc giỏ thu nhận lời cầu xin luôn nặng hơn gấp bội chiếc giỏ thu nhận những lời cám ơn. Còn bạn có dâng lời tạ ơn về bao ơn lành Chúa đã thương ban hay không?

3. SUY NIỆM:

1) CẦU NGUYỆN LÀ GÌ ? :

Cầu nguyện là thưa chuyện với Chúa, như tổ phụ Áp-ra-ham trong bài đọc một hôm nay, hoặc như Đức Giê-su đã dành lúc sáng sớm tinh sương hoặc đêm khuya thanh vắng để đàm đạo với Chúa Cha, Đấng đã sai Người đến. Cả đời sống của Đức Giê-su là một lời cầu nguyện liên lỉ. Khi làm bất cứ việc gì, hay trước khi quyết định điều gì quan trọng, Đức Giê-su đều cầu nguyện để tìm biết ý Chúa Cha và mau mắn thi hành. Khi đựơc yêu cầu, Đức Giê-su đã dạy các môn đệ cầu nguyện bằng kinh Lạy Cha với nội dung và tâm tình như sau:

2) NỘI DUNG LỜI CẦU TRONG KINH LẠY CHA :

- Qua lời thưa : “Lạy Cha”, Đức Giê-su dạy môn đệ phải thưa chuyện trực tiếp với Thiên Chúa như đứa con hiếu thảo tâm sự với người cha thân yêu của mình.

- Nội dung lời cầu nguyện Chúa dạy bao gồm bốn tâm tình chính yếu : Một là Chúc tụng tôn vinh Thiên Chúa qua câu : ”xin làm cho Danh thánh Cha vinh hiển, Triều đại Cha mau đến“ ( Lc 11,2 ). Hai là tâm tình ăn năn sám hối vì những tội ta đã xúc phạm đến Chúa trong tư tưởng, lời nói, việc làm và những điều thiếu sót qua câu : ”Xin tha tội cho chúng con, vì chính chúng con cũng tha cho mọi người mắc lỗi với chúng con“ ( Lc 11, 4). Ba là cảm tạ hồng ân Chúa đã thương ban, và bốn là xin Chúa ban các ơn lành hồn xác qua câu : ”Xin Cha cho chúng con ngày nào có lương thực ngày ấy“ ( Lc 11,3), và “xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ“ (Lc 11,4).

3) TÂM TÌNH PHẢI CÓ KHI CẦU XIN :

-Hãy kiên nhẫn cầu xin và đừng ngã lòng: như dụ ngôn hai người bạn mà người này giữa lúc đêm khuya tìm đến nhà người kia yêu cầu được giúp đỡ. Lúc đầu bị chủ nhà từ chối với lý do cả nhà đã ngủ. Nhưng cuối cùng chủ nhà cũng phải trỗi dậy lấy bánh cho người kia để tránh khỏi bị quấy rầy.

-Hãy luôn tín thác vào tình thương và quyền năng vô biên của Cha: Có những điều chúng ta cầu xin mà Thiên Chúa không đáp ứng. Thực ra Chúa chưa ban là do chúng ta còn thiếu lòng tin và sự kiên trì. Hoặc Chúa không ban vì có thể điều đó có hại cho phần rỗi đời đời của ta. Bù lại, Ngài sẽ ban những ơn khác thực sự giúp ta được ơn cứu độ như lời Đức Giê-su: ” Ai trong anh em là một người cha, mà khi con xin cá, lại lấy rắn thay vì cá mà cho nó ?... Vậy nếu anh em là những kẻ xấu, mà còn biết cho con cái mình những của tốt lành, phương chi Cha trên trời, Người sẽ ban Thánh Thần cho những kẻ xin Người” ( Lc 11,11.13).

4) ÁP DỤNG THỰC HÀNH :

-Hãy làm mọi việc với hết khả năng Chúa ban: Thiên Chúa là Cha chung của mọi người lành kẻ dữ (x Mt 5,45b). Ngài muốn mọi người cộng tác bằng việc tuân theo các quy luật tự nhiên do Ngài sáng tạo là các luật tự nhiên như: Phải học hành chăm chỉ mới thi đậu; Phải uống thuốc đúng liều lượng theo toa bác sĩ giỏi mới được khỏi bệnh; Phải gieo trồng đúng thời vụ và khoa học kỹ thuật mới đạt một mùa gặt bội thu... Trừ ra trong vài trường hợp vì ích lợi thiêng liêng mới được Ngài can thiệp để làm phép lạ mà thôi. Do đó chúng ta không được ỷ lại vào tình thương và quyền năng của Chúa và lười biếng làm việc, chỉ biết cầu xin Chúa ban theo ý riêng ích kỷ của mình.

-Phải vừa cầu nguyện vừa xin vâng ý Chúa: Chúng ta vừa phải làm việc vừa phải cầu nguyện, và phó thác kết quả cho Chúa quan phòng định liệu, noi gưong Đức Giê-su trước giờ khổ nạn đã cầu xin Chúa Cha : “Cha ơi, nếu được, xin cho chén này rời khỏi con. Nhưng xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha” (Mt 26,39). Trong kinh Lạy Cha, Đức Giê-su cũng dạy môn đệ cầu nguyện xin vâng ý Chúa Cha : “Ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời”. Chúng ta cần vâng ý Thiên Chúa vì chỉ Ngài mới biết điều nào là tốt nhất cho phần rỗi đời đời của ta. Nhiều khi chúng ta xin được trúng số mà không biết rằng tiền bạc lại chính là rắn độc làm hại linh hồn ta sau này. Nhiều lúc chúng ta cầu xin ơn lành nhưng lại gặp tòan tai ương thất bại … Nhưng thực ra các tai ương đó chính là thuốc đắng Chúa ban để chữa lành các thói hư của ta như người đời thường nói : “Thuốc đắng dã tật”. Đó cũng là phương cách Chúa thường dùng để thánh hóa ta. Các thánh nhân đã phải trải qua bao bệnh tật và tai ương để đi con đường “Qua đau khổ để vào trong vinh quang” như Chúa Giê-su chỉ dạy và đã trải qua.

- Chúa có thể “rút từ sự dữ ra sự lành”: Chúng ta cần xác tín rằng: khi thành tâm cầu nguyện là chắc chắn ta đã được Chúa nhậm lời rồi. Nhưng Chúa thường ban ơn khác với suy nghĩ của ta, như ngôn sứ I-sai-a đã tuyên sấm lời Chúa: “Như trời cao hơn đất thế nào, thì đường lối Ta vượt trên đường lối các ngươi, và tư tưởng Ta cũng vượt trên tư tưởng các ngươi thế ấy” (Is 55,9). Phải sau một thời gian, chúng ta mới cảm nghiệm được các biến cố xảy ra dù trái ý ta nhưng đều là ơn Chúa ban để đem lại hạnh phúc thực sự cho ta. Giống như tổ phụ Giu-se đã nói với các anh đã bán ông làm nô lệ sang Ai Cập như sau: Điều dữ anh em làm cho tôi thì Chúa đã biến ra sự lành là để tôi giờ đây có thể cứu cha già và con cháu qua cơn đói kém (x St 45,8).

4. THẢO LUẬN : 1) Gặp một người đau khổ, bạn nên khuyên họ dưới lăng kính đức tin như thế nào ? 2) Bạn nên phản ứng thế nào khi bạn cầu xin những điều hoàn toàn chính đáng mà vẫn không được Chúa ban cho như ý ?

5. NGUYỆN CẦU :

LẠY CHÚA GIÊ-SU. Con xin thú thật là con ít cầu nguyện. Con chưa cảm nghiệm được giá trị của lời cầu nguyện và thường ngần ngại khi phải đến nhà thờ dự lễ đọc kinh. Xin cho con biết noi gương Chúa xưa: dành thời gian trong ngày để thưa chuyện với Cha, lắng nghe lời Cha và mau mắn xin vâng, tránh lạm dụng lòng khoan dung nhân từ của Cha. Xin cho con hăng say cộng tác với mọi người để làm cho Nước Cha mau trị đến.

X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.- Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON

LM ĐAN VINH - HHTM