Chúa Nhật thứ 1 Mùa
Vọng, Năm C
(30-11-2003)
ĐỌC LỜI CHÚA
· Is 63,16b-17; 64,1.3b-8: (5) Tất cả chúng con đã trở nên như người nhiễm uế, mọi
việc lành của chúng con khác nào chiếc áo dơ. Tất cả chúng con héo tàn như lá
úa, và tội ác chúng con đã phạm, tựa cơn gió, cuốn chúng con đi
· 1Cr 1,3-9: (6) Lời chứng về Đức Ki-tô đã ăn sâu vững chắc vào lòng
trí anh em, (7) khiến
anh em không thiếu một ân huệ nào, trong lúc mong đợi ngày Đức Giê-su Ki-tô,
Chúa chúng ta, mặc khải vinh quang của Người.
· TIN
MỪNG: Mc 13,33-37
Phải tỉnh thức và sẵn sàng (// Mt 24,36-44)
(33) Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ: «Anh
em phải coi chừng, phải tỉnh thức, vì anh em không biết khi nào thời ấy đến. (34) Cũng như người kia trẩy phương xa, để nhà lại, trao
quyền cho các đầy tớ của mình, chỉ định cho mỗi người một việc, và ra lệnh cho
người giữ cửa phải canh thức. (35) Vậy anh em phải canh thức, vì anh em không biết khi
nào chủ nhà đến: Lúc chập tối hay nửa đêm, lúc gà gáy hay tảng sáng. (36) Anh em phải canh thức, kẻo lỡ ra ông chủ đến bất
thần, bắt gặp anh em đang ngủ. (37) Điều Thầy nói với anh em đây, Thầy cũng nói với hết
thảy mọi người là: phải canh thức!»
CHIA SẺ
Câu hỏi gợi ý:
1. Nếu biết trong tuần tới kẻ trộm sẽ đến nhà bạn, không biết vào lúc
nào, ngày hay đêm, bạn có làm gì khác lạ hơn bình thường không? Tại sao?
2. Tỉnh thức nghĩa là là gì? Cho một vài thí dụ khác nhau về tỉnh thức.
3. Để tỉnh thức theo tinh thần bài Tin Mừng hôm nay, một cách cụ thể
thì phải làm những gì?
Suy tư gợi ý:
1. Nếu tôi biết tuần
này kẻ trộm sẽ đến nhà tôi, thì …
Chúng ta thử xét một cách thật nghiêm túc xem: phản
ứng, tư tưởng và thái độ của ta sẽ thế nào khi được báo tin chắc chắn một bọn
trộm cướp đã dự định đến «thăm» nhà ta tuần này. Được tin ấy, thử hỏi ban đêm
ta còn ngủ yên như mọi khi không? Nếu ta đoán kẻ trộm cũng có thể đến cả vào
ban ngày nữa, thì ta có đề phòng cả ban ngày không? Ta có dám bỏ nhà đi đâu xa
những ngày này, và giao phó nhà cửa cho đám con cái còn bé nhỏ chưa kinh nghiệm
không? – Nếu đoán biết kẻ trộm sẽ đến, chắc chắn ta sẽ gia tăng đề phòng, không
để cho chúng lấy đi của ta bất kỳ đồ vật gì. Muốn đề phòng hữu hiệu, ta phải
canh thức liên tục, không ngừng nghỉ. Ngừng đề phòng lúc nào là kẻ trộm có thể
đến lúc ấy, nhất là vào những lúc chúng biết ta mệt mỏi, lơ là. Nếu đề phòng
liên tục, chắc chắn kẻ trộm sẽ thất bại.
Chỉ vì sợ mất của cải vật chất chóng qua mà ta lo
canh phòng như vậy, lẽ nào mạng sống tâm linh của ta, của cải tâm linh của ta
là cái quí hơn hàng trăm ngàn lần, ta lại không lo lắng canh giữ?
2. Cách sống hiện
tại quyết định số phận vĩnh cửu
Số phận vĩnh cửu của ta tùy thuộc cách sống hiện
tại của ta. Cuộc sống hiện tại trong thời gian là mầm cho cuộc sống vĩnh cửu
mai sau. Mầm tốt sẽ trở thành cây tốt, mầm xấu sẽ trở thành cây xấu. Cuộc sống
vĩnh cửu đã bắt đầu ngay trong cuộc sống hiện tại, và định hình vĩnh viễn ngay
khi ta chấm dứt cuộc sống này, nghĩa là ngay khi ta chết. Nhưng ta chết lúc
nào? Không ai biết được! Những người chết trong hai tòa nhà cao tầng ở New York
ngày 11-9-2001, hay trong tòa nhà 6 tầng các Trung Tâm Thương Mại tại Sàigòn
ngày 29-10-2002 không ai ngờ được trước khi vào đó rằng hôm ấy là ngày tận số
cuộc đời mình. Không ngờ được vì thấy rằng còn gì bảo đảm an toàn hơn khi ở
trong những tòa nhà kiên cố ấy? Thế mới biết tai họa hay cái chết có thể đến
bất kỳ lúc nào, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ở bất kỳ nơi nào. Đối với cái chết,
chẳng lúc nào, chẳng nơi nào, chẳng tình trạng sức khỏe nào là an toàn cả! Thật
đúng như thánh Phao-lô nói: «Khi người ta
nói: “Bình an biết bao, yên ổn biết bao!” thì lúc ấy tai họa sẽ thình lình ập
xuống» (1Tx 5,3). Cái chết đến quả thật như kẻ trộm! không thể biết
trước hay đoán trước được lúc nào, cách nào, và thế nào! Tuy nhiên, chết lúc
nào, cách nào không phải là chuyện quan trọng. Vấn đề hết sức quan trọng chính
là: số phận đời sau của mình thế nào?
Số phận của chúng ta đời sau chính là kết quả của
cách sống đời này. Nếu đời này chúng ta sống vị tha, yêu thương mọi người đúng
theo bản chất của mình là «hình ảnh của
Thiên Chúa» cũng là «con cái
Thiên Chúa», thì đời sau chúng ta sẽ được sống trong một môi trường
đầy yêu thương, được gần gũi với chính Thiên Chúa của Tình Thương. Trái lại,
nếu đời này ta sống ích kỷ, ít tình thương, không tình nghĩa, thường lãnh đạm,
nhạt nhẽo, ganh ghét, hận thù… với tha nhân, thì đời sau chúng ta sẽ phải sống
trong một môi trường không có tình thương, đầy hận thù và xa cách Thiên Chúa.
Điều đó xảy ra không khác gì một quy luật, luật nhân quả: «Cây tốt thì sinh quả tốt, cây xấu thì sinh quả xấu»
(Mt 7,17). Tương tự như một người luôn yêu thương và vui vẻ với mọi người, dễ
dàng hy sinh, sẵn sàng chịu thiệt thòi cho người khác, thì tự nhiên người ấy
tạo ra chung quanh mình một bầu khí vui tươi, thoải mái, yêu thương, và những
ai ở gần người ấy đều tự nhiên cảm thấy hạnh phúc và quí mến người ấy. Trái
lại, một người ích kỷ chỉ nghĩ tới mình, chẳng biết yêu thương hay hy sinh cho
ai, chỉ mong người khác hy sinh, chịu thiệt cho mình, tự nhiên người ấy sẽ tạo
ra chung quanh mình một bầu khí ảm đạm, căng thẳng, buồn tẻ, và chẳng mấy ai
cảm thấy hứng thú gì khi ở với người ấy.
3. Ngày của Chúa
Đối với mỗi cá nhân, Ngày của Chúa – hay ngày Chúa
đến – chính là ngày ta chấm dứt cuộc đời trần thế để đến trình diện trước mặt
Chúa hầu được quyết định về số phận vĩnh cửu của mình. Đối với toàn thế giới,
Ngày của Chúa chính là ngày tận thế, ngày mà tất cả mọi người đã từng sống trên
trần gian đều phải trình diện trước mặt Chúa. Ngài sẽ phán xét Giáo Hội cũng
như tất cả mọi thể chế trần gian, mọi tôn giáo, mọi chủ nghĩa, mọi ý thức hệ,
mọi nền văn hóa, mọi chế độ, mọi quốc gia, mọi tầng lớp, mọi giai cấp, mọi tập
thể… Lúc đó mọi dân mọi nước, mọi tôn giáo, mọi nền văn hóa sẽ biết rõ ràng và
dứt khoát đâu là đúng đâu là sai. Lúc đó, tất cả mọi bí mật trên thế giới trong
tất cả mọi lãnh vực đều được tỏ lộ, phanh phui cho tất cả mọi người thấy, không
một che dấu nào mà không bị hiển lộ… Trước mọi sự được tỏ bày, ai nấy đều tự
mình biết mình là công chính hay tội lỗi, và công chính hay tội lỗi ở mức độ
nào. Mọi người sẽ tâm phục khẩu phục khi thấy số phận của mình, của mọi người
và từng người được ấn định một cách hết sức công bằng, hợp lý và quang minh.
Ngày ấy sẽ là ngày vui mừng, vinh quang cho những
người thật sự công chính, vì họ sẽ được giải oan, được mọi người nhìn nhận sự
trong sạch, ngay thẳng, và tất cả những gì tốt đẹp của mình, đồng thời được
hưởng hạnh phúc vĩnh cửu. Nhưng ngày ấy sẽ là ngày u buồn, nhục nhã, xấu hổ cho
những người giả công chính, giả đạo đức, những kẻ gian ác, vì mọi giả dối, xấu
xa, gian ác của họ, dù được giấu diếm kỹ càng đến đâu cũng đều bị lột trần, phanh
phui trước mọi người, và số phận của họ sẽ là đau khổ muôn đời.
4. Thái độ tỉnh thức
và sẵn sàng
Ngày của Chúa đến như kẻ trộm, không ai biết trước
được, và là ngày qui định dứt khoát số phận đời đời của ta. Vì thế, thái độ
khôn ngoan nhất của ta là luôn luôn tỉnh thức, lúc nào cũng ở trong tư thế sẵn
sàng, để ngày ấy dù có bất ngờ tới đâu, cũng là ngày đem lại vinh quang và hạnh
phúc vĩnh cửu cho ta. Như vậy, thái độ tỉnh thức là thái độ nào?
Tỉnh thức trái với ngủ quên, trái với tình trạng mê
mải, bị thu hút bởi một sự việc gì, khiến ta quên mất điều ta phải nhớ, phải
canh chừng. Một minh họa cụ thể: Nhiều khi người nhà tôi bận việc, yêu cầu tôi
canh chừng ấm nước sôi. Tôi nhận lời với tất cả ý thức. Nhưng chờ lâu quá, để
tiết kiệm thì giờ, tôi lại tiếp tục viết bài. Tới lúc chợt nhớ tới ấm nước thì
đã quá muộn, ấm đã cạn sạch nước. Chậm một chút nữa là ấm sẽ bị cháy! Công việc
đã thu hút tôi đến mức làm tôi quên canh chừng!
Tỉnh thức theo nghĩa của bài Tin Mừng hôm nay là
luôn luôn ý thức được mục đích cuộc đời mình là sống xứng với phẩm giá cao cả
của mình là hình ảnh và là con cái Thiên Chúa, nhờ đó đạt hạnh phúc vĩnh cửu.
Điều đó đòi hỏi tôi phải sống phù hợp với tinh thần Tin Mừng là tinh thần yêu
thương, cụ thể nhất là yêu thương những người gần mình nhất. Điều tôi cần quan
tâm không chỉ là tránh gây nên những bất lợi cho tha nhân, mà còn là làm những
gì họ cần tôi làm cho họ. Trong đoạn Tin Mừng về ngày phán xét cuối cùng (Mt
25,31-46), ta thấy Thiên Chúa đặc biệt phán xét về những thiếu sót, những điều
mà ta không làm cho tha nhân khi họ cần ta làm. Ta thường tưởng rằng mình không
làm điều gì bất lợi cho tha nhân thì có nghĩa là mình vô tội, mình công chính.
Nhưng thực ra khi mình không làm những việc mình phải làm hoặc có thể làm cho
tha nhân, thì mình đã trở thành kẻ có tội và đáng bị kết án rồi. Cụ thể như khi
đứng trước một bất công, giả như tôi lên tiếng thì bất công ấy đã không xảy ra,
hoặc sự công bằng đã được trả lại cho người bị bất công, nhưng tôi đã không lên
tiếng chỉ vì một sợ hãi mơ hồ nào đó. Điều đó chứng tỏ rằng tôi không có đủ
tình thương. Chính những tội về thiếu sót ấy làm tôi không xứng đáng với hạnh
phúc vĩnh cửu.
Chúng ta có thể trở nên «mê ngủ», mất tỉnh thức khi
ta bị thu hút bởi danh, lợi, quyền, thú vui trần tục. Nhiều người mê mải tìm
kiếm tiền bạc, quyền lực… đến nỗi chẳng những quên đi bổn phận mình phải làm
cho tha nhân (đói cho ăn, khát cho uống, lên tiếng trước bất công…), mà còn sẵn
sàng làm những điều bất lợi cho tha nhân nữa (vu khống, gây bất công, thù oán,
giết người…) Bất kỳ điều gì có thể làm chúng ta say mê trong cuộc đời, thậm chí
là những điều tốt (công việc, chuyện làm ăn, sở thích…), cũng có thể làm ta mất
tỉnh thức. Ngay cả việc thờ phượng Chúa (dâng lễ, đọc kinh, cầu nguyện…) cũng
có thể ru ngủ ta, làm ta quên cả bổn phận mình phải làm cho tha nhân. Thờ
phượng Chúa kiểu này chắc chắn không phải là kiểu đẹp lòng Thiên Chúa, Ngài rất
nhờm tởm kiểu thờ phượng này (x. Is 1,11-19). Đáng lẽ việc thờ phượng Thiên
Chúa đích thực phải giúp ta ý thức đến bổn phận của ta đối với tha nhân một
cách hữu hiệu. Vậy, một cách cụ thể, tỉnh thức chính là luôn luôn ý thức, quan
tâm làm những việc mình phải làm hoặc có thể làm cho tha nhân.
CẦu nguyỆn
Lạy Cha, thì ra có rất nhiều điều có
thể làm con mê ngủ, không tỉnh thức. Điều làm con rất ngạc nhiên là ngay cả
những đam mê tốt lành như đam mê đi lễ, đam mê cầu nguyện, đam mê làm tông đồ,
đam mê làm ăn… có thể làm con quên đi bổn phận mà con phải làm đối với những
người chung quanh con: cha mẹ, anh chị em, vợ con, bạn bè, hàng xóm… Con có bổn
phận rất quan trọng là phải làm cho họ nên tốt lành và được hạnh phúc. Xin Cha
đừng để những đam mê tốt lành ấy làm con mất tỉnh thức.
Joan Nguyễn Chính Kết