Chúa Nhật thứ 2 Mùa Vọng, B
(7-12-2003)
ĐỌC LỜI CHÚA
· Br
5,1-9: (7) Thiên Chúa đã
ra lệnh phải bạt thấp núi cao và gò nổng có tự lâu đời, phải lấp đầy thung lũng
cho mặt đất phẳng phiu, để Ítraen tiến bước an toàn dưới ánh vinh quang của
Thiên Chúa.
· Pl
1,4-6.8-11: (9)
Điều tôi khẩn khoản nài xin, là cho lòng mến của anh em ngày thêm dồi dào,
khiến anh em được ơn hiểu biết và tài trực giác siêu nhiên, (10) để nhận ra cái gì là tốt hơn. Tôi cũng xin
cho anh em được nên tinh tuyền và không làm gì đáng trách, trong khi chờ đợi
ngày Đức Kitô quang lâm.
· TIN MỪNG: Lc 3,1-6
Ông Gioan Tẩy Giả rao giảng
(Mt 3,1-12; Mc 1,2-6; Gl
1,19-28)
(1) Năm thứ mười lăm dưới triều
hoàng đế Tibêriô, thời Phongxiô Philatô làm tổng trấn miền Giuđê, Hêrôđê làm
tiểu vương miền Galilê, người em là Philípphê làm tiểu vương miền Iturê và
Trakhônít, Lyxania làm tiểu vương miền Abilên, (2) Khanan và Caipha làm thượng tế, có lời Thiên Chúa phán
cùng con ông Dacaria là ông Gioan trong hoang địa. (3) ng liền đi khắp vùng ven sông Giođan, rao giảng, kêu gọi
người ta chịu phép rửa tỏ lòng sám hối để được ơn tha tội, (4) như có lời chép trong sách ngôn sứ Isaia rằng: Có tiếng
người hô trong hoang địa: hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng
để Người đi. (5) Mọi thung lũng, phải lấp cho
đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay, đường
lồi lõm, phải san cho phẳng. (6) Rồi hết mọi người phàm sẽ thấy
ơn cứu độ của Thiên Chúa.
CHIA SẺ
Câu hỏi gợi ý:
1. Thiên Chúa
nói với Gioan, mời gọi ông cộng tác với Ngài vào kế hoạch cứu độ của Ngài. Thế
còn chúng ta? Ngài có mời gọi ta làm gì không? Ta có nghe thấy Ngài mời gọi ta
làm gì không? Nếu không thì tại ta hay tại Ngài?
2. Gioan mời
gọi mọi người sám hối. Sám hối là gì? Sám hối chỉ hoàn toàn mang tính cá nhân
hay còn mang tính tập thể nữa?
Suy tư gợi ý:
1. Gioan Tẩy
Giả được Thiên Chúa kêu gọi
Gioan Tẩy
Giả được Thiên Chúa kêu gọi một
cách rất đặc biệt. Trước khi ông sinh ra, đã có những biến cố kỳ lạ liên quan
đến ông. Cha ông đã gặp thiên sứ hiện ra trong Đền Thờ báo tin việc ra đời của
ông, rồi cha ông bị câm vì cứng tin; mẹ ông mang thai ông trong tuổi già; và
cha ông chỉ hết câm khi đặt tên cho ông (x. Lc 1,5-25.57-80). Khi ông đến tuổi
trưởng thành, Kinh Thánh viết về ông: «Có
lời Thiên Chúa phán cùng con ông Dacaria là ông Gioan trong hoang địa». Và
ông đã đáp lại tiếng gọi của Thiên Chúa ra đi, rao giảng về Nước Trời, chuẩn
bị hay dọn đường cho Đức Giêsu, Đấng Cứu Tinh nhân loại, đến trần gian. Ông đã
chu toàn ơn gọi một cách hết sức nhiệt thành, đến nỗi đã chết một cách rất anh
hùng vì ơn gọi của mình (x. Mt 14,3-12; Mc 6,17-29).
2. Thiên Chúa cũng kêu gọi chúng ta
Ơn gọi của Gioan thì như thế. Còn ơn gọi của chúng ta thì
sao? Để cứu rỗi nhân loại và làm cho con người được hạnh phúc, để thiết lập
Nước Trời, Thiên Chúa cần rất nhiều người cộng tác. Ai cộng tác thì Ngài cũng
đều kêu gọi và thánh hóa. Nhưng Ngài không kêu gọi một cách minh nhiên, rõ rệt
bằng lời nói theo kiểu một người cao cấp ngoài đời mời gọi một ai đó cộng tác với
mình. Người được Ngài mời gọi, ban đầu, thường cảm thấy một cách mơ hồ có một
khuynh hướng hướng về Ngài, về công việc của Ngài. Khuynh hướng ấy ngày càng
trở nên mạnh mẽ và rõ nét cho đến một hôm nó trở thành một lời mời gọi rõ rệt
từ bên trong. Khuynh hướng này có trở nên mạnh mẽ và rõ rệt hay không, điều ấy
còn tùy thuộc vào lòng nhiệt thành và quảng
đại của ta trong những lần Chúa mời gọi ta thực hiện những công việc nho nhỏ
trong những tình huống xảy ra
thường ngày. Người không làm theo tiếng lương tâm, không đáp lại tiếng Ngài
trong những trường hợp cụ thể của đời sống, sẽ không cảm thấy Ngài gọi mình trong những công việc lớn hơn.
Rất nhiều người không được mời gọi cộng tác với Ngài trong
công việc của Ngài chỉ vì họ không nghe được tiếng Ngài. Sở dĩ ta không nghe
được tiếng Ngài chính vì ta chẳng mấy khi chịu im lặng để lắng nghe tiếng Ngài vang vọng trong thâm tâm ta. Thực ra Ngài vẫn
nói, vẫn kêu gọi mọi người, nhưng nhiều người chẳng thèm nghe vì còn bận quan
tâm đến những chuyện của trần gian. Nhiều lần như thế, tiếng Ngài ở trong ta
ngày càng yếu ớt và đến một lúc nào đó tiếng Ngài như tắt hẳn. Như vậy, không
phải Ngài không nói mà vì lỗ
tai tâm linh của ta đã bị điếc, không còn khả năng nghe thấy tiếng Ngài nữa. Và ta bị điếc cũng là tại ta không
muốn nghe, hay không muốn đáp lại lời mời gọi của Ngài.
3. Gioan Tẩy
Giả kêu gọi sám hối
Trước khi Đức Giêsu đến với trần gian, Thiên Chúa kêu gọi Gioan
Tẩy Giả dọn đường cho Ngài, bằng cách mời gọi mọi người sám hối, và biểu
lộ lòng sám hối bằng một nghi thức bên ngoài là rửa tội. Sám hối là nhận ra những
tội lỗi, khuyết tật của mình để quyết tâm sửa đổi hầu trở nên tốt lành thánh thiện
hơn. Nếu sám hối không dẫn đến tình trạng tốt đẹp hơn, thì sám hối đó chỉ là sám
hối hời hợt, ngoài miệng… Nếu thực hiện nghi thức sám hối ở bên ngoài (như rửa tội,
xưng tội…) mà trong lòng không thật tâm sám hối thì đó chỉ là việc làm lấy lệ hay
giả dối.
Sám hối để đón Chúa đến không chỉ mang tính cá nhân mà còn
phải mang tính xã hội nữa.
Nghĩa là người thật sự sám hối không chỉ làm cho bản thân mình, tâm hồn mình nên tốt đẹp hơn, mà còn phải tìm cách làm cho tập thể, cộng
đoàn hay xã hội của mình nên tốt đẹp nữa.
Việc sám hối ấy căn bản là ở trong nội tâm. Và nếu đó là sám hối thật sự thì nó phải hướng đến hành động, hay tất yếu dẫn
đến hành động thật sự. Ngôn sứ Isaia mô tả
sự sám hối ấy bằng những hình tượng khác nhau: «Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi. Mọi thung
lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn
cho ngay, đường lồi lõm, phải san cho phẳng».
4. Sám hối một cách cụ thể là gì?
Điều quan trọng để đón Chúa đến là phải có tinh thần sám hối. Nhưng tinh
thần sám hối đích thực thì luôn phải
được thể hiện thành hành động, nghĩa là nó phải dẫn đến sự chừa cải,
tu sửa, cải thiện… Nói khác đi,
có gì sai thì phải sửa cho
đúng, xấu thì sửa cho tốt, cho đẹp, cong thì thành thẳng, gồ ghề thành phẳng,
cao thì bạt xuống, thấp phải
đôn lên… Việc sám hối và tu sửa phải
được thực hiện không chỉ nơi cá nhân mà còn trong giáo hội và xã hội.
– nơi cá nhân:
cá nhân nào cũng đều có những tật xấu, khuyết điểm, sự vị kỷ, tính kiêu căng,
tham lam, đố kỵ, ghen ghét, lười biếng, hèn nhát, v.v…
– trong giáo hội và
xã hội: giáo hội hay xã hội nào cũng đều có bất công, những cơ chế phát
sinh bất công, những luật lệ phi lý, những lạm dụng quyền bính, những hủ tục,
những tệ nạn… tất cả đều làm
cho con người trong tập thể đau khổ, trì trệ, không phát triển, v.v…
Hiện nay, trong đời sống tâm linh và tu đức, rất nhiều
kitô hữu chỉ nghĩ tới việc nên thánh cá nhân, sự cứu rỗi cá nhân, mà quên đi
chiều kích giáo hội và xã hội của ơn cứu rỗi và sự nên thánh. Họ quan niệm việc
nên thánh hay cứu rỗi của họ có thể thực hiện một mình, độc lập với những người
chung quanh… Nghĩa là họ có thể nên thánh, được cứu rỗi mà không cần nghĩ gì
đến xã hội và giáo hội, bất chấp đến những bất công, trì trệ hay những thành quả tốt đẹp của giáo hội và xã hội. Họ
cho rằng họ có thể nên thánh và được cứu rỗi mà không cần nghĩ đến những người
chung quanh xem họ có nhu cầu gì, đau khổ hay hạnh phúc ra sao.
Thiết tưởng tinh thần cốt yếu của Kitô giáo là tình yêu,
một tình yêu trải rộng đến mọi
người không phân biệt bạn thù, giàu nghèo, giai cấp, v.v… Tiêu chuẩn cuối cùng
để Thiên Chúa xét đoán sự công chính của mỗi người là tình yêu họ dành cho tha
nhân (x. Mt 25,31-46). Nên sự sám hối cũng như sự tu sửa của người kitô hữu để
đón Chúa đến phải chủ yếu nhắm
đến tình yêu, đến sự quan tâm của mình đối với tha nhân, đối với giáo hội, xã
hội, quê hương, đất nước và toàn nhân loại.
Trong chiều hướng đó, câu «Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi. Mọi
thung lũng, phải lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co,
phải uốn cho ngay, đường lồi lõm, phải san cho phẳng» cần phải được hiểu không chỉ áp dụng cho bản thân mỗi cá nhân mà còn cho cả giáo hội và xã hội nữa.
5. Ý thức sám hối mang tính giáo hội và xã hội
Tất cả mọi
kitô hữu đều có trách nhiệm biến cải
giáo hội và xã hội nên tốt hơn, nghĩa là phải sửa sai, phải
thay đổi những gì chưa đúng, hoặc có hại trong giáo hội và xã hội. Trong dân gian
có câu: «Giặc đến nhà, đàn bà phải đánh»,
hay «quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách»
(kẻ kém cỏi nhất trong đất nước cũng có trách nhiệm về sự thịnh suy của đất nước).
Cũng thế, mọi kitô hữu dù là giáo dân hay linh mục tu sĩ, là người thất học hay
trí thức đều có trách nhiệm đối với sự phát triển hay suy thoái của giáo hội và
xã hội. Những kitô hữu tỏ ra vô tâm, vô tình, vô trách nhiệm đối với tha nhân, với
xã hội, đất nước, thế giới, với giáo hội địa phương, cũng như với giáo hội hoàn
vũ, cần phải suy xét lại thái độ
vô tình ấy của mình. Rất có thể ta chưa phải là kitô hữu đích thực, chưa có đủ tình yêu đối với tha nhân, một
phảm tính căn bản của người kitô hữu.
CẦU NGUYỆN
Lạy Cha, xin Cha giúp con thực hiện lời
kêu gọi sám hối của Gioan Tẩy
Giả, cụ thể là mở rộng tấm lòng
hẹp hòi của con ra. Xin cho con biết ôm cả
thế giới, cả giáo hội, cả quê hương vào lòng, để con biết
quan tâm đến những vấn đề rộng lớn, biết ý thức chia sẻ trách nhiệm chung với
mọi người trước lịch sử của đất nước, của giáo hội và thế giới. Xin đừng để con
quá hững hờ, làm ngơ hay dửng dưng vô trách nhiệm trước những biến cố đau
thương hay sự hưng thịnh của đất nước, của giáo hội và thế giới.
Joan Nguyễn Chính Kết