LỄ THÁNH GIOAN TIỀN HÔ 2001

Con người và sứ điệp của thánh Gioan Tiền Hô không chỉ gây kinh ngạc cho bà con thân thuộc của Ngài lúc sinh thời, mà ngay giữa thời đại chúng ta, con người và sứ điệp ấy vẫn là một thắc mắc thật khó hiểu. Lời Chúa trong thánh lễ là một giải thích cho những ai muốn có một trả lời trọn vẹn : " Con trẻ này rồi sẽ nên thế nào? Vì quả thực, bàn tay Chúa đã ở với nó."

Thường tình mỗi con người được nhận biết qua gia thế, dòng tộc và xã hội của họ. Và vì thế mỗi người mang theo với cuộc sống tên tuổi của giòng họ mình. Điều mà họ hàng đã muốn khi lấy tên Giacaria mà đặt cho con trẻ. Nhưng Elisabeth bảo phải đặt tên cho con trẻ là Gioan, và người ta phản đối "Không ai trong họ hàng bà có tên đó".

Vào thời đại văn minh ngày nay, cho dầu con người đã được giải phóng rất sớm khỏi những ràng buộc gia đình, nhưng trong lý lịch của mỗi người vẫn còn đó những liên hệ gia đình mà xã hội phải quan tâm. Dẫu sao ít nhiều cái quan niệm "Con vua thì lại làm vua, con nhà kẻ khó bắt cua cả ngày" vẫn là một định luật xã hội nhiều khắt khe. Sự bức phá của cá nhân thật họa hiếm.

Và cho dù ngày nay, người trẻ có nhiều cơ hội thay đổi vận mạng gia đình, nhưng cũng không thoát ra khỏi cái tình cảnh mà cha ông ta thường nói "Miệng kẻ sang có gang có thép, đồ kẻ khó vừa nhọ vừa thâm". Vận mệnh con người vẫn bị đóng khung trong những quan niệm nhân sinh của thời đại mình.

Con người và sứ điệp của Gioan khẳng định về một nhân sinh quan hoàn toàn mới mẻ. Cũng như Isaia, Gioan đã muốn nhìn con người trong nguồn cội của nó "Chúa đã kêu gọi tôi từ khi tôi còn trong lòng Mẹ". Mỗi một con người là một tương quan đặc hữu với Thiên Chúa mình. Thậm chí, phủ nhận mối tương quan hữu cơ ấy con người sẽ "vất vả mất công vô cớ," và "đã phí sức vô ích". Tuy nhiên điều mà con người và sứ điệp của Gioan muốn dãi bày như là trọng tâm của nhân sinh quan mới mẻ này là "Con là ánh sáng các dân tộc..." "là ơn cứu độ cho đến tận bờ cõi trái đất". Mối tương quan đặc hữu với Thiên Chúa đặt con người trong mối tương quan không thể tách lìa với mỗi tha nhân trong tình thương xót của Thiên Chúa. Người ta không thể hiểu Gioan nếu không nhìn ông trong 2 chiều kích này.

Gioan đã sống và rao giảng sứ điệp ấy một cách quyết liệt không lùi bước trước mọi thách đố, kể cả phải hy sinh sự sống. Tin Mừng Luca kết luận "con trẻ...ở trong hoang địa cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Israel", một kết luận mang sắc thái Thần Học về cuộc sống con người : đúng như Isaia nói "Ngươi là tôi tớ Ta, vì Ta sẽ được vinh hiển nơi ngươi". Mỗi con người mang nơi mình "vinh quang" của Chúa như là sự sống thâm sâu tuôn trào trong lòng họ, và họ phải phục vụ vinh quang ấy giữa dân tộc mình, để muôn dân nhận ra quyền năng và tình thương của Thiên Chúa.

Trong câu trả lời cho mọi thắc mắc, Gioan đã nói thay Đức Kitô, nói thay cho mỗi người tin "Tôi không phải là người mà anh em lầm tưởng", ông chỉ muốn xác nhận cái chân lý về con người trong Đức Kitô "Chúa là Đấng đã tác tạo tôi thành tôi tớ Người".

Lm. Giuse Nguyễn Hữu Duyên