Chủ đề : Tâm tình biết ơn
- Bài đọc I : Lòng biết ơn của tướng Naaman
người xứ Aram sau khi được khỏi bệnh cùi.
- Đáp ca : Ca tụng những ơn lành Thiên Chúa đã
ban.
- Tin Mừng : Lòng biết ơn của một người cùi
đối với Chúa Giêsu.
I. Dẫn vào Thánh lễ
Anh chị em thân mến
"Thánh lễ" còn được gọi bằng một tên khác
đúng với ý nghĩa hơn, đó là "Lễ Tạ Ơn". Mỗi khi tham dự Thánh lễ,
chúng ta tạ ơn Chúa vì những ơn lành Ngài đã ban cho chúng ta, đặc biệt các ơn
Ngài ban qua Con Một của Ngài là Chúa Giêsu Kitô.
Vậy giờ đây chúng ta hãy nhớ lại những ơn lành của
Chúa để cảm tạ Ngài.
Nhưng trước hết, chúng ta cũng ý thức rằng rất
nhiều lần mình đã vô ơn với Chúa, và thành tâm xin Ngài tha thứ cho chúng ta.
II. Gợi ý sám hối
- Rất nhiều khi chúng ta nhận lãnh ơn Chúa ban,
nhưng không biết tạ ơn Ngài.
- Nhiều lần chúng ta tham dự Lễ Tạ Ơn, nhưng trong
lòng không chút tâm tình tạ ơn nào cả.
- Những thánh giá trong cuộc đời cũng là những ơn
lành Chúa ban. Nhưng chẳng những chúng ta không vui lòng đón nhận, mà còn tìm
cách trốn tránh.
III. Lời Chúa
1. Bài đọc I (2 V 5,14-17)
Chuyện ngôn sứ Êlisê chữa bệnh cùi cho tướng Naaman
người xứ Aram :
- Được biết bên xứ Israel có ngôn sứ Êlisa đã từng
chữa trị nhiều người khỏi bệnh, vua xứ Aram viết thư giới thiệu và đưa cho
tướng Naaman đang mắc bệnh cùi đến cho Êlisê cứu chữa.
- Êlisê bảo Naaman xuống tắm 7 lần trong sông
Giođan. Ban đầu Naaman không chịu. Nhưng do một người hầu gái thuyết phục nên
sau đó Naaman làm theo. Và ông đã được khỏi bệnh cùi.
- Naaman trở lại tạ ơn ngôn sứ Êlisê và tuyên dương
quyền phép của Thiên Chúa.
2. Đáp ca (Tv 97)
Ca tụng những kỳ công của Thiên Chúa :
"Hát lên mừng Chúa một bài ca mới vì Người đã thực hiện bao kỳ công"
3. Tin Mừng (Lc 17,11-19)
a. Thái độ của 10 người cùi trong đoạn Tin Mừng
này : biết phận mình nên khi thấy Chúa Giêsu thì "dừng lại đàng
xa" và kêu xin.
b. Khi của Chúa Giêsu bảo họ "Hãy đi trình
diện với các tư tế", Chúa Giêsu vừa thử đức tin của họ vừa mời họ tin
tuyệt đối vào Ngài :
- Thử
thách đức tin : vì Ngài không chữa bệnh ngay
- Mời
gọi đức tin : nếu họ đi là chứng tỏ họ tin Ngài chữa họ.
c. 9 người cùi do thái không trở lại tạ ơn vì họ đã
quen được ơn Chúa nên coi đó là việc bình thường. Một người cùi xứ Samari trở
lại tạ ơn vì nghĩ rằng mình không xứng đáng được ơn, thế mà lại được.
4. Bài đọc II (2 Tm 2,8-13)
Mặc dù đang chịu cảnh khổ sở vì bị giam trong tù,
nhưng Phaolô vẫn ca tụng Thiên Chúa và quyết cùng chết với Chúa Giêsu để được
cùng sống với Ngài.
IV. Gợi ý giảng
1. Suy nghĩ về lòng biết ơn
a. Chi tiết đánh động nhất trong bài Tin Mừng này
là trong số 10 người cùi đã được Chúa Giêsu chữa khỏi, chỉ có một người biết
quay lại tạ ơn Ngài, mà người này lại là một người Samaria ngoại đạo. Tại sao
thế ?
Thưa vì tâm lý thông thường của những kẻ "ở
trong nhà" là nghĩ rằng mọi điều tốt mà người nhà làm cho mình là đương
nhiên. Còn những "kẻ ở ngoài" thì nghĩ rằng mình chẳng có lý do nào
để được những điều ấy, cho nên khi nhận được thì rất biết ơn. Câu chuyện của
bài đọc I minh chứng điều đó : Tướng Naaman không phải là người do thái mà
là một người Aram. Bởi đó khi ông được Thiên Chúa của Israel và ngôn sứ Êlisê
chữa cho khỏi cùi thì ông vô cùng biết ơn. Ông mang nhiều lễ vật đến tạ ơn
Êlisê, và ông lớn tiếng tôn vinh Thiên Chúa.
b. Chúng ta muốn người chịu ơn ta phải tỏ lòng biết
ơn ta, thế nhưng khi chịu ơn người khác chúng ta lại ít tỏ lòng biết ơn. Điều
này bộc lộ khuynh hướng ích kỷ của chúng ta : chúng ta làm ơn là để được
biết ơn. Nói cách khác, chúng ta làm vì mình chứ không vì người khác.
Chúa Giêsu thì ngược lại : Ngài muốn chúng ta
tỏ lòng biết ơn Ngài không phải vì Ngài mà vì ích lợi của chính chúng ta.
"Sao không thấy họ trở lại tôn vinh Thiên Chúa ?" Khi nói thế,
Chúa Giêsu không nghĩ cho bản thân Ngài mà nghĩ cho những người cùi : Ngài
muốn họ có tâm tình tốt đối với Thiên Chúa, từ đó sẽ có một liên hệ tốt với
Thiên Chúa, và liên hệ tốt này lại phát sinh nhiều ơn lành khác nữa.
c. Biết ơn Thiên Chúa là một điều rất tốt, không
phải tốt cho Thiên Chúa, mà tốt cho chính chúng ta : do bày tỏ lòng biết
ơn, chúng ta sẽ ý thức hơn về tình thương của Thiên Chúa ; do bày tỏ lòng
biết ơn, chúng ta sẽ nhận thức rõ hơn về thân phận nghèo nàn của mình ;
hai ý thức ấy sẽ giúp chúng ta gắn bó với Chúa và nương tựa vào Ngài nhiều hơn.
d. Kẻ nào không biết cám ơn trong những việc nhỏ
thì cũng không biết cám ơn trong những việc lớn. Vì thế ta cần phải tập cám ơn
trong từng việc nhỏ.
e. Cám ơn Chúa vì những điều vừa ý mình thì rất dễ,
nhưng cám ơn Chúa vì những điều trái ý mình mới khó. Vì thế ta cần phải tập cám
ơn Chúa về mọi điều xảy đến cho mình : chuyện vui cũng như chuyện buồn,
thành công cũng như thất bại, sức khoẻ cũng như bệnh tật. Sự biết ơn về tất cả
mọi điều xảy đến cho mình như thế còn phát sinh một ích lợi nữa là khiến ta
biết nhìn đời mình một cách toàn diện, thấy cả hiện tại và quá khứ, từ đó ta sẽ
nhận ra rằng đời mình được dẫn dắt bởi bàn tay yêu thương kỷ diệu của Chúa như
thế nào. Thực vậy, khi nhìn lại quá khứ, ta sẽ thấy rằng những điều làm ta
thích và những điều làm ta khổ không tách rời nhau, nhưng liên kết với nhau,
đan xen nhau và đều góp phần dẫn ta đến cái hiện tại tốt đẹp ngày nay, từ đó ta
có thể nói như Thánh nữ Têrêxa Hài Đồng "Tất cả đều là hồng ân".
2. Suy nghĩ về 9 người cùi vô ơn
Chín người cùi do thái không cảm thấy tâm tình biết
ơn có lẽ vì trước đó họ chỉ thấy tình trạng khốn khổ của họ chỉ là ngoài da, và
sau đó họ cũng coi tình trạng được khỏi của họ chỉ là ngoài da. Nói cách khác
họ chẳng thấy gì khác ngoài một chứng bệnh da liễu : Họ bị da liễu, Chúa
Giêsu chữa họ khỏi da liễu, thế là xong. Họ trở về với nếp sống cũ, với những
thói quen cũ, những tật xấu cũ, những suy nghĩ cũ. Chẳng có gì thay đổi trừ ra
một làn da hết bệnh.
Còn người cùi xứ Samaria, cũng như Naaman xứ Aram
đã ý thức thân phận mình khốn khổ sâu xa như thế nào : đau đớn phần xác,
mặc cảm tâm lý, tủi nhục tinh thần, cuộc đời như đã bị bỏ đi. Bởi vậy sau đó,
cùng với sự khỏi bệnh ngoài da, họ còn được cứu chữa về tâm lý, tinh thần và
đạo đức nữa. Họ trở thành những con người mới hẳn.
3. Suy nghĩ từ chuyện ông Naaman
a. Chuyện tướng Naaman mắc bệnh cùi rồi được chữa
khỏi cho ta thấy từ đau khổ người ta có thể rút ra nhiều sự lành như thế nào.
- Naaman là một con người có nhiều quyền hành và
thế lực vì ông là tướng chỉ huy quân đội nước Aram. Ông rất tự tin vào chính
mình, chẳng cần gì đến Thiên Chúa.
- Thế rồi chứng bệnh cùi khủng khiếp đã làm ông mất
tất cả, đầy ông từ chóp đỉnh xuống vực sâu của xã hội. Ông biết mình khốn khổ,
ông cần ai đó cứu ông à Ông trở thành khiêm tốn hơn.
- Nhờ có người mách bảo, Naaman tìm đến với ngôn sứ
Êlisê với hy vọng vị này chỉ nói một lời hay làm một việc gì đó thôi thì ông sẽ
khỏi bệnh ngay. Nhưng Êlisê bảo ông đi tắm trong dòng sông Giođan nhỏ bé và
phải tắm đến 7 lần. Ban đầu ông không chịu, nhưng sau đó ông chấp nhận à Ông đã
biết chịu đựng và kiên nhẫn.
- Khi khỏi bệnh, Naaman ngoại đạo ấy còn khám phá
một điều quan trọng hơn tất cả, đó là có một Thiên Chúa thực sự và quyền năng. à
Ông có đức tin.
b. Cũng như Naaman trước khi bị bệnh, chúng ta ít
nghĩ tới Chúa khi đời mình đang thuận buồm xuôi gió. Chúng ta cho rằng đời mình
hoàn toàn tùy thuộc vào khối óc và đôi tay của mình.
- Khi gian truân khốn khổ ập đến, ta chợt ý thức
rằng mình quá nghèo nàn và yếu đuối. Mắt ta được nhìn thấy mặt trái của cuộc
đời, đầu ta biết cúi xuống, chân ta biết quỳ xuống, và lòng ta biết hướng lên
cao.
- Như thế, đau khổ có rất nhiều lợi ích : nó
đem ta đến gần Chúa hơn, nó khiến ta bớt duy vật hơn, nó còn cho ta thấy những
khía cạnh tốt lành ẩn giấu trong những điều trái ý.
4. Dòng suối ân tình
Trong một chuyến bay từ Rôma về Nữu ước, Đức Tổng
Giám Mục Fulton Sheen chăm chú nhìn cô tiếp viên hàng không đang đi lại phục vụ
quí khách. Thấy cử chỉ lạ của Đức Tổng, cô tiếp viên mạnh dạn đến gần và
hỏi :
- Thưa Đức cha, có chuyện gì mà Đức Cha lại nhìn
con như thế ?
Vị Tổng Giám Mục nhoẻn miệng cười đáp :
- Vì đôi mắt của con rất đẹp !
- Vậy con phải làm gì để cám ơn Chúa đây ?
- Con ạ ! Chúa đã lấy tất cả sắc đẹp của từng
người phong trong trại cùi Di Linh mà đem tặng cho con. Vậy con hãy đến đó chăm
sóc cho họ mà đền đáp ơn Chúa.
Quả thật, chỉ ít lâu sau người ta đã thấy người phụ
nữ xinh đẹp này ngày đêm tận tuî băng bó những vết thương lở loét cho các bệnh
nhân phong, tại trại cùi Di Linh dưới lớp áo dòng nữ tu.
*
Phong cùi là một bệnh nan y khó trị, ai cũng ghê
tởm và run sợ nếu mắc phải bệnh này. Vào thời Đức Giêsu nó còn khoác vào người
bệnh nỗi nhục nhã trong tâm hồn, vì người ta cho rằng họ là những người bị
Thiên Chúa phạt. Những người mắc bệnh cùi bị ruồng bỏ, bị coi là nhơ nhớp, phải
sống cách ly trong một làng cùi xa mọi người, xa cả người thân. Phải mặc áo
rách, để đầu trần, lấy áo che miệng và phải hô lên rằng mình có bệnh truyền
nhiễm và nhơ nhớp để cho người lành biết mà tránh xa (x. Lv 13,1-44).
Thế mà, trong bài Tin Mừng hôm nay kể lại chỉ một
lời Đức Giêsu phán ra thì vết thương của thể xác và nỗi đau trong tâm hồn bao
năm đè nặng bỗng tan biến hết. Căn bệnh quái ác mà họ cứ tưởng phải gánh chịu
suốt cả cuộc đời, nỗi ô nhục mà họ cứ tưởng sẽ vĩnh viễn theo họ sang bên kia
thế giới, thì nay đã được hoàn toàn tẩy xoá. Chỉ nhờ quyền năng và lòng thương
xót của Thiên Chúa mà họ như đã chết nay được hồi sinh, niềm vui rộn rã như vỡ
oà trong tim.
Trớ trêu thay trong mười người được hưởng ơn chữa
lành vô cùng lớn lao ấy, chỉ có một người biết dâng lời tạ ơn, mà người ấy lại
là người Samari ngoại đạo. Còn những người vẫn tự hào là dân Thiên Chúa, dân
riêng Chúa chọn lại sống vô ơn.
Đức Giêsu phải thốt lên lời quở trách :
"Không phải cả mười người được sạch cả sao ? Thế thì chín người kia
đâu ? Sao không thấy họ trở lại tôn vinh Thiên Chúa, mà chỉ có người ngoại
bang này ?" (Lc 17,17-18). "Sở dĩ Đức Giêsu xem trọng lòng biết
ơn cũng là vì ích lợi của kẻ được ơn mà thôi. Người Samari trở lại tạ ơn Thiên
Chúa đã ban cho anh ơn phần xác, thì Người lại ban thêm cho anh ơn phần hồn là
củng cố niềm tin và xác định tư cách tôn giáo của anh. Người nói :
"Đứng dậy về đi ! Lòng tin của anh đã cứu chữa anh" (Lc 17,19).
Như thế, cám ơn lại là cơ hội để nhận được thêm ơn.
Cuộc sống là một chuỗi những ân huệ nối tiếp theo
nhau. Những ân huệ này đan xen với những ân huệ khác. Có những ơn do nơi Thiên
Chúa, và cũng có những ơn đến từ con người. Vậy nếu cuộc sống là lãnh nhận thì
người ta sẽ như thế nào nếu không hề biết nói hai tiếng cám ơn, hoặc chẳng bao
giờ bày tỏ tấm lòng tri ân ! Thú vật còn biết vẫy đuôi cám ơn khi ném cho
nó cục xương, còn người vô ơn khi nhận được ân huệ chỉ biết trố mắt nhìn và câm
lặng.
Một đứa trẻ mới bập bẹ tập nói trong một gia đình
có giáo dục, thì tiếng "cám
ơn" luôn nằm saün trên bờ môi. Một người có nhân cách thực sự là
một người có lòng biết ơn. Một người luôn thể hiện lòng biết ơn mới đích thực
là con người. Lòng biết ơn là nét cao đẹp nhất của con người. Biết ơn là nhận
ra thân phận bất toàn của mình. Biết ơn là ý thức về tình liên đới với người khác.
Biết ơn là thể hiện niềm tin vào Thiên Chúa yêu thương và quan phòng. Vì thế,
lòng biết ơn chính là bông hoa rực rỡ, điểm tô cho cuộc sống con người. Một
tiếng nói "cám ơn"
với tất cả chân thành, một cử chỉ biết ơn sâu xa sẽ làm cho chúng ta nên người hơn,
và thể hiện niềm tin sâu sắc hơn.
Cả cuộc sống của Đức Giêsu là một "bài ca tạ
ơn". Người tạ ơn Cha trước khi cho Ladarô sống lại, trước khi làm phép lạ
hoá bánh và cá ra nhiều, trước khi lập phép Thánh thể. Người không chỉ là mẫu
mực về lòng biết ơn mà còn dạy chúng ta thể hiện lòng biết ơn ấy : "Các con hãy làm việc này mà nhớ đến
Thầy". Kể từ đó, mỗi thánh lễ mà Giáo Hội cử hành được gọi là Thánh
lễ Tạ ơn.
Thánh Phaolô luôn dâng lời tạ ơn lên Chúa : "Tôi hằng cảm tạ Thiên Chúa của tôi vì
anh em, về ân huệ Người đã ban cho anh em nơi Đức Kitô" (1 Cr 1,4).
Ngài cám ơn tất cả những ai giúp ngài trong công việc mục vụ : "Quà anh em tặng cho tôi đó, chúng khác
nào hương thơm, lễ vật đẹp lòng Thiên Chúa và được Người chấp nhận" (Pl
4,10). Như vậy, câu ngạn ngữ Anh nói rất chí lý : "Cho người có lòng biết ơn chính là cho vay".
Lạy Chúa, suốt cuộc đời chúng con ngụp lặn trong
đại dương ân huệ của Chúa, suốt đời chúng con được tắm mát trong dòng suối ân
tình của anh em.
Xin cho chúng con luôn biết sống có tình nghĩa.
luôn thế kiện lòng biết ơn, luôn quí trọng những hồng ân mà Chúa đã thương ban,
và những gì mà anh em đã làm cho đời chúng con thêm tươi đẹp và hạnh phúc hơn.
Amen. (Thiên Phúc, "Như Thầy đã yêu", năm C)
5. Chuyện minh họa
David đang đi đường thì gặp một người ăn xin. Anh
cho người ấy một số tiền rồi tiếp tục đi, lòng rất sung sướng. Nhưng chỉ một
sau, anh cảm thấy bực bội khi chợt nhớ hồi nảy người ăn xin kia không cám ơn
anh. Anh đem chuyện ấy kể cho một Rabbi nghe.
Vị Rabbi chăm chú lắng nghe, rồi hỏi :
- Khi anh cho tiền người ăn mày, anh cảm thấy
sao ?
- Con thấy rất vui.
- Thế đó không phải là phần thưởng cho con rồi đó
sao ?
- Nhưng con nghĩ rằng dù sao thì người ấy phải cám
ơn con mới phải.
- Thế sao con đã không cám ơn Chúa ?
- Vì sao ?
- Vì Chúa đã ban cho con cơ hội làm dụng cụ cho
Chúa thực hiện tình thương của Ngài cho một con người khốn khổ. (Flor McCarthy)
V. Trong Thánh Lễ
- Trước kinh Lạy Cha : Thiên Chúa là
Cha hằng ban xuống cho chúng ta là con cái Ngài biết bao ơn lành. Vậy bây giờ
chúng ta hãy sốt sắng dâng lên Ngài lời kinh Lạy Cha để bày tỏ lòng biết ơn
chân thành của chúng ta.
- Trước khi rước lễ : Ơn cao trọng nhất
mà Thiên Chúa ban cho chúng ta, đó là ban chính Con Một của Ngài cứu chuộc
chúng ta và còn trở thành lương thực nuôi dưỡng linh hồn chúng ta. Đây Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xóa tội trần
gian."
VI. Giải tán
"Tất cả đều là hồng ân". Anh chị em hãy
trở về với cuộc sống thường ngày, và đừng quên cám ơn Chúa về tất cả những gì
xảy đến trong cuộc đời.
Lm. Carolo Hồ Bặc Xái