Chủ đề : Ngày của Chúa
- Bài đọc I : Khi Ngày của Chúa đến, những kẻ
gian ác sẽ bị tiêu diệt, còn những người công chính sẽ được vinh quang.
- Đáp ca : Chúa ngự đến xét xử muôn dân theo
lẽ công bình.
- Bài đọc II : Trong khi đón chờ Ngày đó, tín
hữu không được lười biếng mà trái lại càng phải tích cực làm việc.
- Tin Mừng : Chúa Giêsu tiên báo - bằng cách
diễn tả khải huyền - về ngày thành Giêrusalem bị tàn phá và về những điều xảy
ra trước khi Ngày của Chúa đến.
I. Dẫn vào Thánh lễ
Anh chị em thân mến
Sống theo năm Phụng vụ giống như làm một cuộc hành
trình. Hôm nay đã gần hết năm Phụng vụ, Giáo Hội mời gọi chúng ta nghĩ đến lúc
tận cùng của thời gian, còn được gọi là ngày tận thế.
Chúng ta thường nghe người ta bàn tán về ngày tận
thế, với những hiện tượng khủng khiếp và những tai ương rất đáng sợ. Nhưng thực
ra ngày đó có khủng khiếp không, khi nào nó đến và chúng ta phải chuẩn bị đón
ngày đó ra sao ? Đó là những vấn đề mà Lời Chúa hôm nay sẽ giải thích cho
chúng ta.
Nhưng trước hết, như thường lệ, chúng ta hãy bắt
đầu Thánh lễ bằng tâm tình sám hối lội lỗi chúng ta.
II. Gợi ý sám hối
- Chúng ta sống như đám lục bình trôi, nghĩa là
không nghĩ đến chặng cuối của cuộc hành trình đời mình.
- Nhìn lại một năm phụng vụ sắp hết, chúng ta thấy
mình đã có rất nhiều thiếu sót.
- Trước những hoàn cảnh khó khăn, chúng ta đã chán
nản và hầu như mất lòng tin.
III. Lời Chúa
1. Bài đọc I (Ml 3,19-20a)
Trích đoạn này nói về "Ngày của Chúa".
Thuật ngữ này được Thánh Kinh dùng khá nhiều, với ý nghĩa là lúc Thiên Chúa
chính thức ngự trị. Thánh Kinh mô tả ngày đó bằng những hình ảnh của văn thể
khải huyền với ý nghĩa ám chỉ, nên ta không nên hiểu theo nghĩa đen. Ý nghĩa
chính của những hình ảnh đó là :
- Khi đó Thiên Chúa sẽ tiêu diệt những thế lực gian
tà.
- Và Khi đó Ngài sẽ cho những người công chính được
vinh quang.
2. Đáp ca (Tv 97)
Tv này cũng nói tới Ngày Thiên Chúa đến. Đó không
phải là một ngày khủng khiếp - có khủng khiếp chăng là chỉ đối với những kẻ
gian ác - mà là một ngày hân hoan. Bởi đó tác giả Thánh vịnh kêu mời mọi người
- và cả vũ trụ vạn vật - hãy đàn hát lên để mừng đón Chúa.
3. Tin Mừng (Lc 21,5-19)
Đoạn này mở đầu một đơn vị văn chương được gọi là
"diễn từ chung luận" (Lc 21,5-36), trong đó Chúa Giêsu bàn đến những
vấn đề "chung kết" của lịch sử là : sự sụp đổ của thành
Giêrusalem, ngày tận thế, và ngày Đức Kitô quang lâm. Diễn từ này khó hiểu, một
phần vì được viết theo văn thể khải huyền, phần khác vì 3 biến cố trên được
nhắc đến xen lẫn nhau khiến người đọc không biết rõ những câu nào nói đến biến
cố nào.
- các câu 5-6 : Chúa Giêsu tiên báo thành
Giêrusalem sẽ bị tàn phá.
- câu 7 : thính giả liên tưởng tới ngày tận
thế nên hỏi Chúa Giêsu khi nào thì tận thế và có dấu nào báo trước không.
- câu 8-11 : Chúa Giêsu không muốn cho biết
những dấu chỉ rõ ràng về ngày tận thế. Bởi đó trước tiên Ngài khuyên người ta
chớ tin vào những dấu chỉ mà người này người nọ đưa ra cho rằng sắp tận thế. Kế
đó Ngài dùng những hình ảnh khải huyền khó hiểu để nói một cách úp úp mở mở
rằng khi tận thế thì những gì xưa nay người ta cho là chắc chắn đều sẽ lung
lay.
- các câu 12-19 : Chúa Giêsu báo trước cho môn
đệ mình biết rằng có một thời kỳ Giáo Hội sẽ bị bắt bớ. Rồi Ngài dạy họ phải
sống thế nào trong thời kỳ đó : hãy coi những khốn khó đó là dịp để ta làm
chứng cho Chúa (câu 13) ; đừng sợ phải bào chữa thế nào, vì Ngài sẽ ban
cho họ sự khôn ngoan mà kẻ thù không thể nào thắng được (cc 14-15) ; đừng
sợ khi bị bắt bớ và thù ghét, vì vẫn có Chúa quan phòng trong tất cả những hoàn
cảnh éo le đó (cc 16-18) ; phải kiên trì (câu 19).
4. Bài đọc II (2 Tx 3,7-12)
Nhiều tín hữu trong giáo đoàn Thêxalônica nghĩ rằng
sắp đến ngày tận thế, cho nên họ lười biếng không muốn làm gì nữa cả.
Thánh Phaolô khiển trách điều đó. Ngài lấy chính
bản thân ngài ra làm gương : không bao giờ sống vô kỷ luật, không ăn bám
vào ai, trái lại luôn làm lụng vất vả. Phaolô đã nói một câu rất nặng :
"Ai không làm việc thì đừng ăn"
IV. Gợi ý giảng
1. Thời gian
Trong kho tàng văn hóa phong phú của Trung Quốc,
người ta đọc thấy một câu truyện răn đời sau đây : Ngày xửa ngày xưa có
một vị hoàng đế, tuổi đã quá bát tuần, mà vẫn chưa đọc được một quyển sách nào
của các bậc thánh hiền. Bộ sách mà nhà vua thèm khát được đọc là Bộ Sách Lịch
Sử Loài Người
Nhưng khốn nỗi cuộc đời nhà vua, từ mái đầu xanh
đến lúc tóc đã bạc phơ, răng đã long, không lúc nào được rảnh rỗi thư nhàn.
Cuộc đời nhà vua luôn luôn sống trên lưng ngựa, nằm sương gối tuyết trên bãi
chiến trường của thời chinh chiến loạn lạc. Nay chinh phục nước này, mai ngăn
chặn nước kia xâm lăng. Đôi mắt của nhà vua chỉ nhìn thấy có gươm giáo và máu
lửa. Nhà vua rất ân hận vì trong suốt cuộc đời chưa có hân hạnh được đọc một trang
sách của các bậc thánh hiền.
Nay chiến tranh đã tạm yên, đất nước đã thanh bình.
Nhà vua muốn dành thời gian còn lại để đọc cho kỳ được Bộ Sách Lịch Sử Loài
Người, để tìm hiểu xưa nay con người sống để làm gì, chết đi về
đâu ? ! Nhưng phiền một nỗi, tuổi của nhà vua đã quá cao, mà bộ sách
lại quá dầy. Biết sức mình không thể đọc hết bộ sách, nhà vua ra lệnh cho viên
quan ngự sử làm thay mình công việc khó khăn ấy. Với sự giúp đỡ của một ủy ban
50 ngườiø, viên quan ngự sử bắt đầu miệt mài đọc sách.
Sau 10 năm cắm cúi đọc, viên quan ngự sử và ủy ban
đã có thể tóm tắt Bộ Sách Lịch Sử Loài Người thành 10 cuốn và mang vào triều
đình dâng lên nhà vua. Nhưng vừa nhìn thấy 10 cuốn sách và đo lường tuổi tác
sức khỏe của mình, nhà vua lại cảm thấy không còn đủ sức đọc hết bộ sách, dù đã
được rút ngắn thành 10 cuốn ! ! Nhà vua bèn ra lệnh cho viên quan ngự
sử và ủy ban tiếp tục làm việc thêm một thời gian nữa.
Sau 5 năm làm việc thêm, viên quan ngự sử và ủy ban
đã tóm lược Bộ Sách Lịch Sử Loài Người thành 5 cuốn. Nhưng khi ủy ban và viên
quan ngự sử mang 5 cuốn sách vào cung ra mắt nhà vua thì cũng chính là lúc nhà
vua đang hấp hối trên giường bệnh. Biết mình không còn sống bao lâu, cũng không
thể nào đọc được dù chỉ một trang sách, nhà vua mới thều thào nói với viên quan
ngự sử hãy tóm tắt Bộ Sách Lịch Sử Loài Người chỉ trong một câu thôi.
Lúc đó viên quan trưởng ban tu sử mới tâu trình nhà
vua như sau : " Hạ thần xin vâng mệnh. Lịch Sử Loài Người từ khai
thiên lập địa đến giờ là con người sinh ra để khổ rồi chết ! ! "
Nhà vua gật đầu. Đôi môi khô héo của nhà vua bỗng nở một nụ cười mãn nguyện rồi
tắt thở ! ! Giữa lúc ấy, viên quan ngự sử cũng nấc lên mấy tiếng rồi
trút hơi thở cuối cùng ! !
Nhìn lại một năm sắp qua, với biết bao nhiêu biến
cố vì khổ đau, bệnh tật, tai nạn, động đất, lũ lụt, chiến tranh, chết chóc đã
xảy ra với loài người cũng như cho gia đình và bản thân, có lẽ nhiều người
trong chúng ta cũng muốn đi đến kết luận bi quan như viên quan ngự sử của nhà
vua trong câu truyện răn đời trên đây :" Con người sinh ra để khổ rồi
chết ! ".
Chúng ta có bi quan nhìn đời như viên quan ngự sử
không ? Hoàn toàn không ! ! Chúng ta không chối bỏ thực tại của
khổ đau, của bệnh tật, của chết chóc. Nhưng chúng ta biết rằng Thiên Chúa tạo
dựng nên thế giới, tạo nên chúng ta là để cho chúng ta được sống và sống dồi
dào. Cho nên hướng đi lịch sử của loài người không phải là ngõ cụt của sự chết
mà là sự sống. Bên kia của thất bại khổ đau, bên kia của bệnh tật chết chóc,
cuộc sống vẫn còn tiếp tục có ý nghĩa và đáng sống.
Vì thế không có tâm tình nào thích hợp cho chúng ta
trong những ngày cuối năm này cho bằng Cảm Tạ và Phó Thác. Cảm Tạ và Phó Thác
tất cả cho Thượng Đế, vì Ngài là Cha của chúng ta, luôn yêu thương và quan
phòng cuộc đời chúng ta. Cảm Tạ và Phó Thác vì Ngài là Thượng Đế của Tình
Thương, của sự Sống. Cảm Tạ và Phó Thác vì Ngài là Đường, là Sự Thật và là Lẽ
Sống của chúng ta. Cảm Tạ và Phó Thác cho Thượng Đế, vì nhờ Ngài cuộc sống này
vẫn tiếp tục có ý nghĩa và đáng sống.
Trong muôn vàn khổ đau của cuộc sống, chúng ta hãy
hân hoan lập lại : Thượng Đế Yêu Thương Tôi Như Chỉ Có Một Mình Tôi Trên
Cõi Đời Này. Đừng bao giờ chúng ta quên một chân lý căn bản soi sáng cho đời
ta : " Chúng ta không chỉ sinh ra cho cuộc sống đời tạm này mà cho
cuộc sống vĩnh cửu đời sau ". Đó chính là Niềm Tin của Bạn, của tôi và của
mọi người. (Linh mục Trần quý Thiện)
2. Trắc nghiệm đức tin
Một hôm vua Ai Cập đang đứng chiêm ngưỡng những
công trình mà ông cho xây dựng tại thành phố Êliôpôli, bỗng có cụ già râu tóc
bạc phơ không biết từ đâu tới đã cười ngạo nghễ và thách thức nhà vua :
- Hãy bỏ lại tất cả và cút đi !
Nhà vua giận tím gan, nhưng ông ta đã nén giận và
hỏi :
- Hỡi lão già, ngươi là ai mà dám ra lệnh cho ta
cách hỗn xược như thế ? Không lẽ ngươi quyền thế hơn ta ?
Ông lão quả quyết :
- Đúng thế ! Vì ta là thời gian.
Nghe đến tên thời gian, vua Ai Cập tái mặt, té nhào
khỏi ngai vàng. Cùng với ông, cả đế quốc Ai Cập cũng sụp đổ.
Lão già Thời Gian cũng rảo qua khắp các đế quốc
trên địa cầu. Lão đi đến đâu, các đế quốc đều rơi như sung rụng.
Nhưng ngày kia, người ta bỗng thấy xuất hiện tại
đồi Vatican một cụ già khác. Lão già Thời Gian cũng một giọng điệu vô cùng hách
dịch đến trước thành Vatican gầm lớn :
- Ta là Thời Gian đây !
Tiếng gầm thét đó làm rung chuyển trái đất, nhưng
lại không làm cho cụ già trên đồi Vatican mảy may lo sợ. Cụ bình tĩnh
đáp :
- Còn ta, ta chính là Vĩnh Cửu ! Xuyên qua các
thế hệ ta phải đại diện cho lòng chung thuỷ của Thiên Chúa đối với con người.
Không có gì là vĩnh cửu dưới bầu trời này. Nhiều
người Do thái nhìn ngắm và khen ngợi đền thờ Giêrusalem nguy nga tráng lệ, được
xây cất bằng đá cẩm thạch nguyên khối, mỗi cây cột cao hơn 12 mét. Đền thờ được
trang trí với cây nho lớn bằng vàng ròng, quyên góp từ các tín hữu (2 Mcb
2,13). Mặt tiền đền thờ được dát bằng vàng lá, mỗi khi mặt trời lên, nó phản
chiếu ánh sáng chói loà rực rỡ. Nhìn từ xa, đền thờ trông như một núi tuyết
khổng lồ vì màu trắng toát của đá cẩm thạch. Chính vẻ huy hoàng lộng lẫy của
đền thờ mà người ta tưởng nó sẽ tồn tại vĩnh viễn.
Đức Giêsu đã đánh đổ quan niệm sai lầm đó. Người
loan báo đền thờ sẽ bị tàn phá một cách thảm hại, không còn hòn đá nào chồng
trên hòn đá nào. Quả thật, tiên báo này đã hoàn toàn ứng nghiệm năm 70 sau Công
nguyên, khi vua Titô đem quân bao vây, tàn sát dân chúng, bắt những tù binh, và
thiêu huỷ đền thờ thành ra hoang vu tiêu điều.
Mọi người kinh hoàng sợ hãi khi nghe đức Giêsu loan
báo việc đền thờ bị phá huỷ. Họ xin Người cho biết thời gian và điềm báo trước.
Nhưng Người không cho biết gì thêm lại còn dựa vào lời tiên báo trên để nói về
ngày tận thế. Trước ngày đó, sẽ có những thử thách đức tin.
Có thể có những ngôn sứ giả hiệu, mạo danh Chúa để
mê hoặc tín hữu, hay loan báo thời gian đã đến gần để làm mất niềm hy vọng nơi
những kẻ tin.
Có thể có những cuộc bách hại các tín hữu, thậm chí
cả sự chia rẽ trong các gia đình.
Nhưng Người khuyên họ : "Đừng
sợ". Hãy tin tưởng trong phó thác và bền đỗ trong đức tin, vì Thiên
Chúa luôn quan phòng chở che cho những ai cậy trông nơi Người.
Đối với Đức Giêsu, bách hại và thử thách không phải
là điều đáng sợ mà là một cơ may, để người tin hữu có dịp "làm
chứng" : để cho kẻ bách hại hiểu biết đức tin của người tín hữu,
và để người tín hữu chứng tỏ lòng tin vào Thiên Chúa trong cơn thử thách.
Quả thật, Thiên Chúa muốn niềm tin phải là một hành
động tín nhiệm sâu xa nơi Người, một biểu lộ tín thác tuyệt đối vào Người, cho
dù có phải chịu thử thách đớn đau nhất, kể cả sự chết. Đức Tổng Giám Mục Fulton
Sheen có viết : "Để trắc nghiệm đức tin của ta, cần phải xem phản
ứng lúc đau khổ và thử thách, chứ không phải lúc thuận buồm xuôi gió".
Lạy Chúa, đức tin không giữ cho chúng con khôi
chết, cũng không cứu chúng con thoát đau khổ, nhưng đức tin chính là hiến dâng
mạng sống.
Xin ban thêm đức tin cho chúng con, để trong bất cứ
hoàn cảnh nào, chúng con vẫn luôn kiên trì giữ vững niềm tin vào Chúa. Amen.
(Thiên Phúc, "Như Thầy đã yêu", năm C)
3. Làm chứng trong gian khổ
a. Trong bài Tin Mừng này, Chúa Giêsu nói đến nhiều
cảnh gian truân khổ sở như chiến tranh, bắt bớ, thiên tai, chia rẻ v.v. Nhưng
cái đáng chú ý là Chúa Giêsu nói rằng "Đó sẽ là cơ hội để anh em làm chứng
cho Thầy". Tại sao ? Thưa vì :
Trong lúc tối tăm người ta mới cần ánh sáng hơn
Trong thời buổi đầy dối gian, người ta mới cần sự
thật hơn
Trong xã hội đầy hận thù, người ta mới cần tình
thương hơn
Trong chiến tranh người ta mới cần đến hòa bình
hơn.
Thời đại chúng ta ngày nay là thời văn minh hưởng
thụ, người ta chạy theo vật chất, người ta chỉ quan tâm đến đời này. Một bầu
không khí thờ ơ với tôn giáo bao trùm khắp nơi. Có thể nói, đây là thời kỳ
khủng hoảng đức tin. Nhưng chính trong thời kỳ này, từ tận thâm tâm, con người
mới cần đức tin hơn. Vì thế đây là thời gian tốt để tín hữu chúng ta làm chứng
về đức tin của mình.
b. Trong bài Tin Mừng, Chúa Giêsu cũng nói đến sự
sụp đổ của thành Giêrusalem. Ngày nay cũng có nhiều sụp đổ : không chỉ là
sụp đổ một ngôi nhà mà sụp đổ rất nhiều thứ. Chỉ có một điều bền vững không bao
giờ sụp đổ thôi, đó là tình thương của Chúa. Vì vậy, đây cũng là cơ hội cho tín
hữu chúng ta làm chứng về tình thương của Thiên Chúa.
4. Kiên trì
Cuối bài Tin Mừng này, sau khi nói đến những gian
truân thử thách, Chúa Giêsu khuyên chúng ta hãy kiên trì : "Có kiên
trì, anh em mới giữ được mạng sống mình".
Kiên trì là gì ? Thưa là dù gặp phải gian
truân thử thách, ta không lùi bước, không nản lòng, không bỏ cuộc nhưng vẫn
luôn giữ vững niềm tin và lý tưởng sống của mình.
Anne Frank là một cô bé do thái bị bọn Đức quốc xã
bắt giam trong trại tập trung. Nơi đó cô bé đã chứng kiến biết bao cảnh khổ, cô
đã thấy rất nhiều người vì quá khổ mà trở thành mất nhân phẩm, mất lý tưởng,
mất đức tin. Chính cô cũng khổ và nhiều lần hoang mang tự hỏi : có công lý
thật không, có Thiên Chúa không ? Nhưng sau những lúc giao động ấy, cô
cương quyết giữ vững niềm tin của mình : cô tin rằng dù biểu hiện bên
ngoài của con người có gian ác thế nào đi nữa thì trong thâm tâm con người vẫn
tốt ; dù hiện tại có xấu xa đến đâu đi nữa nhưng cuối cùng sự thiện sẽ
chiến thắng sự ác ; dù hiện nay xem ra Thiên Chúa vắng mặt, nhưng chính Thiên
Chúa là người có tiếng nói cuối cùng. Những suy nghĩ ấy được cô ghi lại trong
một quyển nhật ký. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, quyển "Nhật ký Anne
Frank" đã được xuất bản, được dịch ra rất nhiều thứ tiếng, và nổi tiếng
khắp thế giới.
Điều gì giúp người ta kiên trì ? Trước hết đó
là xác tín về lẽ phải của mình ; thứ hai là gương can đảm chịu đựng của
những người khác ; và thứ ba, nhưng quan trọng nhất, là đức tin tôn giáo.
Gandhi nói : "Người nào tin vào Thiên Chúa thì không bao giờ thất
vọng, bởi vì người đó biết rằng cuối cùng thì sự thật sẽ chiến thắng".
Chúa Giêsu bảo các môn đệ "Anh em đừng
sợ". "Đừng sợ" không có nghĩa là không có cảm giác sợ, mà là
không để cho cảm giác ấy đè bẹp mình, nhưng mình phải làm chủ cảm giác ấy và
chiến thắng nó. "Anh hùng không phải là người không biết sợ mà là người
chiến thắng nỗi sợ" (Solzhenitsyn)
5. Chuyện minh họa
a/ Thời gian
Người kia rất tham việc, không dám lãng phí một
phút nào.
Trên đường ra phố, ông dự định xem sẽ mua sắm ở cửa
hiệu nào. Trong cửa hiệu, ông dự định nơi ông sẽ đi dạo. Trong lúc đi dạo, ông
dự định nơi ông sẽ đến ăn. Trong khi ăn món chính, ông dự định sẽ ăn món tráng
miệng gì. Trong khi tráng miệng, ông nhìn bảng danh mục để chọn xe buýt về nhà.
Ông chẳng bao giờ chú ý đến những gì ông đang làm.
Ông luôn chuẩn bị cho những sự việc kế tiếp.
Một ngày kia ông phải đối đầu với điều mà ông không
chuẩn bị là cái chết. Khi sắp chết, ông kinh ngạc về cuộc đời trống rỗng và vô
nghĩa của mình. Ông chẳng bao giờ sống với hiện tại.
b/ Ngã lòng
Nếu bạn cậy vào sức riêng của mình thì chẳng lạ gì
bạn sẽ sớm ngã lòng. Kẻ khiêm nhường thực thì không ngã lòng, kẻ ngã lòng không
phải là người khiêm nhường thật bởi vì người ấy cậy dựa vào một cái gì đó ngoài
Chúa" (J.N.D."Scripture Truth")
c/ Kiên trì
Một người đưa tin đến một lâu đài cũ kỹ và anh lấy
búa gõ cửa. Không ai trả lời. Anh lại gõ và chỉ có tiếng vang dội lại. Nhưng
anh biết có người trong nhà, anh nhìn thấy họ qua cửa sổ. Giận sôi lên, anh cầm
búa và lấy hết sức giáng mạnh vào cửa hai ba chục lần.
Một
khuôn mặt cau có ngó qua lỗ then cửa và lịch sự hỏi xem người khách muốn vào
không.
Vị khách nói như mê sảng : "Này ông, tôi
vào được không ? Chẳng lẽ ai muốn vào cũng phải gõ như tôi ?".
- Ổ, ông biết đấy : Có nhiều trẻ ở xung quanh
đến đây, chúng gõ cửa một vài lần rồi bỏ chạy, nên chúng tôi biết là không cần
để ý đến chúng. Nhưng khi nghe ông gõ cửa, tôi thực sự thấy ông muốn vào. Vì
thế tôi ra mở cửa.
V. Trong Thánh Lễ
- Trước kinh Lạy Cha : Dù chúng ta đang
sống trong hoàn cảnh khó khăn, nhưng chúng ta vẫn an lòng, vì chúng ta biết có
Thiên Chúa là Cha luôn yêu thương và chăm sóc chúng ta. Chúng ta hãy cùng cầu
nguyện với Ngài :
VI. Giải tán
Hôm nay chúng ta đã biết cuộc hành trình dương thế
sẽ dẫn chúng ta đến đâu. Vậy chúng ta hãy can đảm tiếp tục cuộc hành trình, với
sự đồng hành yêu thương của Chúa.
Lm. Carôlô Hồ Bặc Xái