CHÚA NHẬT 3 PHỤC SINH
(Lu-ca 24: 13-35)
Phụng vụ Lời Chúa mời ta đi tìm cho
biết Chúa Giê-su là Đấng nào khi Người lên đường thi hành sứ mệnh cứu thế, nhất
là trước khi Người chịu cuộc Thương khó và chết trên thập giá. Giờ đây cuộc tìm kiếm ấy vẫn tiếp tục qua
suy niệm những lần Chúa hiện ra với các môn đệ sau khi Người sống lại. Những biến cố ở mỗi giai đoạn cuộc sống của
Chúa Giê-su đều giúp ta nhận ra những đường nét khác nhau của con người và sứ
mệnh của Chúa. Với câu truyện Tin Mừng
hôm nay kể lại Chúa hiện ra với hai môn đệ trên đường Em-mau, cách thức tốt
nhất giúp ta nhận ra Chúa Giê-su Phục Sinh là lắng nghe Lời Chúa và tham dự
tiệc Thánh Thể. Người dạy ta chân lý
đời sống của Người và mời gọi ta kết hiệp với sự sống ấy.
a) Chân lý Chúa Ki-tô: từ khổ hình đến vinh quang
Trước tin mừng Phục Sinh, hai môn đệ
trên đường Em-mau không muốn chấp nhận điều họ đã nghe và đã hy vọng. Một đàng họ vẫn tôn kính Chúa Giê-su, nhận
biết Người là “một ngôn sứ đầy uy thế trong việc làm cũng như lời nói trước mặt
Thiên Chúa và toàn dân” và họ “vẫn hy vọng Người là Đấng sẽ cứu chuộc
Ít-ra-en.” Nhưng đàng khác, họ lại đang
sống trong tình trạng bối rối và nghi ngờ.
Chắc chắn họ đã nghe và biết những lời ngôn sứ trong Kinh Thánh nói về
Đấng sống lại từ kẻ chết, nhưng họ không thể tin được Đấng ấy lại là chính Chúa
Giê-su.
Chúa Giê-su vẫn kiên nhẫn với họ như
Người đã chịu đựng sự cố chấp của họ khi Người còn sống bên cạnh họ. Người chỉ nhẹ nhàng trách họ: “Các anh chẳng hiểu gì cả! Lòng trí các anh thật là chậm tin vào lời
các ngôn sứ.” Người muốn không chỉ soi
sáng tâm trí họ thôi, mà còn muốn thắp ngọn lửa bừng lên trong trái tim họ nữa,
nhờ vậy lòng tin và lòng mến của họ sẽ được củng cố thêm. Do đó, Người sử dụng phương thức giải thích
Kinh Thánh để giúp họ nắm bắt được chân lý rất quan trọng của mầu nhiệm
Ki-tô: “Đấng Ki-tô phải chịu khổ hình
như thế rồi mới vào trong vinh quang của Người.”
Chân lý này đã được Thiên Chúa Cha sắp
đặt như một kế hoạch nhiệm mầu để tỏ cho nhân loại biết tình yêu vô điều kiện
của Người. Người thực hiện kế hoạch ấy
nhờ Con Một Người là Chúa Giê-su Ki-tô và tiếp nối việc thể hiện nhờ Chúa Thánh
Thần. Nhưng trước khi thực hiện, Người
đã mặc khải kế hoạch qua Lề Luật và các ngôn sứ. Mặc dù Thiên Chúa đã chuẩn bị để đáp lại kế hoạch yêu thương,
nhưng nhân loại vẫn muốn vuột ra khỏi vòng tay nhân từ của Người. Họ không hiểu được hoặc đúng hơn không muốn
hiểu đường lối của Thiên Chúa. Tại sao
Thiên Chúa lại phải chết cho nhân loại?
Tại sao Người không thực hiện việc cứu rỗi theo cách thức của loài
người, nghĩa là cứ sử dụng quyền năng của Người để xóa bỏ và làm lại từ đầu,
hoặc sửa chữa mà không cần đến sự cộng tác của con người? Tại sao lại phải chọn con đường “từ khổ hình
đến vinh quang”? Ta không biết Chúa
Giê-su đã giải thích Kinh Thánh như thế nào cho hai môn đệ. Thánh Lu-ca viết: “Rồi bắt đầu từ ông Mô-sê và tất cả các ngôn sứ, Người giải thích
cho hai ông những gì liên quan đến Người trong tất cả Sách Thánh.” Chắc chắn không phải là cách giải thích
chuyên môn như các học giả Kinh Thánh đã làm.
Nhưng là làm sao cho lòng các ông được bừng cháy lên. Như thế, Chúa Giê-su không nhắm đến trí óc
để “hiểu” cho bằng đến “trái tim” của các ông.
Hiểu Kinh Thánh không chỉ là công việc của đầu óc, nhưng là của trái
tim. Kinh Thánh là phương tiện để người
ta đi vào trái tim của Thiên Chúa, của Chúa Giê-su, để biết Thiên Chúa yêu
thương họ và để biết họ phải đáp lại tình yêu đó. Như thế, khi lấy Kinh Thánh để giải thích thế nào là “từ khổ hình
đến vinh quang”, Chúa Giê-su đã cho họ thấy rõ tình yêu của Thiên Chúa đã được
cụ thể hóa qua những gì xảy ra cho Chúa Giê-su trong cuộc Thương khó vừa qua và
đã được hoàn tất trong vinh quang Phục Sinh.
Đốt lên
ngọn lửa tình yêu của mối quan hệ giữa họ với Người, Chúa Giê-su muốn họ sống
mối quan hệ kết hiệp một cách cụ thể qua Bí tích Thánh Thể. Đó là lý do tại sao Người ở lại với họ,
không phải chỉ một bữa ăn tối mà thôi, nhưng là mọi ngày cho đến tận thế qua
Thánh Thể.
b) Từ Bí tích Thánh Thể đến phục sinh
Nếu qua Kinh Thánh ta có thể tìm gặp
sự hiện diện của Chúa Giê-su Phục Sinh, thì trong Bí tích Thánh Thể ta lại dễ
cảm nghiệm hơn sự có mặt của Người. Sự
hiện diện của Chúa Phục Sinh tuy là sự hiện diện đích thực, nghĩa là có thực
chứ không phải là “ma” (Lc 24:39), vẫn thân xác ngày xưa nhưng đã được biến đổi
vinh hiển nhờ quyền năng Thánh Thần.
Hoặc nói cách đơn sơ hơn, sự hiện diện của Chúa Giê-su Phục Sinh là sự
hiện diện có tính cách bí tích, có thực đấy nhưng qua một dấu chỉ hữu
hình. Như thế, sự hiện diện của Chúa
Giê-su Phục Sinh chính là sự hiện diện trong Bí tích Thánh Thể.
Có lẽ thánh Lu-ca đã ngầm diễn tả sự
hiện diện của Chúa Phục Sinh qua phản ứng của hai môn đệ Em-mau. Ngài viết:
“Mắt họ liền mở ra và họ nhận ra Người, nhưng Người lại biến mất”
(24:31). Họ mở mắt và nhận ra là nhờ
một dấu chỉ hữu hình. Nhờ dấu chỉ ấy,
họ biết và tin là chính Người có mặt, chứ không phải ai khác hoặc ma quái. Tuy “Người lại biến mất”, nhưng họ biết là
Người vẫn ở với họ qua sự hiện diện bí tích.
Điều quan trọng thánh Lu-ca muốn trình
bày ở đây có thể cũng giống như Tin Mừng Gio-an trình bày trong bài giảng của
Chúa Giê-su về Bí tích Thánh Thể. Lãnh
nhận Mình Máu Thánh Chúa là ta đang xây dựng cơ sở cho sự phục sinh của ta sau
này, vì Chúa Giê-su Phục Sinh trong Bí tích Thánh Thể chính là nguyên lý sự
sống lại của ta. Chúa Giê-su đã khẳng
định điều này trong Tin Mừng Gio-an:
“Thật, tôi bảo thật các ông: nếu
các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi
mình. Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì
được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết” (Ga
6:53-54). Lời của Chúa Giê-su rõ ràng,
không ẩn ý, và là một khẳng định chắc chắn.
Như thế ta có thể hiểu: cũng như
đối với Chúa Giê-su con đường đưa đến vinh quang là con đường khổ hình, thì đối
với ta con đường đưa đến sống lại là con đường Thánh Thể.
Đến đây, chúng ta có thể hiểu được sự
liên kết giữa Phụng vụ Lời Chúa (Kinh Thánh) và Phụng vụ Thánh Thể, là môi
trường để ta sống sự hiện diện của Chúa Giê-su Phục Sinh và sự hiện diện của
chính ta nữa. Qua Thánh lễ, cùng với
Chúa Giê-su, ta tiến bước mỗi ngày một gần hơn vinh quang Chúa Phục Sinh đã
chuẩn bị cho ta.
c) Suy nghĩ và cầu nguyện
Câu truyện hai môn đệ Em-mau là một
gương mẫu lắng nghe Lời Chúa. Tôi cần
xét lại việc đọc và lắng nghe Lời Chúa của tôi. Tôi có chú trọng đến việc để cho Lời Chúa đi vào trái tim tôi,
thay vì chỉ nằm ở trên đầu để mà thắc mắc và nghi ngờ? Có bao giờ tôi có cảm nghiệm “lòng bừng cháy
lên” khi lắng nghe và cầu nguyện bằng Lời Chúa không?
Lời Chúa cho tôi thấy những gì nơi
Thiên Chúa, nơi Chúa Giê-su?
Qua kinh nghiệm Thánh lễ Em-mau, tôi
học được gì cho việc tham dự Thánh lễ hằng ngày hoặc Chúa Nhật?
Cầu
nguyện:
“Lạy Chúa,
Chúa là
thức ăn, thức uống của con.
Càng ăn,
con càng đói;
càng
uống, con càng khát;
càng sở
hữu, con lại càng ước ao.
Chúa
ngọt ngào trong cổ họng con
hơn cả
tầng mật ong,
vượt quá
mọi thứ ngọt ngào khác trên đời.
Lúc nào
con cũng thấy đói khát và ước ao,
vì con
không sao múc cạn được Chúa.
Ngài
nghiền nát con hay con nghiền nát Ngài?
Con
chẳng rõ; vì ở thẳm sâu lòng con,
con cảm
thấy cả hai.
Chúa đòi
con nên một với Ngài,
đòi hỏi
đó làm cho con đau đớn,
vì con
không muốn từ bỏ
những
thói quen của con
để ngủ
yên trong tay Chúa.
Con chỉ
biết tạ ơn Chúa,
ca ngợi
và tôn vinh Chúa,
bởi đó
là sự sống đời đời cho con.
- Ruy
Broeck
(Trích RABBOUNI,
lời nguyện 104)
Lm. Đaminh Trần Đình Nhi