CHÚA NHẬT 4 PHỤC SINH
(Gio-an 10: 1-10)
Trong
những thế kỷ đầu của Giáo Hội, hình ảnh Chúa Giê-su là vị Mục Tử Nhân lành là
hình ảnh nổi bật nhất. Ta có thể gặp
thấy hình ảnh này ngay cả trong hang Toại đạo khi cuộc bách hại khốc liệt xảy
ra tại Rô-ma. Còn gì an ủi và khích lệ
cho bằng khi trông lên hình vẽ Chúa Giê-su đang vác một con chiên trên vai hoặc
Người đang đi giữa một đàn chiên nhởn nhơ trong đồng cỏ. Hình ảnh ấy thật là ý nghĩa: với những ai
đang giữ vững đức tin thì vị Mục Tử ấy khích lệ và tìm cách làm cho đức tin họ
được vững vàng hơn nữa; với những ai vì
yếu đuối nên đang lạc đàn thì vị Mục Tử sẽ đi tìm rồi vác họ lên vai đem
về; với những ai đang đau khổ thì vị
Mục Tử sẽ vỗ về... Như thế ta hiểu được
tại sao Giáo Hội sơ khai lại thích hình ảnh Đấng Chăn chiên lành hơn tất cả
những hình ảnh khác. Giáo Hội giữ chủ
đề Chúa Giê-su là Mục Tử Nhân lành cho tất cả chu kỳ năm A, B và C là muốn nói
lên vai trò quan trọng nhất của Chúa Giê-su Phục Sinh: là Mục Tử Nhân lành, Chúa Giê-su đưa đoàn
chiên là nhân loại mới mà Người cứu chuộc tiến về quê hương vĩnh cửu.
a) “Tôi đến để cho chiên được sống và sống dồi dào”
Để
diễn tả khao khát muốn tỏ lòng thương cảm và chăm sóc đối với nhân loại, Chúa
Giê-su đã dùng tỉ dụ người chăn chiên, mặc dù hình ảnh này không được dân chúng
cho là tốt đẹp. Đối với xã hội thời ấy,
những người chăn chiên không được tôn trọng, vì họ thường để mặc cho đoàn vật
của mình gặm cỏ trên đất người khác, và nhất là vì họ quanh năm sống ngoài đồng
nên thường nhơ bẩn, không giữ luật thanh tẩy của Do-thái. Vậy mà Chúa Giê-su lại áp dụng hình ảnh ấy
cho mình: Người kể ra những việc làm
của người chăn chiên chăm sóc cho đàn chiên mình: vào chuồng chiên, gọi tên từng con chiên và chiên nhận biết anh,
đi trước đàn chiên.
Qua
những việc làm chăm sóc ấy, Chúa Giê-su muốn diễn tả tình yêu chăm sóc của
Thiên Chúa được thể hiện nơi Người là Mục Tử Nhân lành. Quan hệ sống động giữa chiên và vị Mục Tử
được nói lên qua việc nhận biết tiếng của nhau. Như ta đã nhiều lần gặp, từ “biết” trong Kinh Thánh không chỉ là
hành động của tri thức, nhưng của tình cảm và trái tim. Quan hệ sống động là phương thức truyền
thông tình yêu giữa hai cuộc sống. Mà
tình yêu thì nảy sinh sự sống, như thánh Gio-an Tông đồ đã nhiều lần nói đến
trong thư của ngài. Cho nên “Phàm ai
yêu thương thì đã được Thiên Chúa sinh ra...”
Ta có được hiện diện trên vũ trụ và được sự sống, đó là do tình yêu tạo
dựng của Thiên Chúa. Tiếp đến, tổ tông
loài người làm mất đi sự sống thì Thiên Chúa vì yêu thương lại tìm cách phục
hồi sự sống cho họ. Hễ nói đến sự sống
là phải nói tới tình yêu. Sự sống mà
không có tình yêu thì đúng là “người chết đang bước đi.” Thiên Chúa chỉ muốn ta được sống. Cho nên qua miệng Chúa Giê-su, Thiên Chúa
nói với ta: “Ta đến để cho chiên được
sống và sống dồi dào.”
Mặc
dù Chúa Giê-su đã dùng tỉ dụ mục tử để nói lên tình yêu chăm sóc của Thiên
Chúa, “nhưng họ không hiểu những điều Người nói với họ.” Do đó Chúa Giê-su dùng một tỉ dụ khác để
giải thích tỉ dụ thứ nhất. Người ví
mình là cửa chuồng chiên. Cửa nhà của
ta cũng quan trọng cho sự sinh tồn của ta, thì cửa chồng chiên lại càng quan
trọng đối với bầy chiên. Chuồng chiên
chỉ có một lối mở để chiên ra vào. Ban
ngày chiên ra và theo mục tử tới đồng cỏ.
Ban đêm chiên theo mục tử về và qua cửa mà vào chuồng để tránh thú dữ
rình rập. Qua hình ảnh này, ta nhận ra
tầm quan trọng của cái cửa chuồng chiên và đồng thời cũng nhận ra vai trò của
Chúa Giê-su. Thiên Chúa Cha thường được
Thánh Vịnh và ngôn sứ Ê-dê-ki-en mô tả như vị Mục tử (Tv 23). Dân mới của Thiên Chúa phải qua Chúa Ki-tô để đến với vị Mục tử của họ. Vậy Chúa Giê-su là con đường duy nhất dẫn ta
đến với Chúa Cha, để ta tiếp tục được chia sẻ sự sống của Thiên Chúa và được
sống đời đời.
b) “Chúng sẽ không theo người lạ, vì chúng không nhận biết tiếng
người lạ”
Khẳng
định như trên, Chúa Giê-su ám chỉ những người không muốn gia nhập đoàn chiên
của Người. Để hiểu hoàn cảnh đáng buồn
này, có lẽ ta cần trở lại với điều thánh Gio-an viết: “Nhưng họ không hiểu những điều Người nói với họ.” Có thể là họ hiểu, nhưng họ không muốn
hiểu. Thánh Gio-an chứng minh là họ
không muốn hiểu bằng câu truyện Chúa chữa anh mù từ lúc mới sinh. Với phép lạ này, ta thấy một điều mỉa mai là
người mù lại sáng con mắt thiêng liêng để nhận ra Chúa Giê-su là ai, trong khi
những người sáng mắt như những người Pha-ri-sêu và kinh sư thì lại cứ muốn ở
trong sự mù lòa thiêng liêng của mình mà chối từ Chúa Giê-su và sứ mệnh của
Người. Họ đúng là những “kẻ trộm” muốn
ăn cắp chiên trong đàn chiên của Chúa Giê-su.
Hoặc họ là những kẻ lạ đối với đàn chiên của Chúa. Họ đưa đàn chiên của họ đi theo lề luật và
trăm ngàn điều cấm đoán. Họ đâu muốn
sẵn sàng chết cho đàn chiên, trái lại là những kẻ làm ra vẻ đạo đức đấy, nhưng
lại “nuốt cả gia tài bà góa.” Lối chăn
chiên của họ là làm sao củng cố địa vị.
Chúa
Giê-su đã can đảm chống lại những rình rập của họ để bảo vệ cho đàn chiên của
Người. Người cảnh giác con chiên của
Người trước những tiếng người lạ. Những
tiếng ấy là tiền bạc, quyền lực, thù oán, những giá trị được thế gian đề
cao. Có rất nhiều kẻ chăn chiên giả
hiệu đang hô hào chống lại những giáo lý của Chúa và của Giáo Hội.
Nói
lên đặc tính của đàn chiên Người là không theo người lạ, rõ ràng là cách Chúa
Giê-su nhấn mạnh đến sự quyến luyến giữa đàn chiên với Người. Nhưng có thể nghe được tiếng Chúa ở
đâu? Tiếng của Chúa Giê-su được nói qua
Giáo Hội, trong Phụng vụ, mục vụ, các bí tích và trong kinh nguyện. Tiếng của Chúa Giê-su ở trong lương tâm ta,
trong những nhu cầu của anh chị em, trong những ai nói cho ta biết chân
lý. Tiếng của Chúa Giê-su gặp được
trong tình yêu biết cho đi và biết lãnh nhận... Hễ theo Chúa là thế nào ta cũng nhận ra được tiếng của Người,
khác hẳn với tiếng của người lạ hoặc những kẻ thù của Chúa Giê-su.
c) Suy nghĩ và cầu nguyện
Tôi
có nhận ra tình yêu và ý tốt của vị Mục Tử Nhân lành là luôn luôn lo lắng cho
sự sống của tôi không? Hay tôi vẫn chưa
nhận ra tại sao vị Mục Tử Nhân lành đã chết trên thập giá cho tôi? Làm sao tôi có thể nhận ra được lòng yêu
thương ấy?
Cũng
như chiên ra vào qua cửa để được sống và được bình an. Tôi đã đến với Chúa Giê-su để được sống và
bình an bằng những cách nào?
Tôi
có nhìn thấy tương lai của tôi là sự sống và sống đời đời trong Chúa Giê-su
Phục Sinh không? Tôi có để cho Người
dẫn tôi trong sự sống ấy hay tôi đang đi tới sự chết? Nếu lạc đàn, tôi làm sao quay về hoặc kêu cứu vị Mục Tử Nhân
lành?
Câu nguyện:
“Chúa
là mục tử chăn dắt tôi,
tôi
chẳng thiếu thốn gì.
Trong
đồng cỏ xanh tươi,
Người
cho tôi nằm nghỉ.
Người
đưa tôi tới dòng nước trong lành
và
bổ sức cho tôi.
Người
dẫn tôi trên đường ngay nẻo chính
vì
danh dự của Người.
Lạy
Chúa, dầu qua lũng âm u
con
sợ gì nguy khốn,
vì có
Chúa ở cùng.
Côn
trượng Ngài bảo vệ,
con vững
dạ an tâm.
Chúa dọn
sẵn cho con bữa tiệc
ngay
trước mặt quân thù.
Đầu con,
Chúa xức đượm dầu thơm,
ly rượu
con đầy tràn chan chứa.
Lòng
nhân hậu và tình thương Chúa
ấp ủ tôi
suốt cả cuộc đời,
và tôi
được ở đền Người
những
ngày tháng, những năm dài triền miên.”
- Thánh Vịnh 23
Lm. Đaminh Trần Đình Nhi