LỄ KÍNH MÌNH MÁU THÁNH CHÚA GIÊ-SU
(Gio-an 6: 51-58)
Bài
giảng về bánh ban sự sống, trước tiên Chúa Giê-su dùng để nói về Lời của Thiên
Chúa và đức tin cần thiết cho những ai muốn tiếp nhận Lời, đã được Người chuyển
đổi sang chủ đề Thánh Thể. Quả thực đây
là một kết nối tuyệt vời nói lên hình ảnh trọn vẹn của Chúa Giê-su, sự sống
Thiên Chúa được thông ban cho nhân loại.
Tin Mừng Gio-an khai triển sự kết nối này trong chủ đề chính yếu: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban
Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn
đời” (Ga 3:16). Ở đây, trong diễn từ
tại hội đường Ca-phác-na-um, Chúa Giê-su đã cụ thể khẳng định lại chủ đề ấy
bằng những lời rõ ràng: “Tôi là bánh
hằng sống từ trời xuống... Ai ăn thịt
và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào
ngày sau hết” (Ga 6:51,54). Vậy Chúa
Giê-su, “Ngôi Lời đã trở nên người phàm”, mời gọi ta tiếp nhận Người như thế
nào và hứa gì cho ta khi ta tiếp nhận Người?
a) “Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống”
Có
lẽ cần đọc lại tất cả câu truyện phép lạ hóa bánh ra nhiều và những đối thoại
giữa Chúa Giê-su và người Do-thái, ta mới hiểu rõ hơn tại sao Chúa Giê-su tuyên
bố Người là bánh hằng sống từ trời xuống.
Người Do-thái hãnh diện vì trong quá khứ lịch sử, Thiên Chúa đã ban cho
tổ tiên họ man-na từ trời xuống. Còn
Chúa Giê-su thì muốn dùng chính hình ảnh man-na ấy để mời gọi họ hãy tiếp nhận
Người như Man-na Mới được ban cho họ.
Bánh bởi trời trong sa mạc ngày xưa chỉ là hình bóng cho Bánh hằng sống
hôm nay. Sự thay thế là cách diễn tả
thần học của sách Tin Mừng. Trong
Mát-thêu, Chúa Giê-su là Mô-sê Mới thay thế cho ông Mô-sê của Cựu Ước. Trong Gio-an, Giáo Hội là Vườn nho Mới thay
thế cho vườn nho là nhà Ít-ra-en, hoặc Chúa Giê-su là Man-na Mới thay thế cho
man-na trong sa mạc.
Đã
thay thế thì cái mới phải tốt đẹp hơn và hoàn hảo hơn cái cũ. Trong thư Rô-ma chương 5, thánh Phao-lô đã
diễn tả rất cảm động việc so sánh và thay thế giữa cuộc tạo dựng cũ với việc
tạo dựng mới, giữa A-đam với Chúa Giê-su.
Trong diễn từ về bánh hằng sống, Chúa Giê-su nói lên tính cách hoàn hảo
và cần thiết của chính Người. Người là
sự sống của Thiên Chúa, nên ai không lãnh nhận sự sống ấy thì sẽ không được
sống đời đời.
Trước
hết Chúa Giê-su đề cập tới nguồn gốc của man-na và bánh trường sinh. Cả hai đều do Chúa Cha ban cho loài
người. “Không phải ông Mô-sê đã cho các
ông ăn bánh bởi trời đâu, mà chính là Cha tôi cho các ông ăn bánh bởi trời,
bánh đích thực.” Còn Chúa Giê-su là
“bánh hằng sống từ trời xuống.” Nhưng
mục đích và hiệu quả của hai thứ bánh ấy lại khác nhau một trời một vực. Bánh bởi trời ban cho dân Chúa trong sa mạc
chỉ nhằm mục đích “cứu đói” và duy trì sự sống thể chất. Nó là dấu chỉ nói lên lòng yêu thương của
Thiên Chúa chăm sóc dân riêng Người trong cơn cùng khốn. Trái lại, bánh trường sinh là chính Chúa
Giê-su đã được Chúa Cha sai đến để khi ta lãnh nhận thì sẽ đuợc “sống lại trong
ngày sau hết” và được sống đời đời. Có
lẽ ta ít chú ý tới cách Chúa Giê-su phân biệt sự sống lại và sự sống đời
đời. Chúa có ý nói đến việc ta tiếp
nhận Người ở đời này và để Người biến đổi cho ta được “sống lại” trong đời sống
mới, nhờ đó ta mới được sống vĩnh cửu ở đời sau.
b) “Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời”
Thịt
và máu là những yếu tố căn bản của sự sống theo quan niệm Do-thái. Hơn nữa, người ta còn tin máu chứa đựng linh
hồn. Nếu hiểu như vậy, lời mời gọi của
Chúa Giê-su hẳn mang ý nghĩa ta phải lãnh nhận Chúa với toàn diện con người của
Người. Người đã cho ta biết sứ mệnh của
Người: Người tự trời mà xuống để thi
hành thánh ý Chúa Cha, tức là đem đến cho ta giáo huấn của Chúa Cha và sự
sống. “Ăn thịt và uống máu” Chúa Giê-su
là kiểu nói bí tích để diễn tả việc ta phải tiếp nhận Người như thế nào. Ta phải để cho Chúa Giê-su toàn diện đi vào
tất cả con người của ta, kết hiệp với ta và lưu chuyển sự sống Thiên Chúa của
Người sang ta.
Đó
là cách Thiên Chúa ở cùng ta (Emmanuel).
Tin Mừng Mát-thêu nhấn mạnh đến cách Thiên Chúa ở cùng ta qua Chúa
Giê-su, Đấng ban Lề Luật yêu thương cho nhân loại. Mác-cô và Lu-ca thì diễn tả cách Thiên Chúa ở cùng ta qua quyền
năng của Người được thể hiện trong Nước Trời và qua lòng thương hải hà của
Người được tỏ ra cho toàn thể nhân loại.
Riêng Tin Mừng Gio-an lại đặc biệt khai triển khía cạnh Nhập Thể, trình
bày thực tại Thiên Chúa ở cùng ta qua sự hiện diện bằng xương bằng thịt của
Ngôi Lời. Người đã ở giữa cộng đồng
nhân loại, hòa nhập với con người, để thông đạt, cảm nghiệm với con người. Hoặc nói theo ngôn từ thánh Phao-lô, để “vui
với người vui, khóc với kẻ khóc.” Tuy
nhiên, thánh Gio-an còn đưa ta đi xa hơn nữa trong tư tưởng Thiên Chúa ở cùng
ta, đó là Bí tích Thánh Thể. Ngài không
trình thuật biến cố Chúa lập Bí tích Thánh Thể, nhưng thay vào đó, ngài lại cho
chúng ta một diễn từ vô cùng phong phú về Bí tích Thánh Thể (Gio-an, chương 6),
để giúp ta đi tới tận cùng ý nghĩa của thực tại “Thiên Chúa ở cùng chúng
ta.” Ngài lập đi lập lại nhiều lần câu
nói của Chúa Giê-su: Ai ăn thịt tôi và
uống máu tôi thì được sống, được sống lại trong ngày sau hết và được sống muôn
đời. Lập lại như thế, ngài muốn nói lên
tầm quan trọng của việc tiếp nhận Chúa Giê-su toàn diện. Nghĩa là nơi tôi phải có một tiến trình
Ki-tô hóa đích thực, một tiến trình “đồng hình đồng dạng với Chúa Ki-tô”. Tư tưởng của Chúa Ki-tô cũng phải là tư
tưởng của tôi. Ý chí của Chúa Ki-tô
cũng phải là ý chí của tôi. Và trái tim
của Chúa Ki-tô cũng phải là trái tim của tôi.
Chúa Giê-su “ở lại” với tôi như thế nào qua Bí tích Thánh Thể, thì tôi
cũng phải “ở lại” với Người như vậy khi tôi nhận lãnh “Thịt và Máu” Người. Chúa Giê-su thực sự hiện diện (real
presence) với tôi như thế nào, thì tôi cũng phải thực sự hiện diện với Người
như vậy. Chúa Giê-su ở lại với ta “hằng
ngày cho đến tận thế”, ta cũng phải ở lại với Người mọi lúc cho đến hơi thở
cuối cùng. Ở lại hoặc hiện diện với
Chúa Giê-su như thế chính là đáp lại lời mời gọi của Người: Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống
muôn đời.
c) Sự sống luân lưu
Bí
tích Thánh Thể thực hiện một cuộc chung sống ba chiều: Chúa Cha, Chúa Giê-su Thánh Thể và tôi. Chúa Giê-su đã diễn tả thật đơn sơ về cuộc
chung sống này:
“Như Chúa
Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi,
và tôi
sống nhờ Cha thế nào,
thì kẻ
ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy.”
Sự sống
từ nguồn sống là Chúa Cha chuyển qua Chúa Con và chảy vào ta. Hình ảnh này làm ta nhớ tới có lần Chúa
Giê-su nói với môn đệ: “Lương thực của
Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy, và hoàn tất công trình của Người”
(Ga 4:34). Nhìn vào sự luân lưu này, ta
nhận ra vai trò của Bí tích Thánh Thể là quan trọng tuyệt đối. Chúa Giê-su Thánh Thể đem Thiên Chúa xuống
với ta, đồng thời Người cũng đem ta lên với Thiên Chúa. Sứ mệnh của Chúa Giê-su đã được Người nói
lên thật rõ ràng: “Tôi đến để cho chiên
được sống và sống dồi dào” (Ga 10:10).
d) Suy nghĩ và cầu nguyện
Trong
cuộc đời Ki-tô hữu, có lẽ tôi chỉ đi lễ Chúa Nhật để giữ luật Giáo Hội, nhưng
thực ra không chú trọng mấy vào việc cử hành Bí tích Thánh Thể. Vậy tôi phải sửa sai thế nào về điều thiếu
sót đó? Học hỏi thêm về Bí tích Thánh
Thể? Sống Bí tích Thánh Thể?
Khi
lãnh nhận Thánh Thể, tôi tiếp nhận “Chúa Giê-su toàn diện và hiện thực”, hay
chỉ là một Chúa Giê-su với ý nghĩa mập mờ, hoặc có khi chỉ đơn thuần là một tấm
bánh vô nghĩa?
Chúa
Giê-su phán: “Phàm ai nghe và đón nhận
giáo huấn của Chúa Cha, thì sẽ đến với tôi” (Ga 6:45). Vậy khi tiếp nhận Chúa Giê-su Thánh Thể, tôi
có tiếp nhận giáo huấn của Chúa Cha qua Chúa Giê-su không? Nói khác đi, tôi có để cho Tin Mừng đi vào
cuộc sống tôi không?
Sự
sống luân lưu từ Chúa Cha sang Chúa Giê-su và chảy qua tôi liệu có tràn sang
tới anh chị em tôi không? Tôi có thể
hiện “lối sống Thánh Thể” này trong đời sống hằng ngày không?
Cầu nguyện:
“Lạy
Chúa Giê-su,
có
một ngọn đèn dầu gần nhà Tạm,
ngọn
đèn đỏ mời con dừng bước chân,
và
nhắc con về sự hiện diện của Chúa.
Con
mong sự hiện diện ấy lan tỏa khắp nơi,
để
đâu đâu cũng thấy ngọn đèn đỏ.
Nơi
xóm nghèo mùa mưa nhớp nháp,
nơi
lớp học tình thương lúc chiều tà,
nơi
những trung tâm phục hồi nhân phẩm,
nơi
bảo sanh viện nâng niu sự sống của trẻ thơ,
nơi
khách sạn năm sao, nơi quán bia đầu ngõ,
nơi
các tiệm cho mướn băng video,
nơi
tình yêu trong ngần của đôi bạn trẻ...
Nhưng
lạy Chúa, trước hết,
xin
cho đời con là một ngọn đèn,
xin
cho chúng con là những ngọn đèn màu đỏ,
mời
người ta dừng lại, trầm tư,
và
gặp được Chúa.”
(Trích
RABBOUNI, lời nguyện 105)
Lm. Đaminh Trần Đình Nhi
27-5-2005