Chúa Nhật IV Phục Sinh
Sự
sống và sự sống mới là đề tài phải được nói đến trong thời gian cử hành sự Phục
Sinh của Chúa Giê-su, vì mục đích Người được sai đến trần gian là để phục hồi sự
sống đã bị tội lỗi và ma quỷ làm mất đi.
“Phần tôi, tôi đến để cho chiên được sống, và sống dồi dào” (Ga
10:10). Các bài đọc hôm nay trình bày
Chúa Ki-tô như nguồn sống mới của ta và mối quan hệ của ta với Người là căn bản
cho sự sống ấy được phát triển sung mãn.
1.
Gia nhập đoàn chiên của Chúa:
“Hôm ấy đã có thêm khoảng ba ngàn người theo đạo” (bài trích sách Công vụ Tông Đồ – Cv 2:14a,36-41)
Sau
khi Chúa Giê-su lên trời và sai Thánh Thần xuống, công việc rao giảng Tin Mừng
được khởi sự lập tức và ngay từ lúc đầu đoàn chiên của Chúa đông đảo người mới
theo đạo. Bài giảng của thánh Phê-rô đã
đánh động những người đến nghe. Đợt rửa
tội đầu tiên khoảng ba ngàn người. Họ nhận
lãnh ơn tha tội để làm con cái Chúa và ân huệ Thánh Thần để sống đời sống mới,
sự sống mà Chúa Giê-su, Mục Tử Nhân Lành, đã chết để chuộc lại cho các con
chiên của Người. Vậy thánh Phê-rô đã giảng
gì về vị Mục Tử Nhân Lành này?
Bài
đọc trích sách Công vụ Tông Đồ của Chúa Nhật trước ghi lại bài giảng của thánh
Phê-rô nói về sứ mệnh của Chúa Giê-su và cái chết cũng như Phục Sinh của Người. Kết thúc bài giảng, ngài mời gọi dân chúng
hãy nhìn nhận trách nhiệm về cái chết của Chúa Giê-su và hãy tin Người là Đức
Chúa và Đấng Ki-tô. Ngài nói: “Đức Giê-su mà anh em đã treo trên thập giá,
Thiên Chúa đã đặt Người làm Đức Chúa và làm Đấng Ki-tô”. Điểm chủ yếu của bài giảng là cho thấy hành động
của những người nghe đối nghịch với hành động của Thiên Chúa về Chúa
Giê-su. Nhân loại thì treo Chúa Giê-su
lên thập giá để giết chết thân xác Người.
Còn Thiên Chúa thì cho Chúa Giê-su chỗi dậy từ cõi chết và tôn vinh Người
làm Đức Chúa và làm Đấng Ki-tô. Nghe
thánh Phê-rô giảng giải như vậy, họ nhận ra việc làm xấu xa của họ, đồng thời
cũng nhận ra lòng yêu thương vô biên của Thiên Chúa, nên họ đã lãnh nhận phép rửa
và ân huệ Thánh Thần. Thiên Chúa đã cho
cái chết của Chúa Giê-su nảy sinh sự sống mới.
Là những con chiên lạc quay lưng với Thiên Chúa, giờ đây những người
nghe Phê-rô giảng đã sám hối quay về với Thiên Chúa và được quy tụ dưới cánh
tay chăm sóc của Mục Tử Nhân Lành. Đoàn
chiên của Thiên Chúa không chỉ gồm những người nghe Phê-rô hôm ấy tại
Giê-ru-sa-lem, nhưng còn là con cháu họ “và tất cả những người ở xa, tất cả những
người mà Chúa là Thiên Chúa chúng ta sẽ kêu gọi”.
Ở
đây ta nhận ra đường lối Thiên Chúa kêu gọi và quy tụ nhân loại vào đoàn chiên
của Vị Mục Tử Nhân Lành, đó là người ta được nghe giảng về Chúa Giê-su Ki-tô, họ
sám hối và lãnh nhận phép rửa cùng ân huệ Thánh Thần. Tuy nhiên đấy mới là khởi đầu cho một hành
trình đức tin. Vì thế, thánh Phê-rô đã
cho thấy một hướng đi mới của đoàn chiên:
“Anh em hãy tránh xa thế hệ gian tà này để được cứu độ”. Muốn bước theo Mục Tử Nhân Lành để tiến về đồng
cỏ xanh tươi vĩnh cửu, đoàn chiên cần phải đoạn tuyệt với “thế hệ gian tà”, phải
loại bỏ nếp sống cũ tội lỗi để mặc lấy lối sống mới của Thánh Thần.
2.
Bước theo Chúa Giê-su, Vị Mục Tử và Đấng chăm sóc linh hồn (bài
Thánh thư – 1 Pr 2:20b-25)
Bài
giảng mở đầu của thánh Phê-rô đã đưa một số đông đảo người Do-thái tại
Giê-ru-sa-lem vào đoàn chiên Ít-ra-en Mới.
Sau đó, với sứ mệnh thay mặt Chúa Giê-su để chăm sóc đoàn chiên của Người
dưới trần gian, vị giáo hoàng tiên khởi Phê-rô ưu tư lo lắng cho anh chị em tín
hữu của ngài. Tuy đã quay về với Vị Mục
Tử, Đấng chăm sóc linh hồn, các con chiên của Đức Ki-tô vẫn luôn luôn bị cám dỗ
thử thách không muốn đi theo Người nữa.
Do đó, trong thư gửi cho Ki-tô hữu, ngài nhắc nhở họ đừng phản bội ơn gọi
được sống theo Chúa Ki-tô. Đã chọn lối sống
mới của Vị Mục Tử thì các con chiên cũng sẽ chịu cùng số phận như Người, nghĩa
là làm việc lành thì phải chịu khổ và phải kiên tâm chịu đựng. Gương mẫu sống của Chúa Ki-tô quả rõ
ràng. Người sống hoàn toàn cho ta, vì
ta, phó thác mạng sống Người cho ta, như Vị Mục Tử thí mạng sống mình vì con
chiên.
Thánh Phê-rô có lối nói đặc biệt, đơn sơ
và cảm động: ngài muốn gợi lại dĩ vãng để
nhắc nhở hiện tại. “Xưa kia anh em chẳng
khác nào những con chiên lạc, nhưng nay đã quay về với Vị Mục Tử”. Có thể ngài nói từ kinh nghiệm sống của
ngài: Trước kia tôi, Phê-rô, đã chối bỏ
và phản bội Thầy, nay tôi được trao phó việc chăm sóc đoàn chiên của Thầy! Vậy giờ đây, như tôi đang cố gắng chu toàn sứ
mệnh Đức Ki-tô trao cho tôi là chăm sóc anh em, thì anh em cũng hãy trung thành
bước theo chân Vị Mục Tử của chúng ta.
Chính thánh Phê-rô đã cảm nghiệm được tình yêu thương của Vị Mục Tử dành
cho kẻ thay mặt Người chăm sóc đoàn chiên.
Sau khi tiên báo Phê-rô sẽ chối Thầy, Chúa Giê-su đã đặc biệt tỏ lòng ưu
ái đối với ông: “Si-mon, Si-mon ơi, kìa
Xa-tan đã xin được sàng anh em như người ta sàng gạo. Nhưng Thầy đã cầu nguyện cho anh để anh khỏi
mất lòng tin. Phần anh, một khi đã trở lại,
hãy làm cho các anh em của anh nên vững mạnh” (Lc 22:31-32). Thầy đã cầu nguyện cho ông và đã để lại cho
ông một gương mẫu là chịu đau khổ vì tha nhân.
Ta cứ nhìn vào cuộc sống của Phê-rô thì biết ngài đã trung thành như thế
nào khi ngài phục vụ Đức Ki-tô và Giáo Hội, chịu đau khổ vì đoàn chiên đến chết
vì bị đóng đinh ngược vào thập giá. Kinh
nghiệm “chiên lạc” chẳng cần thiết trong đời ta lắm sao! Đời Ki-tô hữu bao giờ mà chẳng có những kinh
nghiệm chiên lạc và quay về với Vị Mục Tử.
Chính những kinh nghiệm ấy sẽ tôi luyện đức tin và lòng trung thành của
ta, nhất là lòng tin tưởng vào sự chăm sóc của Vị Mục Tử.
3.
Qua cửa để được sống và sống dồi dào (bài
Tin Mừng – Ga 10:1-10)
Trước
khi tuyên bố mình là Mục Tử Nhân Lành, Chúa Giê-su đã dùng một dụ ngôn để nói
lên vai trò của Người đối với các mục tử của đoàn chiên Thiên Chúa: dụ ngôn cửa ràn chiên. Ít-ra-en dân Chúa được gọi là đoàn chiên đặt
dưới sự chăm sóc của các mục tử, tức các nhà lãnh đạo đời cũng như đạo. Nhưng hầu hết các mục tử đó lại không phải là
những mục tử tốt, trái lại họ là “những kẻ chỉ biết lo cho mình” (Ed 34:1-10)
chứ không chăm sóc đoàn chiên. Do đó,
Thiên Chúa “sẽ đòi lại chiên của Người”, quy tụ các con chiên lạc từ khắp nơi
và trao cho Vị Mục Tử Nhân Lành là Đức Ki-tô chăm sóc. Để gia nhập đoàn chiên Ít-ra-en Mới này, người
ta phải đi qua cửa là Đức Ki-tô để nhận được sự sống mới. Dụ ngôn “cửa ràn chiên” được dùng để nói lên
vai trò của Chúa Giê-su trong đoàn chiên mới của Thiên Chúa. Cánh cửa Ki-tô mở ra để ta được vào làm chiên
của Thiên Chúa, rồi cánh cửa Ki-tô cũng mở để chiên đi ra và theo mục tử đến
cánh đồng cỏ xanh tươi với suối mát trong lành (Tv 22). Cánh cửa Ki-tô đóng lại sau khi chiên đã trở
về ràn, nghỉ ngơi trong bình an và không sợ bất cứ thú dữ hiểm nguy nào. Các mục tử đích thực của ràn chiên là những
người sống quan hệ mật thiết với chiên đã được trao phó cho mình chăm sóc. Quan hệ đó được mô tả bằng những từ thật dễ
thương như “nghe tiếng, gọi tên từng con, nhận biết tiếng mục tử”, hoặc nói vắn
tắt là “biết”. Thánh Giáo Hoàng
Grê-gô-ri-ô đã giải thích từ “biết” như sau:
“Tôi nói ‘biết’ không có nghĩa là ‘biết’ nhờ đức tin, nhưng là ‘biết’ nhờ
đức mến. Tôi nói ‘biết’ không có nghĩa
là ‘biết’ được diễn tả qua thái độ tin, nhưng là ‘biết’ được diễn tả qua việc
làm” (Bài giảng của thánh Grê-gô-ri-ô Cả, giờ Kinh Sách Chúa Nhật IV Phục
Sinh).
Chúa
Giê-su kể dụ ngôn cửa ràn chiên và các mục tử chân chính, nhưng “người Do-thái”
hoặc nói đúng ra là nhóm Pha-ri-sêu và các kẻ thù của Chúa đã không hiểu hoặc
không muốn hiểu ý nghĩa dụ ngôn. Chúa
Giê-su là cửa ràn chiên đem lại sự sống đích thực hoặc ơn cứu độ cho nhân loại. Các mục tử “đi qua cửa mà vào” tức là những mục
tử trung thành và kết hiệp với Vị Mục Tử Nhân Lành mới là những mục tử đích thực. Ràn chiên Ít-ra-en Mới của Thiên Chúa được
trao cho Chúa Ki-tô và các mục tử chân chính chăm sóc để được dẫn đến đồng cỏ
xanh tươi là ơn cứu độ.
Có
lẽ ta thường không mấy lưu ý tới đoạn Tin Mừng về cửa ràn chiên cho bằng đoạn
tiếp theo về Chúa Giê-su tuyên bố Người là Mục Tử Nhân Lành. Nhưng nếu xét theo ý nghĩa cứu độ, thì dụ
ngôn cửa ràn chiên và lời Chúa tuyên bố “Tôi là cửa cho chiên ra vào… Ai qua
tôi mà vào thì sẽ được cứu” mang tầm mức vô cùng quan trọng, vì nguồn sống mới
là chính Đức Ki-tô để ta múc ra từ mối quan hệ với Người sự sống và sự sống dồi
dào.
4.
Sống Lời Chúa
Chúa
Nhật IV Phục Sinh được mệnh danh là Chúa Nhật Chúa Chiên Nhân Lành. Chúa Giê-su Phục Sinh quả thực là Vị Mục Tử
Nhân Lành và ta là đoàn chiên Chúa chăn nuôi.
Cảm động nhất là nghĩa cử hy sinh mạng sống mình của Vị Mục Tử để đem lại
sự sống cho đoàn chiên. Đề tài Mục Tử
Nhân Lành không những mời gọi ta suy tôn lòng Chúa yêu thương và muốn cứu độ
ta, nhưng cũng là dịp để ta xét mình, như thánh Grê-gô-ri-ô đã đề nghị: “Anh em đã nghe đọc về mối nguy luôn đe dọa
chúng tôi là các mục tử, anh em cũng hãy dựa vào những lời của Chúa mà đánh giá
những mối nguy đang đe dọa anh em. Hãy
xem mình có phải là con chiên của Chúa không, có biết Chúa không, có biết ánh
sáng chân lý không” (Bài giảng). Ta cầu
xin được làm con chiên của Chúa, nhưng cũng không quên cầu cho các mục tử Người
sai đến chăm sóc ta.
Suy nghĩ: Tôi suy nghĩ và trả lời những câu hỏi thánh
Grê-gô-ri-ô đặt ra. “Hãy xem mình có phải
là con chiên của Chúa không, có biết Chúa không, có biết ánh sáng chân lý
không?”
Cầu nguyện: Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, Đức Ki-tô,
vị Mục Tử oai hùng của chúng con, đã khải hoàn tiến vào thiên quốc; xin cho chúng con là đoàn chiên hèn mọn cũng
được theo gót Người vào chung hưởng hạnh phúc vô biên. Ngưởi là Thiên Chúa hằng sống và hiển trị
cùng Chúa, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời. A-men.
(Lời nguyện Nhập lễ, Chúa Nhật IV
Phục Sinh)
Lm.
Đaminh Trần điình Nhi