Chúa Nhật V Phục Sinh A

Tôi Ở Đâu, Anh Em Cũng Ở Đó

 

Gv 14,1-12: 1 "Lòng các ngươi chớ rúng động! Hãy tin vào Thiên Chúa, mà cũng hãy tin vào Ta. 2 Trong nhà Cha Ta, có nhiều chỗ ở - chẳng vậy, Ta đâu có nói với các ngươi là Ta đi dọn chỗ cho các ngươi. 3 Và nếu Ta ra đi dọn chỗ cho các ngươi, thì Ta sẽ đến lại và đem các ngươi theo Ta, để Ta ở đâu, các ngươi cũng ở đó. 4 Và Ta đi đâu, các ngươi biết đàng rồi".

5 Thôma nói với Ngài: "Thưa Ngài, chúng tôi không biết Ngài đi đâu, làm sao mà biết được con đàng?" 6 Ðức Yêsu nói với ông: "Ðàng và sự thật, sự sống, chính là Ta! Không ai đến với Cha mà lại không nhờ Ta, 7 Nếu các ngươi biết Ta, tất các ngươi cũng biết Cha Ta. Ngay từ bây giờ các ngươi biết Người và đã thấy Người".

8 Philip nói với Ngài: "Thưa Ngài, xin tỏ cho chúng tôi thấy Cha; thế là đủ cho chúng tôi!" 9 Ðức Yêsu nói với ông: "Ðã bao lâu rồi, Ta ở với các ngươi! Thế mà, Philip, ngươi đã không biết Ta ư? Ai thấy Ta là đã thấy Cha. Làm sao ngươi nói: Xin tỏ cho chúng tôi thấy Cha! 10 Ngươi không tin Ta ở trong Cha và Cha ở trong Ta sao? Các lời Ta nói với các ngươi không phải tự Ta mà Ta nói ra, nhưng chính Cha, Ðấng ở trong Ta, hằng làm công việc của Người. 11 Hãy tin Ta: là Ta ở trong Cha và Cha ở trong Ta. bằng không, hãy tin vì các việc kia vậy.

12 Quả thật, quả thật, Ta bảo các ngươi: Kẻ tin vào Ta, thì các việc Ta làm kẻ ấy cũng sẽ làm, và sẽ làm được những việc lớn lao hơn thế nữa, vì Ta đi đến cùng Cha. 13 Và điều gì các ngươi xin nhân danh Ta, Ta sẽ làm, ngõ hầu Cha được tôn vinh nơi Con, 14 Và nếu các ngươi xin gì với Ta, nhân danh Ta, Ta sẽ làm".

 

Văn mạch của đoạn 14:1-15 là diễn từ giã biệt (13:33-1431). Đoạn nầy nằm ở phần đầu của diễn từ. Ở câu 13:33 và 36 Chúa Giêsu đã tiên báo là Người sẽ ra đi. Việc ra đi nầy gây nên một thử thách lớn cho các môn đệ của Người. Họ phải đối diện với sự vắng mặt của Người. Bởi đó mục đích của diễn từ nầy là củng cố lòng tin và hy vọng vào Người. Mệnh lệnh “Lòng anh em chớ xao động” ở câu 1 sẽ được lập lại ở câu 27, và đóng khung chương 14. Nội dung của chương 14 là những lời lẽ giải thích mệnh lệnh nầy.

 

Có thể phân chia chương 14 như sau: - Mở đầu diễn từ thứ nhất: Chúa ra đi và sẽ trở lại (14:1-4); - Chúa Giêsu ra đi và môn đệ kết hợp với Người trong đức tin (14:5-14); - Chúa Giêsu trở lại và môn đệ kết hợp với Người trong tình yêu (14:15-24); - Kết thúc diễn từ thứ nhất (14:25-31).

 

Chúa ra đi và sẽ trở lại (14:1-4): - Củng cố các môn đệ (c. 1); - Lý do để các môn đệ tín thác: Chúa đi dọn chỗ và sẽ trở lại đem các môn đệ theo (cc. 2-3); - Chuyển tiếp sang đề tài “đường đi” (c. 4).

 

Đoạn mở đầu bằng hai mệnh lệnh liền nhau (c. 1), và tiếp theo đó là lời dẫn giải gây niềm tin nơi các môn đệ (cc. 2-3). Tarassō, “xao động”, được dùng theo nghĩa đen trong trình thuật nói về nước trong hồ các thiên thần đến khuấy động lên (x. 5:7). Trong mệnh lệnh “Đừng để tâm hồn bị xao động” động từ được hiểu theo nghĩa bóng, ám chỉ trạng thái đau buồn của tâm hồn. Chúa Giêsu “xao động” khi đứng mộ của Lazarô (11:33), khi đối diện với sự chết của chính mình (12:27), hay khi nói về người phản bội giữa các môn đệ (13:21). Sự xao động nầy gắn liền với sự mất mát, sợ hãi và đau buồn đến nỗi thân thể có thể run bật lên.

 

Đối lại mệnh lệnh tiêu cực trên là mệnh lệnh “Hãy tin vào Thiên Chúa và hãy tin vào Tôi” (c. 1b). “Thiên Chúa” được dùng một lần duy nhất ở đây trong chương nầy. Sau đó “Thiên Chúa” nầy được gọi là “Cha” hay “Cha Tôi”. Lời khuyến dụ “tin vào Thiên Chúa” là duy nhất ở đây.  Thông thường chỉ thấy lời mời gọi tin vào Chúa Giêsu trong tin mừng thánh Gioan. Pisteuō, “tin”, là đặt mình trong tương quan với Thiên Chúa và Chúa Giêsu, “tin vào tôi” (cc. 1.11.12), và giao phó chính mình cho Người.

 

Chúa Giêsu đưa ra những lý do để giải thích việc ra đi của Người, và như thế, các môn đệ có thể tin vào Người (cc. 2-3). Nằm ở vị trí trung tâm của hai câu 2-3, “ra đi và dọn chỗ” cho thấy mục đích của việc Chúa Giêsu làm: một đàng ra đi để dọn chỗ trong nhà Cha (vế trước), và đang khác Người trở lại để đem các môn đệ về nơi ấy với Người (vế sau).

 

“Ra đi” là đi về với Chúa Cha ngang qua cuộc khổ nạn (1:23.27; 13:1). Đó cũng là lúc Người được tôn vinh trong sự sống lại và lên trời (17:1). Người đi để chuẩn bị chỗ cho họ. Monē, “nơi để ở”, bởi động từ menō có nghĩa là cư ngụ, lưu lại. Nơi cư ngụ nầy được gắn liền với “nhà của Cha”. Điều nầy muốn nói là nơi cư ngụ ấy có sự hiện diện của Thiên Chúa, thuộc về Thiên Chúa. Như thế, “chuẩn bị một chỗ” có hiểu là chuẩn bị đưa các môn đệ vào một cách tương quan mới và một cách hiện diện mới. “Chỗ” ấy không mang tính cách không gian. “Chỗ” ấy sẽ là nơi thông hiệp giữa Thiên Chúa và những người yêu mến Chúa Giêsu và giữ lời của Người (x. 14:23). “Chỗ” ấy không bị giới hạn bởi bất cứ biên giới nào: Chúa Giêsu ở đâu, các môn đệ ở đó (c. 3b; 12:26.32). Động từ paralambanō có nghĩa là “nhận về nhà với mình”. Chúa Giêsu đã không được người nhà nhận về khi Người đến trần gian (1:11). Cụm từ pros emauton “nhà tôi” làm mạnh thêm ý nghĩa cho động từ đi trước. Chỗ mà Chúa Giêsu đi và chuẩn bị là nhà của Người, dù đó cũng là nhà của Cha.

 

Đường đi (c. 4). Từ đề tài “đi dọn chỗ”, Chúa Giêsu đề cập sang đề tài đường đi. Chủ để “đường đi” nầy liên kết đoạn nầy với đoạn tiếp theo (cc. 5.6). Theo lời của Chúa Giêsu, các môn đệ đã biết Người đi đâu. Chúa Giêsu nói nhiều lần cho họ biết là Người sẽ trở về với Đấng đã sai Người (7:33; 16:5), về cùng Cha (16:10.28), và về nhà Cha (14:2). Việc nói trước nầy đã làm họ một lần thắc mắc; nhưng lúc ấy họ đặt ra một vấn đề khác (x. 16:17-19). Lần nầy Tôma đặt ra vấn đề đường đi đến “nhà Cha” (c. 5); trong khi Chúa Giêsu sẽ cho thấy đường ấy chính là Người (14:6).

 

Vậy việc Chúa Giêsu ra đi sẽ gây nên một mất mát, khiến các môn đệ phải buồn sầu và xao xuyến. Trái lại, việc ấy sẽ đưa các môn đệ thông hiệp cách trọn vẹn hơn với Thiên Chúa. Họ sẽ ở trong nhà Cha như là con cái, chứ không phải là nô lệ (8:35), vì nhờ sự ra đi của Chúa Giêsu mà họ được trở nên con cái của Thiên Chúa và ở trong nhà của Người.

 

Lm. Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến