CHÚA NHẬT LỄ CHÚA GIÊ-SU CHỊU PHÉP RỬA A
Is 42,1-4.6-7; Cv 10,34-38; Mt 3,13-17
KHIÊM TÔN VÂNG PHỤC NHƯ CON THẢO CỦA THIÊN CHÚA
I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG: Mt 3,13-17.
(13) Bấy giờ, Đức Giê-su từ
miền Ga-li-lê đến sông Gio-đan, gặp ông Gio-an để xin ông làm phép rửa
cho mình. (14) Nhưng ông một mực can Người và nói: “Chính tôi mới cần
được Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài lại đến với tôi !”. (15) Nhưng
Đức Giê-su trả lời: “Bây giờ cứ thế đã. Vì chúng ta nên làm như vậy
để giữ trọn đức công chính. Bấy giờ ông Gio-an mới chiều theo ý
Người. (16) Khi Đức Giê-su chịu phép Rửa xong, vừa ở dưới nước lên,
thì các tầng trời mở ra. Người thấy Thần Khí Thiên Chúa đáp xuống
như chim bồ câu và ngự trên Người. (17) Và kìa có tiếng từ trời phán:
“Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người”.
2. Ý CHÍNH:
Hôm nay là ngày cuối cùng của Mùa Giáng Sinh, và cũng là
ngày khởi đầu Mùa Quanh Năm. Tin Mừng Mát-thêu cho thấy: Đức Giê-su
khởi đầu cuộc sống công khai bằng việc từ Ga-li-lê xuống miền Giu-đê
và đến sông Gio-đan để xin ông Gio-an làm phép rửa cho. Ngay từ ban đầu
Gio-an đã biết Đức Giê-su là Đấng Thiên Sai, nên không dám rửa cho
Người. Nhưng sau khi biết là thánh ý Chúa Cha, thì Gio-an đã vâng lời
làm phép rửa cho Người. Khi Đức Giê-su vừa từ dưới mặt nước trồi lên,
thì một cuộc Thần hiện đã xảy ra: Thánh Thần lấy hình chim câu ngự
xuống trên Người, và có tiếng Chúa Cha xác nhận Người chính là Con
yêu dấu luôn làm đẹp lòng Chúa Cha.
3. CHÚ THÍCH:
- C 13-14: + Từ miền Ga-li-lê đến sông Gio-đan: Từ miền Ga-li-lê cụ thể là Na-da-rét (x. Mt 2,23), Đức
Giê-su đến sông Gio-đan ở vùng Bê-ta-ni-a cách thành Giê-ri-cô không bao
xa, để xin Gio-an Tẩy Giả làm phép rửa cho. Người tự nguyện đến chứ
không phải do lương tâm thúc bách chịu để xin ơn tha tội như người Do thái,
vì Người là Đấng thánh thiện và vô tội. + Chính tôi mới cần được
Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài lại đến với tôi !: Nói câu
này, có lẽ Gio-an đã biết Đức Giê-su là Đấng Cứu Thế mà ông rao
giảng sắp đến (x Mt 3,11).
- C 15: + Bây giờ cứ thế đã: Bây giờ Gio-an
hãy cứ làm phép rửa cho Người. + Vì chúng ta nên làm như vậy:
Đức Giê-su muốn chịu phép rửa của Gio-an để được Thiên Chúa xác nhận
sứ mệnh Thiên Sai (x. Lc 7,29-30). + Để giữ trọn đức công chính:
Giữ trọn hay chu toàn bổn phận. Có thi hành ý muốn của Chúa Cha là
chịu phép rửa, thì Đức Giê-su mới thiết lập được nền công chính mới
(x. Mt 5,20) và kiện toàn Luật Mô-sê (x. Mt 5,17).
HỎI: Phép rửa của Gio-an
là một nghi thức biểu lộ lòng sám hối của các hối nhân. Vậy Đức
Giê-su là Đấng thánh thiện trong sạch vô cùng, thì sao phải chịu phép
rửa ấy ?
ĐÁP:
Qua đoạn Tin Mừng này, chúng ta
chỉ được trả lời một cách lờ mờ qua câu nói của Đức Giê-su với
Gio-an: Đó là để “giữ trọn đức công chính”, nghĩa là làm theo thánh ý Thiên
Chúa. Sau đây là một số lý do khiến Đức Giê-su đến xin Gio-an làm phép rửa
cho:
- Một là để đền tội thay cho
dân: Tuy hoàn toàn vô tội, nhưng Đức Giê-su chịu phép rửa của Gio-an
là để tỏ lòng sám hối thay cho dân, giống như ông Mô-sê thời kỳ Xuất Hành đã tỏ
lòng sám hối để xin Đức Chúa tha tội cho dân đã phạm tội tôn thờ bò vàng (x. Xh
32,31-32). Sau này Đức Giê-su sẽ còn chịu chết trên thập giá để đền tội thay
cho dân đúng như thượng tế Cai-pha đã nói tiên tri trong thượng hội đồng Do
thái như sau: "Thà một người chết thay cho dân còn hơn là toàn dân bị tiêu
diệt" (Ga 11,50).
- Hai là để hòa đồng với các
tội nhân: Với tư cách là Đấng cứu thế, Đức
Giê-su đã khiêm tốn hòa mình với các tội nhân đang chờ được chịu phép rửa của
Gio-an, trái với thói kiêu căng của người Pha-ri-sêu luôn tách biệt ra khỏi đám
đông dân chúng mà họ cho là tội lỗi, như trong dụ ngôn hai người lên Đền Thờ
cầu nguyện: “Người
Pha-ri-sêu đứng riêng một mình cầu nguyện” (Lc 18,11).
- Ba là để tiên báo về bí tích
rửa tội Đức Giê-su sắp thiết lập, là hình bóng mầu nhiệm tử nạn và phục sinh: Phép rửa của Gio-an tiên báo về bí tích rửa tội do Đức Giê-su ra
lệnh cho các môn đệ trước khi lên trời: “Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân
trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa
Thánh Thần” (Mt 28,19). Việc chịu phép rửa tội chính là điều kiện để được gia
nhập vào Nước Thiên Chúa (x. Ga 3,5), và là hình ảnh của mầu nhiệm chết và sống
lại : “Thầy còn một phép rửa phải chịu và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến
khi việc này hoàn tất” (Lc 12,50).
- C 16-17: + Các tầng trời mở ra: Hiện tượng trời
mở ra nhắc đến lời tuyên sấm của ngôn sứ I-sai-a: “Phải chi Ngài xé trời
mà ngự xuống, cho núi non rung chuyển trước thánh nhan” (Is 63,19). Sấm
ngôn này hôm nay đã ứng nghiệm nơi Đức Giê-su: đất trời được giao hòa
với nhau (x. Cv 7,56) và Thiên Chúa tiếp tục mặc khải cho dân Người (x.
Ed 1,1). + Thần Khí Thiên Chúa đáp xuống như chim bồ câu và ngự trên
Người: Câu này nhắc lại cuộc tạo thành ban đầu (x. St 1,2). Ở
đây báo hiệu một cuộc tạo dựng mới đang được thực hiện. Tác giả sách
Sáng Thế đã diễn tả Thần Khí Đức Chúa bay là là trên mặt nước để ban sự
sống cho nước, giống như chim bồ câu mẹ bay chập chờn trên bầy chim con (x.
St 1,2). Thần Khí ngự trên Đức Giê-su để xức dầu thiêng liêng cho Người (x.
Cv 10,38) hầu tấn phong Người làm Đấng Mê-si-a (x. Is 11,2). +
“Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người”: Sau khi Đức
Giê-su đã vâng phục Chúa Cha để đến xin chịu phép rửa của ông Gio-an,
thì Chúa Cha đã giới thiệu Người là Con yêu dấu trước mặt những
người hiện diện. Trong Cựu Ước, Thiên Chúa nhiều lần đã gọi Đấng Thiên
Sai và dân Ít-ra-en là Con yêu của Ngài: “Con là Con Ta, hôm nay Ta đã
sinh ra Con” (Tv 2,7). “Này là Tôi Tớ của Ta mà Ta nâng đỡ, tuyển nhân
mà Ta sủng mộ, Ta ban Thần Khí Ta trên Người” (Is 42,1). “Từ Ai-cập, Ta
đã gọi Con Ta về” (Hs 11,1). Qua câu này, Tin Mừng Mát-thêu cho thấy Đức
Giê-su chính là Đấng Thiên Sai và là Con yêu luôn làm hài lòng Thiên Chúa,
vì Người luôn khiêm tốn và vâng theo thánh ý Thiên Chúa.
4. CÂU HỎI:
1) Tại sao Đức Giê-su là
Đấng thánh thiện mà đến chịu phép rửa sám hối của Gio-an làm chi ?
2) Câu “Thần Khí Chúa đáp xuống như chim bồ câu và ngự trên Người” có
nghĩa thế nào ? 3) Trong Cựu Ước, Thiên Chúa thường gọi những ai là “con
yêu” của Ngài ?
II. SỐNG LỜI CHÚA:
1. LỜI CHÚA: “Chính tôi mới
cần được Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài lại đến với tôi !” (Mt
3,14).
2. CÂU CHUYỆN: “TRÈO CAO TÉ
ĐAU”
Trong kho tàng truyện thần thoại Hy-lạp, có một câu chuyện
về hai cha con nhà kia. Người cha tên là I-đam và con là I-ka. I-đam là
một kiến trúc sư kiêm nghề điêu khắc. Chính ông đã được nhà vua trao
nhiệm vụ xây một bát quái đồ để giam giữ một con quái vật đầu người
mình thú rất hung dữ, hầu bảo vệ dân lành khỏi bị nó giết hại. Nhưng
về sau, do hiểu lầm hai cha con I-đam và I-ka có âm mưu làm loạn, nên vua
Mi-nos đã hạ lệnh tống giam cả hai vào bát quái đồ đó. Nhưng rồi
“cái khó ló cái khôn”: Trong lúc bị giam cầm, hai cha con này đã tìm
ra cách trốn thoát bằng cánh chim bay lên cao. Họ đã dùng sáp ong nối
nhiều lông chim lại thành hai bộ cánh chim và đã thoát ra khỏi nhà tù
qua một lổ nhỏ trên mái. Quá phấn khởi trước thành công bất ngờ, anh con
trai càng lúc càng bay lên cao, bỏ ngoài tai những lời khuyến cáo khẩn
thiết của cha mình. Khi bay cao gần đến mặt trời, thì sáp dính các
lông chim trên đôi cánh bay bị nóng quá tan chảy ra và anh con trai đã
rơi từ độ cao xuống đất chết tan xác.
Chính thói kiêu hãnh về sự thành công đã làm cho người con
trai không vâng lời cha, nên cuối cùng đã bị rơi xuống đất chết thảm. Ngày
nay, sự kiêu ngạo cũng làm cho người ta coi thường và bỏ ngoài tai
những lời khuyên can khôn ngoan đầy kinh nghiệm của các bậc cha bác, thầy
cô giáo và những bậc cao niên. Nếu mỗi người chúng ta chỉ lo chiều theo các
đam mê ích kỷ của mình, thì chắc chắn sẽ phải chuốc lấy thất bại
đau thương.
3. SUY NIỆM:
1) Gương khiêm tốn của Gio-an
Tẩy Giả: “Chính tôi mới cần được Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài
lại đến với tôi !”:
Vào năm 30 trước Công Nguyên, Gioan Tẩy giả đã xuất hiện tại sông
Gio-đan, ăn mặc như ngôn sứ Ê-li-a (x. Mt 3,4), rao giảng cùng một sứ điệp về
sự phán xét công thẳng của Thiên Chúa như Ê-li-a, đồng thời Gio-an đã kêu gọi mọi
người: «Hãy sám hối, vì Nước Trời đã
đến gần» (Mt 3,2). Ông còn làm phép rửa cho những ai thành tâm sám hối để
chuẩn bị tâm hồn họ đón nhận Đấng Thiên Sai sắp đến (x. Cv 19,4). Gio-an cũng khiêm
tốn khi nói về vai trò và sứ mạng của Đấng Thiên Sai như sau: “Đấng đến sau tôi
thì quyền thế hơn tôi, tôi không đáng xách dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa
cho các anh trong Thánh Thần và lửa»
(3,11). Còn chúng ta hôm nay: Chúng ta có biết nhận trách nhiêm những thất bại xảy
ra để noi gương khiêm tốn của thánh Gio-an không ?
2) “Giữ trọn đức công chính” là vâng phục thánh ý Thiên Chúa:
Khi Đức Giê-su đến xếp hàng xin chịu phép rửa tại sông Gio-đan, ông
Gio-an đã thưa với Người rằng: “Chính tôi mới cần được Ngài làm phép
rửa, thế mà Ngài lại đến với tôi !”. Rồi khi nghe Đức Giê-su nói: “Bây giờ cứ thế đã. Vì chúng ta nên
làm như vậy để giữ trọn đức công chính” (Mt 3,15), thì Gio-an đã làm
phép rửa cho Người. Như vậy “Giữ trọn đức công chính” là vâng lời để làm
theo ý muốn của Thiên Chúa.
Về sau, thánh Phao-lô cũng dạy về sự khiêm nhường vâng phục của
Chúa Giê-su như sau: “Người lại còn hạ mình vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu
chết, chết trên cây thập tự”. Sự vâng lời ấy thể hiện qua việc Người xin chịu phép
rửa dìm mình trong dòng sông Gio-đan, biểu tượng cuộc tử nạn và phục sinh của Người
lúc cuối đời. Phao-lô viết tiếp: “Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Người,
và tặng ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu” (Pl 2,9-11). Qua đó, Phao-lô
dạy các tín hữu phải noi gương Đức Giê-su “giữ trọn đức công chính” bằng việc vâng
phục thánh ý Thiên Chúa. Còn chúng ta hôm nay hãy năng cầu nguyện với Chúa
Giê-su như tông đồ Phao-lô sau khi bị té ngựa ở cửa thành Đa-mát : “Lạy Chúa,
con phải làm gì ?” (Cv 22,10).
3) Phải ứng xử thế nào để nên con thảo
của Thiên Chúa? : Khi Đức Giê-su chịu phép Rửa xong
và từ dưới nước trồi lên, thì các tầng trời mở ra. Người thấy Thần
Khí Thiên Chúa đáp xuống như chim bồ câu và ngự trên Người. Và kìa có
tiếng từ trời phán: “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về
Người” (Mt 3,16-17). Ngày nay muốn được Thiên Chúa thừa nhận là con yêu dấu như
đã xác nhận Đức Giê-su, chúng ta cần có lối ứng xử khiêm tốn cụ thể như sau:
- Khiêm tốn nhận lỗi mỗi khi
được người khác góp ý: Ai trong chúng ta ít nhiều cũng
đều sai lỗi, nhưng chúng ta thường giả hình che đậy để được người khác đánh giá
tốt về mình. Khi bị người khác phê bình chỉ trích, chúng ta thường bực tức và thù
ghét kẻ dám phê phán nói xấu ta. Khi bị thất bại hay có sự cố bất lợi, ít khi
chúng ta nhận sai sót, mà thường hay đổ lỗi cho người dưới hay hoàn cảnh. Mỗi
người nên ý thức rằng: thái độ khiêm tốn nhận lỗi và thành tâm sửa sai sẽ giúp chúng
ta nên hoàn thiện hơn và gây được thiện cảm với người khác là điều kiện để mọi
việc làm được thành công.
- Khiêm tốn bỏ qua những điều nhỏ
mọn: Khi thấy người dưới sai lỗi không nghiêm trọng, chỉ nên nhẹ
nhàng nhắc bảo với lòng bao dung nhân hậu. Tránh hay rầy la to tiếng làm mất sự
bình an và tình đoàn kết nội bộ .
- Cần khiêm tốn sửa lỗi cho tha
nhân theo lời Chúa dạy: Việc sửa lỗi phài do tình thương
chứ không do ác cảm thù ghét. Muốn sửa lỗi cho tha nhân cách hiệu quả cần tiến
hành cách khôn khéo từng bước theo lời Chúa dạy như sau: Một là phải âm thầm
gặp riêng người có lỗi để tránh cho họ bị mất tiếng tốt. Hai là phải tế nhị rào
trước đón sau để chuẩn bị tinh thần giúp kẻ có lỗi sẵn sàng lắng nghe. Ba là
phài nhẫn nại chờ đợi và tránh thái độ nóng vội. Chỉ nên đưa ra cộng đoàn xử lý
nghiêm nếu kẻ kia cố chấp không chịu sám hối và trong những trường hợp lỗi lầm
của họ gây hậu quả nghiêm trọng cho cộng đoàn nếu không kịp thời chấn chỉnh (x.
Mt 18,15-17).
4. THẢO LUẬN:
1) Thế nào là nhân đức
khiêm nhường ? Đối lập với đức khiêm nhường là thói xấu nào ? 2)
Cuộc đời của Đức Giê-su là một chuỗi những hành động khiêm nhường thể
hiện qua hành đông vâng phục ý Chúa Cha và phục vụ tha nhân. Vậy bạn sẽ
làm gì để thực tập khiêm nhường trong quan hệ với tha nhân noi gương Đức
Giê-su ?
5. NGUYỆN CẦU:
LẠY CHÚA GIÊ-SU. Xin ban cho chúng con luôn biết điều chỉnh
cách suy nghĩ nói năng và hành động, cho phù hợp với gương khiêm tốn và
vâng phục ý Thiên Chúa noi gương Chúa xưa. Xin cho chúng con biết khôn ngoan
để tránh ảo tưởng về mình, biết thành thật để khỏi tự dối lòng
mình. Ước gì chúng con biết luôn sám hối và hoán cải, sám hối bằng
hành động hơn bằng môi miệng. Xin cho chúng con biết chấp nhận để Lời
Chúa tỉa sạch những thói hư, nhất là tránh tự đề cao mình và khinh thường tha
nhân. Xin cho chúng con biết ứng xử khiêm tốn .
X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.- Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON
LM ĐAN VINH - HHTM