CHÚA NHẬT 17 THƯỜNG NIÊN
Xin cho con tâm hồn biết lắng nghe và phân biệt phải
trái
Lắng nghe sứ điệp Lời Chúa (1 V 3:5, 7-12; Rm 8:28-30;
Mt 13:44-52)
Các nhà lãnh đạo trần gian thảo ra những
kế hoạch cai trị trước khi nhậm chức.
Khác với họ, khi lên ngôi, vua Sa-lô-môn đã đến với Chúa và cầu xin Người
ban cho ông một đức tính cần thiết nhất để giúp ông đảm nhận việc lãnh đạo
Ít-ra-en: một tâm hồn biết lắng nghe và
phân biệt phải trái, tức là đức khôn ngoan. Khi rao giảng Tin Mừng Nước Trời, Chúa Giê-su
thường trình bày kế hoạch yêu thương của Thiên Chúa và kêu gọi người ta hãy
khôn ngoan đặt giá trị Nước Trời lên trên mọi giá trị khác. Có sự tương đồng giữa sự khôn ngoan để cai trị
vương quốc trần gian với sự khôn ngoan để đón nhận Nước Trời qua bài đọc 1 và
bài Tin Mừng. Đối với thánh Phao-lô,
Thiên Chúa đã ban cho ta đức khôn ngoan nhập
thể là Chúa Giê-su, để chúng ta “nên đồng hình đồng dạng với Con của Người”
và được hưởng phúc vinh quang.
1.
Đức khôn ngoan giúp vua Sa-lô-môn
trị quốc. Sau khi dẹp tan các địch
thủ, Sa-lô-môn lên làm vua Ít-ra-en. Việc
đầu tiên là ông đến Ghíp-ôn để dâng lễ tế lên Thiên Chúa và khấn xin Chúa giúp
ông trong sứ vụ mới. Trước mặt Chúa, ông
nhận mình “còn trẻ người non dạ” và bất xứng đối với trọng trách cai trị dân
Chúa. Vậy ông phải cầu xin Chúa điều gì
đây? Ông không cầu xin những điều người
thế gian thường xin, như được sống lâu, được giàu có, ngay cả xin cho kẻ thù phải
chết. Nhưng ông chỉ xin Chúa một điều
thôi, là có được một tâm hồn biết lắng nghe và phân biệt phải trái. Đây chính là xin đức khôn ngoan, một điều
Kinh Thánh Cựu Ước rất thường nói đến, đặc biệt là sách Khôn Ngoan. Định nghĩa đức khôn ngoan theo Cựu Ước là biết
thực thi thánh ý Thiên Chúa và tuân giữ các thánh chỉ của Người. Sứ mệnh làm vua Ít-ra-en của Sa-lô-môn là
giúp dân chúng sống đức khôn ngoan, tức là phụng sự Thiên Chúa và tuân giữ lề
luật Người truyền dạy phải yêu thương anh chị em. Tuy nhiên, muốn dạy dân chúng thực hành đức
khôn ngoan thì bản thân Sa-lô-môn phải là người sống đức khôn ngoan trước nhất. Do đó, ông đã nhận ra được sự cần thiết của đức
tính này và cầu xin Chúa ban cho ông có được tâm hồn biết lắng nghe và phân biệt
phải trái. Ông cần lắng nghe Thiên Chúa
dạy dỗ ông, như Người đã dạy Đa-vít thân phụ ông. Ông cần lắng nghe dân chúng để hiểu được những
nhu cầu chính đáng của họ mà đáp ứng. Ông
cần biết phân biệt phải trái để chọn lựa đúng và giúp người khác chọn lựa tìm
kiếm Chúa trên hết mọi sự. Ông đã cầu
xin đúng, nên Thiên Chúa lập tức ban cho ông điều ông cầu xin.
2.
Đức khôn ngoan theo Chúa Giê-su dạy
là phải tìm Nước Trời trên hết mọi sự.
Chúa Giê-su không trực tiếp dạy chúng ta về đức khôn ngoan khi Người kể các dụ ngôn nói lên giá trị tuyệt đối của Nước
Trời. Nhưng khi đề cao giá trị của
Nước Trời, Chúa đã gián tiếp bảo chúng ta rằng chọn lựa điều giá trị trên hết mọi
điều khác chính là thực hành đức khôn ngoan vậy. Chúng ta có nghĩ rằng một người khi khám phá
ra kho tàng chôn giấu trong ruộng đã bán hết mọi sự để mua lại thửa ruộng ấy là
khờ dại không? Dĩ nhiên là không dại
chút nào, vì mọi sự người ấy có không thể so sánh với kho tàng. Cũng vậy, chúng ta không cho thương gia kia
là khờ dại khi ông ta bán tất cả những gì mình có để mua viên ngọc quý ông đã
tìm thấy. Giá trị tuyệt đối của kho tàng
và ngọc quý là hình ảnh nói lên sự trổi vượt vô đối của Nước Trời. Vậy muốn sống đức khôn ngoan khi đi tìm Nước
Trời trên hết thì người ta phải làm gì? Để
trả lời, Chúa Giê-su đã lập lại hai lần cùng một hành động, là “bán tất cả những
gì mình có mà mua” Nước Trời. Đó là cách
sống đức khôn ngoan của những ai đi tìm kiếm và mở lòng đón nhận Nước Trời. Nhưng qua dụ
ngôn chiếc lưới thả xuống biển gom được đủ thứ cá, dường như Chúa Giê-su muốn
ám chỉ đức Khôn Ngoan của Thiên Chúa, Đấng thiết lập Nước Trời và cũng là Đấng
đón nhận người ta vào Nước Trời. Thiên
Chúa muốn gom hết nhân loại trên biển trần gian này trong ngày tận thế, rồi
tách biệt hàng ngũ người công chính ra khỏi những kẻ xấu xa tội lỗi.
3.
Chúa Ki-tô là gương mẫu sống đức
khôn ngoan của Thiên Chúa. Khi sai
Chúa Giê-su xuống trần gian để thiết lập Nước Trời, Thiên Chúa đã để cho đức
Khôn Ngoan của Người trở thành người phàm sống giữa nhân loại. Thiên Chúa muốn “làm cho mọi sự sinh lợi ích
cho những ai yêu mến Người”. Vậy “mọi sự”
Thiên Chúa muốn sinh lợi ích cho chúng ta là gì nếu không phải là Chúa Ki-tô? Chúa Ki-tô đã trở thành “mọi sự cho mọi người”
rồi! Vai trò của Chúa Ki-tô giữa nhân loại
là làm “trưởng tử giữa đàn em đông đúc”, để chúng ta trông vào người anh trưởng
ấy mà sống và để chúng ta được trở nên “đồng hình đồng dạng” với người anh ấy. Chúa
Giê-su là gương mẫu sống đức khôn ngoan khi Người đã đặt việc rao giảng Tin Mừng
lên hàng đầu và đánh đổi mọi sự, ngay đến tính mạng Người, để thiết lập và xây
dựng Nước Thiên Chúa trên trần gian.
Sống sứ điệp Lời Chúa
Vua Sa-lô-môn dạy chúng ta cầu xin điều tốt nhất, đó
là có một tâm hồn biết lắng nghe và phân biệt phải trái. Chúa Giê-su thì đề cao giá trị tuyệt đối của
Nước Trời và khích lệ ta hãy hy sinh mọi sự để chiếm được Nước Trời. Sau cùng là thánh Phao-lô mời gọi ta nhìn vào
Chúa Giê-su như một gương mẫu sống đức khôn ngoan, bắt chước Người để tìm kiếm
và xây dựng Nước Chúa trên trần gian.
Lm.
Đa-minh Trần đình Nhi