CHÚA NHẬT 31 THƯỜNG NIÊN
Lãnh đạo xấu và lãnh đạo tốt của Cộng đồng dân Chúa
Lắng nghe sứ điệp Lời Chúa (Ml 1:14b – 2:2b, 8-10; 1 Tx 2:7b-9, 13; Mt 23:1-12)
Cộng đồng nào cũng cần những lãnh đạo tốt
để giúp cho các phần tử của cộng đồng được thăng tiến. Đề tài về lãnh đạo được khai triển trong Phụng
vụ Lời Chúa hôm nay. Thời nào cũng có
lãnh đạo tốt và lãnh đạo xấu. Trong thời
Cựu Ước, ngôn sứ Ma-la-khi nói đến những lãnh đạo xấu của Ít-ra-en và việc
Thiên Chúa cảnh báo họ vì họ gây chia rẽ cho Ít-ra-en (bài đọc 1). Qua thư gửi tín hữu Phi-líp-phê, thánh
Phao-lô, một vị mục tử tốt lành, đã không ngại nhắc đến công lao khó nhọc của
ngài và các cộng sự viên trong sứ mệnh rao giảng Tin Mừng cho cộng đoàn. Sau cùng là lời chỉ trích thẳng thắn của Chúa
Giê-su khi Người nói về lối hành xử đạo đức giả của các kinh sư và các người
Pha-ri-sêu (bài Tin Mừng). Đề ra một đức
tính cần thiết cho người lãnh đạo, Chúa Giê-su dạy: người lãnh đạo phải làm người phục vụ anh chị
em.
1.
Những lãnh đạo xấu của Ít-ra-en thời
Cựu Ước. Việc chia nước Ít-ra-en làm
hai, phía bắc là vương quốc Ít-ra-en và phía nam là vương quốc Giu-đa, bắt nguồn
từ những người lãnh đạo không sống theo đường lối Thiên Chúa. Họ đã bỏ Thiên Chúa và lôi kéo dân chúng hướng
theo các thần ngoại giáo. Vì thế ngôn sứ
Ma-la-khi được Chúa sai đến, mang theo một sứ điệp nghiêm khắc. Thiên Chúa hài tội các tư tế vì họ đã “không
nghe và không lưu tâm tôn vinh Danh Người”.
Lối sống của đám tư tế là lối sống “đi trật đường”, tức là không theo đường
lối Thiên Chúa và không tuân giữ Lề Luật của Người. Do đó, họ “đã làm cho nhiều người lảo đảo
trên đường Luật dạy”. Thế là kẻ mù lại dắt
một đám mù, cả hai lăn cù xuống hố! Lãnh
đạo như vậy đáng bị Chúa trừng phạt, nên
Người sẽ làm cho họ “đáng khinh và ra hèn mạt trước mặt toàn dân”. Thiên Chúa hỏi tội các tư tế, còn ngôn sứ
Ma-la-khi thì khiển trách toàn dân. Ngôn
sứ bảo dân chúng: nếu họ ý thức họ có
cùng một cha dưới đất là tổ phụ Áp-ra-ham và một Cha trên trời là Thiên Chúa, Đấng
Tạo Dựng, thì tại sao họ lại chống đối nhau và không theo những thỏa thuận cha
ông họ để lại? Dĩ nhiên trách nhiệm quy
về các lãnh đạo của họ, nhưng chính họ cũng có phần lỗi vì không nghe lời các
ngôn sứ Chúa đã sai đến.
2.
Thánh Phao-lô là một vị lãnh đạo
đáng kính đáng mến. Điều trước tiên
chúng ta ngưỡng mộ thánh Phao-lô là rất ít khi ngài sử dụng đại danh từ
“tôi”. Khi viết thư, ngài thường nói
“chúng tôi”, tức là ngài và các cộng sự viên của ngài. Điều này biểu lộ sự khiêm tốn của một lãnh đạo
tốt, không độc tài, không khoe khoang.
Những gì Phao-lô nói lên trong thư luôn luôn có tâm tình, như ngài tâm sự
hôm nay: “Khi ở giữa anh em, chúng tôi
đã cư xử thật dịu dàng, chẳng khác nào mẹ hiền ấp ủ con thơ”! Với ngài, nhà lãnh đạo phải biết cho đi tất cả
những gì tốt, thí dụ Tin Mừng, ngay cả mạng sống mình nữa. Luôn nghĩ đến và thông cảm với những người dưới
là điều không thể thiếu đối với lãnh đạo có tâm hồn nhạy cảm. Thí dụ cụ thể là thánh Phao-lô không muốn
mình trở thành gánh nặng cho cộng đoàn về vấn đề tài chánh, nên “đêm ngày chúng
tôi đã làm việc để khỏi thành gánh nặng cho một người nào trong anh em”. Với tay nghề sẵn có là dệt lều, Phao-lô đã làm
việc để mưu sinh đang khi tiếp tục công cuộc truyền giáo. Cuối cùng, đặc điểm của lãnh đạo tốt là phải
biết tạ ơn Thiên Chúa thay vì khoe khoang những việc làm của mình. Vì thế, khi thấy tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca đón
nhận Tin Mừng và thăng tiến đức tin, Phao-lô mừng lắm và đã “không ngừng tạ ơn
Thiên Chúa”. Thật là tuyệt vời! Khác hẳn với nhiều “lãnh đạo ngày nay” hãnh
diện vì đã xây nhà thờ này, dựng trung tâm mục vụ kia, đi đến đâu cũng để lại
công trình! Ước gì linh mục chúng ta biết
noi gương thánh tông đồ Phao-lô mà thưa với Chúa rằng: Chúng con chỉ làm việc bổn phận chúng con phải
làm mà thôi.
3.
Huấn dụ của Chúa Giê-su về thái độ
chúng ta đối với lãnh đạo. Sau khi
đã nói thẳng nói thật về đám kinh sư và Pha-ri-sêu, Chúa Giê-su không quên căn
dặn chúng ta phải có thái độ nào đối với các lãnh đạo. Thứ nhất là những người “cấp dưới”. Lãnh đạo của họ là thầy, là cha hoặc là người
chỉ đạo. Nhưng họ đừng quên những người
này chỉ là thay mặt Thiên Chúa và Đức Ki-tô thôi. Do đó, họ phải tuyệt đối tin tưởng vào Thiên
Chúa là Cha và Đức Ki-tô là Thầy, để biết tuân phục và đi theo đường lối
Chúa. Đức Ki-tô là người chỉ đạo, hoặc đúng
hơn nữa, là Đường đưa ta đến với Chúa Cha.
Thứ hai là chính các người lãnh đạo.
Kiêu căng và lạm dụng quyền bính là căn bệnh thường thấy nơi các lãnh đạo. Vì thế, Chúa Giê-su đặc biệt căn dặn hễ ai
càng làm lớn thì càng “phải làm người phục vụ” hơn. Chính Đức Ki-tô là “Thầy” và là “Chúa” mà Người
còn phục vụ, rửa chân cho các tông đồ, thì đó là một nhắc nhở vô cùng sống động
cho các lãnh đạo mọi nơi mọi lúc.
Sống sứ điệp Lời Chúa
Qua các bài đọc hôm nay, chúng ta có một
cái nhìn đầy đủ về lãnh đạo. Tuy nhiên,
với tính cách là giáo dân, chúng ta có thể rút ra những thực hành cụ thể, nhất
là đối với các vị lãnh đạo trực tiếp là giám mục, linh mục của mình. Các ngài cũng là con người như chúng ta
thôi. Vì thế cách đối xử của ta phải làm
sao vừa kính trọng, vừa khiêm nhường, cộng với tinh thần bác ái xây dựng để
giúp đỡ và hỗ trợ các vị trở nên các mục tử tốt hơn. Nhưng xin cũng đừng quên cầu nguyện cho các vị
lãnh đạo của chúng ta!
Lm.
Đa-minh Trần đình Nhi