Chúa Nhật thứ 1 Mùa Vọng
(2-12-2001)
Ðọc Lời
Chúa
Is
2,1-5: (4) Người sẽ đứng làm
trọng tài giữa các quốc gia và phân xử cho muôn dân tộc. Họ sẽ đúc gươm đao
thành cuốc thành cày, rèn giáo mác nên liềm nên hái. Dân này nước nọ sẽ không
còn vung kiếm đánh nhau, và thiên hạ thôi học nghề chinh chiến.
Rm
13,11-14: (11) Ðã đến lúc anh
em phải thức dậy, vì hiện nay ngày Thiên Chúa cứu độ chúng ta đã gần hơn trước
kia, khi chúng ta mới tin đạo. (12) Ðêm sắp tàn, ngày gần đến. Vậy chúng ta hãy loại bỏ những việc làm đen
tối, và cầm lấy vũ khí của sự sáng để chiến đấu. (13) Chúng ta hãy ăn ở cho đứng đắn như người
đang sống giữa ban ngày: không chè chén say sưa, không chơi bời dâm đãng, cũng
không cãi cọ ghen tương.
TIN MỪNG: Mt 24,37-44
Phải canh thức và sẵn sàng (// Mc 13,32-37; Lc
17,26-30.35-36)
Khi ấy, Ðức Giê-su nói với các môn đệ: (37) Quả thế, thời ông Nô-ê thế nào, thì
ngày Con Người quang lâm cũng sẽ như vậy. (38) Vì trong những ngày trước nạn hồng
thuỷ, thiên hạ vẫn ăn uống, cưới vợ lấy chồng, mãi cho đến ngày ông Nô-ê vào
tàu. (39) Họ không
hay biết gì, cho đến khi nạn hồng thuỷ ập tới cuốn đi hết thảy. Ngày Con Người
quang lâm cũng sẽ như vậy. (40) Bấy giờ,
hai người đàn ông đang làm ruộng, thì một người được đem đi, một người bị bỏ
lại; (41) hai người
đàn bà đang kéo cối xay, thì một người được đem đi, một người bị bỏ lại.
(42) Vậy anh em hãy canh thức, vì anh em
không biết ngày nào Chúa của anh em đến. (43) Anh em hãy biết điều này: nếu chủ
nhà biết vào canh nào kẻ trộm sẽ đến, hẳn ông đã thức, không để nó khoét vách
nhà mình đâu. (44) Cho nên
anh em cũng vậy, anh em hãy sẵn sàng, vì chính giờ phút anh em không ngờ, thì
Con Người sẽ đến.
Câu hỏi gợi ý:
1. Chúng ta có thể nói gì về những bất ngờ xảy
đến khi Ðức Giê-su quang lâm? Có thể có những bất ngờ nào khác ngoài phương
diện thời gian?
2. Sự công minh của Ngài khi xét xử trần gian có
siêu việt không? Những kẻ gian ác nhưng biết ngụy trang một cách khéo léo có bị
lật tẩy không?
3. Phải tỉnh thức như thế nào trước những bất
ngờ của ngày Chúa đến? để vẫn có thể đứng vững trước mặt Thiên Chúa?
Suy niệm
Qua bài Tin Mừng hôm nay, Ðức Giê-su cho biết Ngài
sẽ trở lại trần gian để xét xử nhân loại và cho biết một số điều về ngày ấy như
sau:
1. Ngài
đến bất ngờ như kẻ trộm:
Ðức Giê-su cho biết: Chính giờ phút anh em không ngờ, thì Con Người sẽ đến (Mt 24,44; Lc
12,40), Ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm
ban đêm (1 Tx 5,2; 2 Pr 3,10). Sự bất ngờ của kẻ trộm có thể về mặt thời gian - nghĩa là không thể xác định
được ngày nào, giờ nào - mà cũng có thể bất ngờ về cách thức: không biết được trộm đến theo cách thức nào, vô nhà bằng
lối nào, lấy trộm thứ của cải nào, trộm sẽ giả dạng như thế nào, v.v. rất có
thể kẻ trộm lại là người rất quen thuộc với ta, thậm chí là người nhà của ta
nữa.
Hãy rút ra bài học từ quá khứ. Mặc dù việc Ðức
Giê-su đến trần gian đã được báo trước cả mấy trăm năm trước, và được toàn dân
Ít-ra-en mong đợi, thế mà khi Ngài đến, chẳng mấy ai nhận ra Ngài. Tệ hơn nữa,
họ còn kết án và giết chết Ngài một cách tàn ác. Cách Ngài đã đến khác hẳn với
cách mà hầu hết mọi người nghĩ tới trước đó. Cách Ngài đến thật bất ngờ mà
người thường không ai có thể tưởng tượng ra nổi. Lời Kinh Thánh báo trước cả
mấy trăm năm đều được ứng nghiệm, nhưng ứng nghiệm cách khác hẳn với cách giải
thích hay cách hiểu truyền thống.
Ngày Chúa đến lần thứ hai để xét xử nhân loại cũng
có thể có nhiều điều hết sức bất ngờ mà con người không thể đoán trước được,
không chỉ về thời gian, mà còn về nhiều mặt khác nữa. Có như thế, sự công chính
hay gian tà mới lộ diện rõ rệt, vì ở thế gian, sự gian tà rất nhiều trường hợp
lại được ngụy trang bằng sự công chính, và tội lỗi lại mang những bộ mặt hết
sức thánh thiện. Con mắt thế gian không thể nào khám phá được, nhưng không ai
qua mặt được Thiên Chúa. Ðức Giê-su đã từng nói về các ngôn sứ giả, họ đội lốt chiên mà đến với anh em; nhưng bên trong,
họ là sói dữ tham mồi (Mt 7,15). Thánh Phao-lô đã từng vạch mặt những hạng
người ấy: Những kẻ đó là tông đồ giả, là
thợ gian xảo, đội lốt tông đồ của Ðức Ki-tô. Lạ gì đâu! Vì chính Xa-tan cũng
đội lốt thiên thần sáng láng! Vậy có gì là khác thường khi kẻ phục vụ nó đội
lốt người phục vụ sự công chính. Chung cục, chúng sẽ lãnh nhận hậu quả công
việc chúng đã làm (2 Cr 11,13-15).
2. Cách
phán xử của Ngài công minh không ai ngờ trước được
Nếu Ðức Giê-su đến để xét xử trần gian mà không
vạch mặt được những giả hình gian dối ấy, nếu Ngài cũng bị hạng người này qua
mặt như đã từng qua mặt mọi người trần, thì sự phán xử của Ngài còn gì là công
minh nữa? Với tư cách là vị phán trần gian, cách xét đoán của Ngài sẽ phải hết
sức công minh, công minh vượt hẳn và khác hẳn cách suy đoán của mọi người. Ngày
ấy, biết bao điều bị che dấu thật khôn khéo và kỹ lưỡng, đến nỗi chưa hề có ai
biết, sẽ bị đưa ra ánh sáng: Không có gì
che giấu mà sẽ không bị lộ ra, không có gì bí mật mà người ta sẽ không biết
(Lc 12,2), và những việc tốt thì đã rành
rành; mà cả những việc không tốt cũng chẳng che giấu được (1 Tt 5,25).
Chính vì thế mới có những chuyện bất ngờ như: nhiều kẻ đứng đầu sẽ phải xuống hàng chót, còn những kẻ đứng chót sẽ
được lên hàng đầu (Mc 10,31; x. Mt 20,16; Lc 13,30).
Nhiều kẻ tưởng mình là công chính hoặc được mọi
người tưởng là như thế nhưng lại bị Ngài xét là gian ác, ngược lại có nhiều kẻ
tưởng mình thuộc loại xấu đáng kết án hoặc bị mọi người tưởng là như thế, nhưng
lại được Ngài xét là công chính. Dụ ngôn người biệt phái và người thu thuế lên
đền thờ cầu nguyện (x. Lc 18,9-14) là một thí dụ điển hình cho sự trái ngược
ấy. Còn bao nhiêu chuyện trái ngược như thế được biểu lộ trong Thánh Kinh: Tôi nói cho các ông hay : Từ phương đông
phương tây, nhiều người sẽ đến dự tiệc cùng các tổ phụ Áp-ra-ham, I-xa-ác và
Gia-cóp trong Nước Trời. Nhưng con cái Nước Trời thì sẽ bị quăng ra chỗ tối tăm
bên ngoài, ở đó người ta sẽ phải khóc lóc nghiến răng (Mt 8,11-12; nên xem
thêm Rm 9,30-32; 10,20). Vì thế, tới lúc ấy, chẳng ai dám tự hào mình công
chính, vì càng tự hào thì càng dễ trở nên bất chính do chính sự tự hào ấy: Ai tưởng mình đứng vững, hãy coi chừng kẻo
ngã (1 Cr 10,12).
Ngày ấy, sẽ có rất nhiều người tưởng mình công
chính vì tự thấy mình chưa bao giờ làm một điều gì xấu, lại làm được biết bao
việc phúc đức, nhưng lại không được coi là công chính, mà thậm chí ngược lại,
vì:
- biết bao
nhiêu lần họ đã bỏ qua không làm những việc quan trọng và cần thiết mà đấng bậc
họ buộc phải làm
- họ có
thói quen thờ ơ trước những đau khổ cùng quẫn của người chung quanh, họ không
làm gì cả mà lương tâm chẳng hề cắn rứt
- họ thường
xuyên nhắm mắt làm ngơ để mặc bất công hoành hành đang khi mình có khả năng can
thiệp hoặc chặn đứng lại được
- họ hay tự
hào về những việc tốt lành của mình đồng thời lên mặt khinh chê người khác
Và cũng biết bao người tỏ ra khô khan nguội lạnh
nên tưởng mình là bất chính nhưng lại được Chúa xét là công chính, vì:
- đã thực
tình sám hối và quyết tâm không bao giờ tái phạm
- khi đụng
chuyện cần phải hy sinh cho tha nhân thì đã hy sinh một cách quảng đại, không
tính toán, biết quên mình thật sự.
- biết mình
yếu đuối, nên luôn luôn tỏ ra khiêm nhường, biết cảm thông với những yếu đuối,
sai lầm của mọi người.
3. Số
phận con người khi ấy được định đoạt khác nhau
Trong bài Tin Mừng, Ðức Giê-su cho biết: Bấy giờ, hai người đàn ông đang làm ruộng,
thì một người được đem đi, một người bị bỏ lại; hai người đàn bà đang kéo cối
xay, thì một người được đem đi, một người bị bỏ lại. Chúng ta chưa biết ý
nghĩa chắc chắn của hai từ được đem đi
và bị bỏ lại, nhưng qua đó, ta biết
được số phận mỗi người lúc ấy được định đoạt một cách khác nhau: kẻ bị người được, kẻ khổ người sướng. Tất cả đều tùy thuộc vào cách sống, cách
cư xử và hành động của mỗi người ở trần gian: Ngài cứ theo công việc mỗi người mà xét xử (1 Pr 1,17; Kh 20,12-13), sẽ thưởng phạt ai nấy xứng việc họ làm
(Mt 16,27; x. Rm 2,6). Thánh Gia-cô-bê còn cho biết: Ðừng ham làm thầy thiên hạ, vì anh em sẽ bị xét xử nghiêm khắc hơn
(Gc 3,1).
Ðó là ngày của công lý. Những kẻ gây bất công sẽ
phải đền tội: Thiên Chúa sẽ trả báo,
nghĩa là bắt những kẻ gây gian truân cho anh em phải chịu gian truân (2 Tx
1,6), Ai ăn ở bất công sẽ được trả theo
điều bất công mình làm; không có chuyện thiên vị (Cr 3,25). Còn những kẻ đã
phải đau khổ và chịu bất công vì Thiên Chúa, vì tha nhân, sẽ được đền đáp: Anh em sẽ được coi là xứng đáng tham dự Nước
Thiên Chúa, chính vì Nước Thiên Chúa mà anh em chịu đau khổ (2 Tx 1,5).
4. Cần
phải tỉnh thức
Vì không ai biết được ngày quang lâm của Chúa xảy
đến lúc nào, và xảy ra thế nào, nhưng có điều chắc chắn là sẽ có nhiều điều rất
bất ngờ, không ai dè trước được. Chính vì thế, Ðức Giê-su đề nghị với chúng ta
một thái độ khôn ngoan, đó là phải tỉnh thức. Tỉnh thức có nghĩa
là phải sống làm sao để dù Chúa đến vào bất kỳ lúc nào, dưới bất kỳ hình thức
nào, hoặc xét xử công minh đến đâu, thì ta vẫn có thể đứng vững trước mặt Ngài.
Vậy cần phải tỉnh thức cách nào?
Thái độ tốt nhất trước mặt Thiên Chúa là thái độ tự hủy và yêu thương. Tự hủy là coi nhẹ cái
tôi của mình, không coi mình là cái gì quan trọng, không tự hào, không tự
cho mình hơn ai, không kết án ai, và cũng không coi ý riêng của mình là sáng
suốt, khôn ngoan hơn người. Yêu thương
là thể hiện tinh thần tự hủy một cách
tích cực hơn, ích lợi hơn cho tha nhân: sẵn sàng hy sinh bản thân vì lợi ích và
hạnh phúc của tha nhân. Yêu thương đòi
hỏi phải tự hủy như một điều kiện cần
thiết. Không thể yêu thương đích thực nếu không tự hủy. Sống tinh thần tự hủy và yêu thương như thế là cầu nguyện đúng nghĩa nhất: cầu nguyện bằng
chính cuộc sống, là kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa nơi tha nhân, một sự kết
hiệp thực tế và bằng hành động cụ thể. Ðó là cách tích cực để ta nên công chính
trước mặt Thiên Chúa.
Thiên Chúa xét xử ta khoan hay nghiêm tùy thuộc rất
nhiều vào sự khoan nghiêm của ta đối với tha nhân: Thiên Chúa không thương xót khi xét xử kẻ không biết thương xót. Còn
với ai biết thương xót, thì Người chẳng quan tâm đến việc xét xử (Gc 2,13).
Ngài không thể không tha thứ cho những ai luôn luôn tha thứ. Ngài sẽ phải tha
thứ vô điều kiện cho những kẻ luôn luôn tha thứ vô điều kiện. Chắc chắn Ngài
không thể thua con người về lòng khoan dung. Vả lại chúng ta đã hợp đồng với
Chúa như thế khi đọc kinh Lạy Cha, theo sự chỉ dạy của Ðức Giê-su: Xin tha tội cho chúng con như chúng con cũng
tha cho những người có lỗi với chúng con (Mt 6,12; x. Lc 11,4). Khốn cho
chúng ta nếu đã hợp đồng với Chúa như thế mà lại không biết tha thứ: Nếu anh em không hết lòng tha thứ cho anh em
mình, Cha của Thầy ở trên trời cũng sẽ đối xử với anh em như vậy (Mt
18,35). Như thế, luôn luôn tha thứ cho mọi người một cách vô điều kiện, dù lỗi
họ có nặng đến đâu, không cần họ phải hối hận hay xin lỗi, là một bí quyết giúp
ta hoàn toàn trắng án trong ngày đó, cho dù tội lỗi ta có nặng đến đâu.
Cầu
nguyện
Lạy Cha, xin cho con biết sống yêu thương, quên
mình, đồng thời biết cảm thông với những đau khổ cũng như những yếu đuối của
tha nhân, để con biết ra tay cứu giúp, biết tha thứ những lầm lỗi của họ. Con
nghĩ đó là cách tỉnh thức đón chờ Ðức Giê-su đến một cách khôn ngoan nhất. Xin
cho con thực hiện được những điều ấy, để ngày ấy Cha sẽ hài lòng về con và ngày
ấy cũng sẽ là ngày hạnh phúc nhất của con. Amen.
Joan Nguyễn Chính
Kết